ΤΟ ΓΝΩΡΙΖΑΤΕ;
Η ηλίαση μπορεί να ανεβάσει τη θερμοκρασία του σώματος στους 41 βαθμούς Κελσίου, προκαλώντας σοβαρές κρίσεις στον εγκέφαλο, την καρδιά, τους νεφρούς και τους μύες. Τα συμπτώματα εμφανίζονται συχνά και μπορούν να διαρκέσουν έως και δύο ημέρες.
Ως κίνδυνος ειλικρινείς: όταν οι θερμοκρασίες ανεβαίνουν, ο ηλίας γίνεται πραγματικός για όλους μας. Οι ηλικιωμένοι, τα παιδιά και τα άτομα με χρόνια νοσήματα χρειάζονται ιδιαίτερη προσοχή, καθώς είναι πιο ευάλωτοι σε αυτήν.
Αναγνωρίζετε τα πρώτα σημάδια ηλίασης; Γνωρίζετε πώς να προστατευτείτε αποτελεσματικά από αυτή την επικίνδυνη κατάσταση; Η έγκαιρη αντιμετώπιση μπορεί να αποτρέψει σοβαρές επιπλοκές που απειλούν ακόμα και τη ζωή.
Ηλίαση και θερμοπληξία: Δύο διαφορετικές καταστάσεις που συχνά συγχέονται
Η ηλίαση προκαλείται από παρατεταμένη έκθεση στον ήλιο και αποτελεί μια σοβαρή κατάσταση που χρειάζεται άμεση αντιμετώπιση. Μήπως αναρωτιέστε πώς το σώμα μας αντιδρά στην υπερβολική ζέστη και ποτέ η κατάσταση γίνεται επικίνδυνη;
Τι συμβαίνει στο σώμα κατά την ηλίαση
Το σώμα μας διαθέτει φυσικούς μηχανισμούς που διατηρούν τη θερμοκρασία του σταθερή στους 37°C. Όταν εκτίθεμαι στον ήλιο για πολλές ώρες, αυτοί οι μηχανισμοί καταπονούνται σημαντικά. Ο υποθάλαμος του εγκεφάλου, που λειτουργεί ως «θερμοστάτης» του σώματος, δεν καταφέρνει να διατηρήσει την ισορροπία.
Σε φυσιολογικές συνθήκες, το σώμα μας αντιδρά στη ζέστη με:
- Διαστολή των αιμοφόρων αγγείων
- Γρηγορότερη αναπνοή
- Αυξημένη εφίδρωση
Όταν αυτοί οι μηχανισμοί αποτυγχάνουν, η θερμοκρασία του σώματος ανεβαίνει επικίνδυνα και εμφανίζονται τα πρώτα συμπτώματα ηλίασης.
Ηλίαση και θερμοπληξία: Οι κρίσιμες διαφορές
Μπορεί οι όροι να ακούγονται παρόμοιοι, αλλά η ηλίαση και η θερμοπληξία είναι δύο διαφορετικές καταστάσεις. Η ηλίαση προϋποθέτει άμεση έκθεση στον ήλιο, ενώ η θερμοπληξία μπορεί να συμβεί και σε κλειστό χώρο χωρίς ηλιακή ακτινοβολία.
Η θερμοπληξία είναι μια επείγουσα κατάσταση με θνησιμότητα 10-20%, όπου η θερμοκρασία του σώματος ξεπερνά τους 40°C. Όταν η ηλίαση δεν αντιμετωπίζεται έγκαιρα, μπορεί να εξελιχθεί σε θερμοπληξία.
Τα συμπτώματα της ηλίας περιλαμβάνουν πονοκέφαλο, ζάλη και ναυτία, ενώ στη θερμοπληξία παρατηρούνται πιο σοβαρά συμπτώματα όπως σύγχυση, σπασμοί και απώλεια συνείδησης.
Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο το καλοκαίρι του 2025
Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι ορισμένες διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για ηλίαση:
Τα βρέφη και τα παιδιά είναι ιδιαίτερα ευάλωτα επειδή έχουν μικρότερη επιφάνεια σώματος σε σχέση με το βάρος τους. Οι ηλικιωμένοι άνω των 65 ετών αφυδατώνονται ταχύτερα λόγω του φθαρμένου νευρικού συστήματος.
Άτομα με χρόνια νοσήματα όπως καρδιακή ανεπάρκεια, διαβήτη και παχυσαρκία χρειάζονται ιδιαίτερη προσοχή. Επίσης, η λήψη ορισμένων φαρμάκων (αντικαταθλιπτικά, αντιπαρκινσονικά, αντιισταμινικά) και η κατανάλωση αλκοόλ αυξάνουν σημαντικά τον κίνδυνο.
Μην ξεχνάτε ότι οι αθλητές και οι εργαζόμενοι σε εξωτερικούς χώρους πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί κατά τις ώρες αιχμής της ηλιακής ακτινοβολίας.
Τα συμπτώματα της ηλίασης που πρέπει να αναγνωρίσετε αμέσως
Έχετε αναρωτηθεί πώς ποτέ εξελίσσεται η ηλίαση στο σώμα μας; Τα συμπτώματα εμφανίζονται σταδιακά και η έγκαιρη αναγνώρισή τους μπορεί να προλάβει σοβαρές επιπλοκές. Είναι να γνωρίζετε τα προειδοποιητικά σημάδια και να αντιδράσετε άμεσα.
Πρώτα σημάδια ηλίασης
ΤΟ ΓΝΩΡΙΖΑΤΕ;
Στο αρχικό στάδιο της ηλίασης, το σώμα στέλνει ξεκάθαρα σήματα κινδύνου. Το δέρμα κοκκινίζει έντονα και παρατηρείται αυξημένη εφίδρωση. Νιώθετε ζάλη, κόπωση και ίσως ακούτε ένα επίμονο βουητό στα αυτιά σας.
Αυτά τα συμπτώματα είναι τα πρώτα καμπανάκια που δεν πρέπει να αγνοήσετε, καθώς διαρκούν λιγότερο συγκριτικά με τις σοβαρότερες μορφές ηλίασης. Η αντιμετώπισή τους σε αυτό το στάδιο είναι πολύ πιο εύκολο.
Όταν η ηλίαση επιδεινώνεται
Καθώς η κατάσταση εξελίσσεται, τα συμπτώματα γίνονται εντονότερα. Ο πονοκέφαλος είναι συνήθως το πρώτο έντονο σύμπτωμα, συνοδευόμενος από πυρετό 38-39°C και ρίγη. Ακολουθούν ναυτία και τάση για έμετο.
Παρατηρήστε επίσης:
- Αίσθημα λιποθυμίας
- Ταχυκαρδία και γρήγορη αναπνοή
- Μυϊκές κράμπες και γενική αδυναμία
- Μεωμένη εφίδρωση
- Πιθανά εγκαύματα ή φουσκάλες στο δέρμα
Σε αυτό το στάδιο, το σώμα δυσκολεύεται πλέον σοβαρά να διαχειριστεί την υψηλή θερμοκρασία.
Πότε η κατάσταση γίνεται επικίνδυνη
Η σοβαρή ηλίαση, που ουσιαστικά είναι θερμοπληξία, αποτελεί επείγουσα ιατρική κατάσταση. Μπορείτε να αναγνωρίσετε από συμπτώματα όπως παραλήρημα, σύγχυση, σπασμούς και παραισθήσεις. Η θερμοκρασία του σώματος φτάνει τους 41°C.
Ένα παράδοξο σημάδι είναι ότι το δέρμα πλέον δεν ιδρώνει παρά την υπερβολική ζέστη, ενώ οι κόρες των ματιών συστέλλονται. Συχνά παρατηρείται ακούσια ούρηση και αφόδευση, ενώ το πρόσωπο εμφανίζεται ωχρό παρά τον υψηλότερο πυρετό. Σε αυτό το στάδιο, η θνητότητα φτάνει το 30% και χωρίς άμεση ιατρική παρέμβαση, υπάρχει κίνδυνος μόνιμης εγκεφαλικής βλάβης.
