Η πρόσφατη πυραυλική επίθεση του Ιράν κατά του Ισραήλ, στο πλαίσιο της κλιμακούμενης στρατιωτικής δράσης των ισραηλινών δυνάμεων στη Γάζα και των πρώτων κινήσεων για μια πιθανή εισβολή στο Λίβανο, σηματοδοτεί μια σημαντική αλλαγή στην περιοχή.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι οι στρατιωτικές ενέργειες της Χαμάς την 7η Οκτωβρίου 2023 δεν ήταν απλώς αποτέλεσμα ενός ιρανικού σχεδίου, ούτε οι πρόσφατες εξελίξεις συνδέονται αποκλειστικά με τον λεγόμενο «πόλεμο δι’ αντιπροσώπων» μεταξύ Ιράν και Ισραήλ. Οι προτεραιότητες του Ιράν, τόσο υπό τον Ραϊσί όσο και τώρα με τον Πεζεσκιάν, επικεντρώνονται κυρίως στην εσωτερική ανασυγκρότηση και στην αναζήτηση εναλλακτικών οικονομικών σχέσεων, παρά στην εμπλοκή σε στρατιωτικές συγκρούσεις.
Αυτό δεν σημαίνει ότι το Ιράν δεν έχει σχέσεις με κινήματα που ανήκουν στον Άξονα της Αντίστασης ή ότι δεν παρέχει υποστήριξη σε διάφορα επίπεδα. Ωστόσο, οι επιδιώξεις του δεν επικεντρώνονται σε μια άμεση στρατιωτική σύγκρουση με το Ισραήλ, παρά το γεγονός ότι παραμένει η πιο ισχυρή δύναμη στην περιοχή με σαφώς αντιισραηλινή στάση. Αντίστοιχα, οι οργανώσεις που συνδέονται με το Ιράν έχουν τους δικούς τους στρατηγικούς σχεδιασμούς.
Για παράδειγμα, η Χαμάς φαίνεται να επιδίωξε την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου ως μια προσπάθεια να ανατρέψει τη διαδικασία «εξομάλυνσης» των σχέσεων των πιο συντηρητικών αραβικών κρατών με το Ισραήλ, την ώρα που η ισραηλινή κυβέρνηση είχε κλιμακώσει τις επιθέσεις της. Παράλληλα, η Χεζμπολάχ διατηρεί ένα ανοιχτό μέτωπο στα σύνορα με το Ισραήλ, προσπαθώντας να αναγκάσει το Ισραήλ να διατηρεί στρατιωτικές δυνάμεις εκεί, ενώ οι Χούθι εκφράζουν τη δική τους αλληλεγγύη στην Παλαιστίνη μέσα από τις δικές τους στρατιωτικές επιτυχίες στην Υεμένη.
Είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε ότι οι οργανώσεις που συχνά χαρακτηρίζονται ως «τρομοκρατικές» είναι στην πραγματικότητα ισχυρά κινήματα αντίστασης, με βαθιά ριζωμένες κοινωνικές βάσεις. Η χρήση του όρου «τρομοκρατία» συχνά αποκαλύπτει την απροθυμία να συζητηθούν σοβαρά οι «ανοιχτές πληγές» στο διεθνές σκηνικό.
Το Ιράν, στο πρόσφατο παρελθόν, έχει δείξει ότι δεν επιθυμεί να εμπλακεί σε στρατιωτικές επιχειρήσεις. Ακόμη και όταν απάντησε τον περασμένο Απρίλιο σε ισραηλινές προκλήσεις, η αντίδρασή του ήταν προσεκτικά υπολογισμένη. Η στρατηγική του Ιράν περιλαμβάνει την αξιολόγηση της κατάστασης στη Γάζα, η οποία αναμένεται να έχει μακροχρόνιες συνέπειες για την ισραηλινή κοινωνία και την περιοχή γενικότερα.
Ωστόσο, η πρόσφατη πυραυλική επίθεση του Ιράν λειτουργεί ως μια ξεκάθαρη προειδοποίηση προς το Ισραήλ. Η επίθεση αυτή, που απέδειξε ότι το Iron Dome δεν είναι αδιάβλητο, υπογραμμίζει τη δυνατότητα του Ιράν να πλήξει στρατηγικούς στόχους, συμπεριλαμβανομένων στρατιωτικών βάσεων. Αυτή η κίνηση δείχνει την ικανότητα του Ιράν να απαντήσει σε ενδεχόμενες επιθέσεις και να διατηρήσει μια στρατηγική ισχύος στην περιοχή.
Η ισραηλινή κυβέρνηση βρίσκεται σε μια δύσκολη θέση, καθώς αναζητά να διατηρήσει την εικόνα της στρατιωτικής υπεροχής ενώ ταυτόχρονα αντιμετωπίζει την πίεση από το Ιράν και τους συμμάχους του. Η κατάσταση αυτή μπορεί να οδηγήσει σε μεγαλύτερη εμπλοκή του Ιράν στη σύγκρουση, που θα μπορούσε να αλλάξει τους συσχετισμούς δυνάμεων στην περιοχή.
Τέλος, η αντίδραση των Δυτικών κυβερνήσεων, οι οποίες σπεύδουν να εκφράσουν υποστήριξη στο Ισραήλ, αποκαλύπτει μια βαθύτερη αμηχανία σχετικά με τις εξελίξεις στην περιοχή. Η μεγαλύτερη εμπλοκή του Ιράν θα μπορούσε να σημαίνει μια ανατροπή της ισχύος και να βάλει τέλος στην αίσθηση ότι το Ισραήλ είναι το μόνο που καταφέρνει πλήγματα, κάτι που καθιστά δύσκολη τη συνδυαστική προσέγγιση με τις τρέχουσες ρητορικές τους.
