Η εξωτερική πολιτική της Κίνας και των ΗΠΑ συχνά φαίνεται να αντικατοπτρίζει η μία την άλλη. Οι Αμερικανοί επικεντρώνονται στο να περιορίσουν την κινεζική επιρροή, ενώ οι Κινέζοι προσπαθούν να περιορίσουν την αμερικανική δύναμη, όπως υπογραμμίζουν οι Financial Times.
Ωστόσο, η ομοιότητα σταματά όταν εξετάσουμε τον τρόπο που εφαρμόζουν αυτές τις πολιτικές. Οι ΗΠΑ και η Κίνα φέρνουν διαφορετικές δυνάμεις στη μάχη για την εξουσία και την επιρροή, με αποτέλεσμα να ακολουθούν διαφορετικές στρατηγικές.
Η κύρια δύναμη της Αμερικής είναι η στρατιωτική της ισχύς και η διάθεση της να προσφέρει ασφάλεια στους συμμάχους της. Οι ΗΠΑ έχουν συμφωνίες συλλογικής άμυνας με 56 χώρες σε όλο τον κόσμο, περιλαμβάνοντας την Ευρώπη, την Ασία και την Αμερική. Παράλληλα, παρέχουν σημαντική στρατιωτική βοήθεια σε χώρες όπως το Ισραήλ και η Ουκρανία, οι οποίες δεν είναι επίσημοι σύμμαχοι.
Αντίθετα, η Κίνα έχει μόνο μία αμοιβαία αμυντική συμφωνία, αυτή με τη Βόρεια Κορέα. Επιπλέον, έχει εδαφικές διαφορές με αρκετούς γείτονές της, γεγονός που τους οδηγεί συχνά να στραφούν προς τις ΗΠΑ για υποστήριξη.
Η Κίνα σε ανοδική τροχιά
Όσον αφορά τις οικονομικές σχέσεις, η Κίνα έχει σαφές πλεονέκτημα.
Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Lowy της Αυστραλίας, 128 χώρες εμπορεύονται πλέον περισσότερο με την Κίνα παρά με τις ΗΠΑ. Την τελευταία δεκαετία, η Κίνα έχει επενδύσει πάνω από ένα τρισεκατομμύριο δολάρια σε περισσότερες από 140 χώρες για υποδομές, καθιστώντας την τον μεγαλύτερο πιστωτή και εμπορικό εταίρο παγκοσμίως.
Τα αποτελέσματα αυτών των επενδύσεων είναι ορατά σε πολλές χώρες, όπως οι σιδηρόδρομοι υψηλής ταχύτητας στην Ινδονησία και οι υποδομές στην Αφρική ή οι διηπειρωτικοί αυτοκινητόδρομοι στην Κεντρική Ασία.
Οι δυτικές χώρες επισημαίνουν τα προβλήματα που σχετίζονται με την πρωτοβουλία Belt and Road της Κίνας, όπως τα μεγάλα χρέη που δημιουργούνται σε χώρες όπως το Πακιστάν, η Σρι Λάνκα και η Ζάμπια. Ωστόσο, για πολλές αναπτυσσόμενες χώρες που επιθυμούν γρήγορη οικονομική ανάπτυξη, οι κινεζικές προσφορές παραμένουν ελκυστικές. Όπως δήλωσε ο Daniel Runde, πρώην αξιωματούχος της USAID, στο Κογκρέσο φέτος: «Η Κίνα είναι πολύ πιο γρήγορη και φθηνότερη από τις Ηνωμένες Πολιτείες σε κάθε στάδιο, από την αναγνώριση του έργου μέχρι την ολοκλήρωσή του».
Ο προστατευτισμός βλάπτει την ανάπτυξη
Ο ανταγωνισμός μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας δεν είναι απαραίτητα κακός για πολλές τρίτες χώρες. Έθνη όπως η Σαουδική Αραβία, η Νότια Αφρική, οι Φιλιππίνες και η Βραζιλία νιώθουν ότι έχουν περισσότερη ελευθερία να αγνοούν τις πιέσεις είτε από την Ουάσιγκτον είτε από το Πεκίνο σε ένα διπολικό σύστημα.
Ωστόσο, ακόμη και για τις χώρες που δεν ανήκουν σε κανένα στρατόπεδο, υπάρχουν σημαντικά μειονεκτήματα στην αυξανόμενη αντιπαλότητα μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας.
Η προστατευτική πολιτική και η διαίρεση της παγκόσμιας οικονομίας θα βλάψουν τελικά την οικονομική ανάπτυξη για όλους. Μια νέα κούρσα εξοπλισμών σπαταλά πόρους και αυξάνει τον κίνδυνο ενός καταστροφικού πολέμου. Επιπλέον, η αντιπαλότητα μεταξύ Κίνας και ΗΠΑ καθιστά λιγότερο πιθανή τη συνεργασία τους σε παγκόσμιες προκλήσεις που αφορούν όλους, όπως η ανεξέλεγκτη ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης και η κλιματική αλλαγή.
Πηγή: ΟΤ