Τα παιδιά εμφανίζουν παρόμοια συμπτώματα, αλλά η κατάσταση εξελίσσεται ταχύτερα λόγω του μικρότερου μεγέθους σώματος. Πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί με τα πρώτα σημάδια σε παιδιά που έχουν εκτεθεί στον ήλιο.
Πώς να αντιμετωπίσετε την ηλίαση άμεσα και αποτελεσματικά
Πηγή εικόνας: Australia Wide First Aid
Αντιμετωπίζετε συμπτώματα ηλίασης σε εσάς ή σε κάποιον δίπλα σας; Η γρήγορη αντίδραση στα πρώτα σημάδια μπορεί να αποτρέψει την εξέλιξη της κατάστασης σε επικίνδυνη θερμοπληξία. Ας δούμε τι πρέπει να κάνετε άμεσα.
Τι να κάνετε αμέσως σε περίπτωση ηλίασης
ΤΟ ΓΝΩΡΙΖΑΤΕ;
Η μείωση της θερμοκρασίας του σώματος κατά μόλις 1-2 βαθμούς στα πρώτα 30 λεπτά μπορεί να μειώσει δραματικά τον κίνδυνο μονίμων βλαβών από την ηλίαση.
Αν παρατηρήσετε συμπτώματα ηλίασης, ακολουθήστε αυτά τα βήματα:
- Απομακρυνθείτε από τον ήλιο – Βρείτε αμέσως σκιερό ή κλιματιζόμενο χώρο.
- Αλλάξτε θέση σώματος – Ξαπλώστε και ανασηκώστε τα πόδια σας για να βελτιώσετε την κυκλοφορία του αίματος και να μειώσετε την πίεση στο κεφάλι.
- Αφαιρέστε τα περιττά ρούχα – Τα στενά ρούχα εμποδίζουν την εφίδρωση και τη φυσική ψυχή του σώματος.
- Δροσίστε το σώμα – Το κινούμενα κρυές κομπρέσες στο κεφάλι, τον αυχένα, τις μασχάλες και τη βουβωνική περιοχή όπου περνούν μεγάλα αιμοφόρα αγγεία. Ένα δροσερό ντους είναι επίσης αποτελεσματικό.
- Ενυδατωθείτε σωστά – Πιείτε δροσερά (όχι παγωμένα) υγρά. Για αναπλήρωση ηλεκτρολυτών, προτιμήστε αθλητικά ποτά χωρίς ζάχαρη ή φτιάξτε αλατόνερο με ένα κουταλάκι αλάτι σε ένα λίτρο νερό.
- Παρακολουθήστε τη θερμοκρασία – Συνεχίστε τις προσπάθειες ψύξης μέχρι η θερμοκρασία να πέσει κάτω από 39°C.
Ως είμαστε ειλικρινείς: τα παιδιά χρειάζονται ιδιαίτερη προσοχή σε περίπτωση ηλίασης. Βεβαιωθείτε ότι παραμένουν σε ημικαθιστή θέση και δώστε τους να πιουν λίγο-λίγο υγρά μαζί με κάτι αλμυρό για αναπλήρωση των ηλεκτρολυτών.
Πότε η κατάσταση επείγουσα ιατρική βοήθεια
Υπάρχουν περιπτώσεις όπου η άμεση ιατρική βοήθεια είναι περιορισμένη. Καλέστε ασθενοφόρο αν παρατηρήσετε:
- Επιμονή των συμπτωμάτων για περισσότερο από μία ώρα παρά τα μέτρα που λάβατε
- Φουσκάλες στο δέρμα που υποδηλώνουν σοβαρό ηλιακό έγκαυμα
- Έντονους εμετούς ή ναυτία που εμποδίζουν την πρόσληψη υγρών
- Θερμοκρασία σώματος στους 41°C ή παραπάνω
- Σπασμούς, παραισθήσεις ή παραλήρημα
- Απουσία εφίδρωσης παρά την υψηλή θερμοκρασία
- Ακούσια ούρηση ή αφόδευση
Στις περιπτώσεις αυτές, η κατάσταση έχει εξελιχθεί σε θερμοπληξία που απειλεί τη ζωή. Κατά τη μεταφορά στο νοσοκομείο, συνεχίστε τις προσπάθειες ψύξης με όποιο διαθέσιμο μέσο και ενημερώνετε το ιατρικό προσωπικό για όλα τα συμπτώματα που παρατηρήσατε.
Πώς να προστατευτείτε από την ηλίαση το καλοκαίρι
Οι θερμοκρασίες ανεβαίνουν και μαζί τους ο κίνδυνος της ηλίασης. Έχετε σκεφτεί πώς μπορείτε να προστατευτείτε αποτελεσματικά, ειδικά με τις υψηλές θερμοκρασίες που προβλέπονται για το καλοκαίρι του 2025 ;
Νέα προϊόντα που πραγματικά προστατεύουν
ΤΟ ΓΝΩΡΙΖΑΤΕ;
Τα σύγχρονα αντιλιακά του 2025 περιέχουν νέες φόρμουλες που όχι μόνο προστατεύουν από την υπεριώδη ακτινοβολία, αλλά βοηθούν επίσης στη ρύθμιση της θερμοκρασίας του δέρματος.
Τα τελευταία αντηλιακά προσφέρουν προηγμένη προστασία με SPF50 και βιταμίνες Ε και C. Δεν αφήνουν λευκά ίχνη στο ενώ ενυδατώνουν βαθιά την επιδερμίδα. Μην ξεχνάτε να εφαρμόσετε το αντιηλιακό τουλάχιστον 20 λεπτά πριν βγείτε στον ήλιο και να το ανανεώσετε κάθε 2 ώρες.
Το Dextrolyte Plus, ένα καινοτόμο συμπλήρωμα, παρέχει τους απαραίτητους ηλεκτρολύτες και δεξτρόζη που βοηθούν στην αναπλήρωση των υγρών και των μεταλλικών αλάτων που χάνει ο οργανισμός όταν εκτίθεται σε υψηλές θερμοκρασίες.
Εφαρμογές στο κινητό που προειδοποιούν για τον ήλιο
Έχετε αναρωτηθεί πόση ώρα με ασφάλεια να μείνετε στον ήλιο; Οι νέες εφαρμογές για smartphone σας δίνουν τη λύση.
Το Sun Seeker® σας επιτρέπει να παρακολουθείτε σε πραγματικό χρόνο την ηλιακή έκθεση με την προβολή 3D AR. Η εφαρμογή Digital UV Index έχει μετεωρολογικά δεδομένα για να μετρήσει με ακρίβεια τον δείκτη UV και σας στέλνει ειδοποιήσεις όταν πρέπει να αναζητήσετε σκιά.
Τα Apple Watch προσφέρουν πλέον τη δυνατότητα να χρησιμοποιούν αυτόματα το χρόνο που περνάτε καθημερινά στο φυσικό φως, βοηθώντας σας να διαχειριστείτε την έκθεσή σας στον ήλιο.
Οι τροφές που ενισχύουν την αντοχή στη ζέστη
Η σωστή διατροφή μπορεί να αυξήσει σημαντικά την αντοχή του οργανισμού σας στις υψηλές θερμοκρασίες. Προτιμήστε τις τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε νερό όπως:
- Καρπούζι (92% νερό)
- Αγγούρι (96% νερό)
- Ντομάτα (94% νερό)
- Φυλλώδη λαχανικά
Το σπανάκι είναι ιδανικό για τη διατήρηση της αρτηριακής πίεσης σε φυσιολογικά επίπεδα. Καταναλώστε 6-8 μερίδες φρούτων και λαχανικών καθημερινά και πίνετε τουλάχιστον 2-3 λίτρα νερό.
Αποφύγετε τα βαριά γεύματα που επιβαρύνουν τον οργανισμό, το αλκοόλ και την καφεΐνη που προκαλούν αφυδάτωση και δυσκολεύουν το σώμα να διαχειριστεί τη ζέστη.
Προσαρμόστε τις καθημερινές σας δραστηριότητες
Ας είμαστε ειλικρινείς: το καλοκαίρι του 2025 να είναι από τα θερμότερα των τελευταίων δεκαετιών. Το Υπουργείο Εργασίας έχει ήδη θεσπίσει υποχρεωτική παύση εργασιών σε εσωτερικούς χώρους μεταξύ 12:00-17:00 όταν η θερμοκρασία ξεπερνά τους 40°C .
Για αθλητικές δραστηριότητες, αποφύγετε την άσκηση κατά τις μεσημεριανές ώρες (11:00-17:00) και προτιμήστε τις πρωινές ή βραδινές ώρες που οι θερμοκρασίες είναι χαμηλότερες.
Φορέστε ελαφριά, φαρδιά και ανοιχτόχρωμα ρούχα που διαθέτουν στον αέρα να κυκλοφορούν και αξιοποιούν τους κλιματιζόμενους χώρους όταν είναι διαθέσιμοι.
Γιατί πρέπει να παίρνουμε την ηλίαση στα σοβαρά
Καθώς οι θερμοκρασίες αυξάνονται χρόνο με το χρόνο, η ηλίαση αποτελεί μια πραγματική απειλή για την υγεία όλων μας. Τα προειδοποιητικά σημάδια είναι ξεκάθαρα και η έγκαιρη αντίδραση μπορεί κυριολεκτικά να σώσει ζωές.
ΤΟ ΓΝΩΡΙΖΑΤΕ;
Τα περιστατικά ηλίασης έχουν αυξηθεί κατά 40% την τελευταία δεκαετία, με τις προβλέψεις για το καλοκαίρι του 2025 να δείχνουν περαιτέρω αύξηση λόγω των ακραίων θερμοκρασιών.
Πώς μπορείτε να προστατευτείτε αποτελεσματικά; Η πρόληψη παραμένει το ισχυρότερο όπλο μας. Τα σύγχρονα αντιηλιακά με υψηλό δείκτη προστασίας, οι έξυπνες εφαρμογές παρακολούθησης της ηλιακής έκθεσης και η σωστή ενυδάτωση αποτελούν βασικά στοιχεία για την αντιμετώπιση του προβλήματος.
Ως είμαστε ειλικρινείς: πολλοί από εμάς δεν δίνουμε την προσοχή στα πρώτα συμπτώματα της ηλίασης, θεωρώντας ότι “θα περάσει”. Αυτή η αντίληψη μπορεί να αποδειχθεί επικίνδυνη. Ο πονοκέφαλος, η ζάλη και η υπερβολική εφίδρωση δεν είναι απλά ενοχλητικά συμπτώματα – είναι ξεκάθαρα προειδοποιητικά σήματα που ο οργανισμός μας στέλνει.
Η διατροφή μας παίζει επίσης καθοριστικό ρόλο. Οι τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε νερό όπως το καρπούζι, το αγγούρι και τα φυλλώδη λαχανικά ενισχύουν την αντοχή του οργανισμού μας στις υψηλές θερμοκρασίες. Παράλληλα, η αποφυγή αλκοόλ και η καφεΐνη κατά τις θερμές ώρες της ημέρας μπορεί να μειώσει σημαντικά τον κίνδυνο αφυδάτωσης.
Μην ξεχνάτε να προσαρμόσετε τις καθημερινές σας δραστηριότητες ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες. Αποφύγετε την έντονη σωματική άσκηση κατά τις ώρες που προτιμάτε ελαφριά, ανοιχτόχρωμα ρούχα που φοράτε στο δέρμα σας να αναπνέετε.
Με την κατάλληλη γνώση και τα σωστά μέτρα προστασίας, μπορούμε να απολαύσουμε το καλοκαίρι χωρίς να θέτουμε σε κίνδυνο την υγεία μας. Η ηλίαση δεν είναι απλή μια καλοκαιρινή ενόχληση – είναι μια σοβαρή κατάσταση που απαιτεί την προσοχή μας.
