Ο Ρεζά Παχλαβί, ο πρωτότοκος γιος του τελευταίου Σάχη του Ιράν, Μοχαμάντ Ρεζά Παχλαβί, διακήρυξε «Ναι, θέλω επανάσταση» στα τέλη της άνοιξης, λίγο μετά τον αμφιλεγόμενο θάνατο του Ιρανού προέδρου Ραΐσί. Σαράντα πέντε χρόνια μετά την ανατροπή της φιλοδυτικής μοναρχίας του πατέρα του από την Ισλαμική Επανάσταση του 1979, συνεχίζει να αυτοαποκαλείται πρίγκιπας διάδοχος.
Αυτή τη στιγμή, ο 63χρονος Παχλαβί, που ζει εξόριστος στις ΗΠΑ και πρόσφατα έχει συνομιλήσει με τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου, εκφράζει την ανυπομονησία του για μια αλλαγή καθεστώτος στην Τεχεράνη. Παρά την περιορισμένη απήχηση του στους κόλπους της ιρανικής αντιπολίτευσης και της διασποράς, αυτοπροβάλλεται ως εγγυητής της σταθερότητας ενός κοσμικού και δημοκρατικού Ιράν.
Σε ένα βίντεο που ανήρτησε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για την επέτειο της επίθεσης της 7ης Οκτωβρίου στο Ισραήλ, δήλωσε: «Σας λέω, φίλοι μας στη Μέση Ανατολή – η περιοχή μας αξίζει κάτι πολύ καλύτερο». Υπογράμμισε ότι η αλλαγή απαιτεί την απομάκρυνση του καθεστώτος που κρατά τον λαό του Ιράν ομήρους για σχεδόν μισό αιώνα.
«Ο τύραννος στην Τεχεράνη ντύνει την πολεμοκαπηλία του με τον μανδύα του ιρανικού εθνικισμού. Όμως δεν μιλάει για το έθνος μας», πρόσθεσε ο Παχλαβί, δείχνοντας την ιρανική σημαία επί Σάχη στο πέτο του. Στο βίντεο, που ήταν στα αγγλικά με υπότιτλους στα φαρσί, εβραϊκά και αραβικά, ο κύριος αποδέκτης του μηνύματος ήταν οι περιφερειακές δυνάμεις, κυρίως αυτές του Κόλπου.
«Ξέρω ότι μπορεί να φοβάστε ότι η αλλαγή θα φέρει χάος. Μη φοβάστε, δεν θα επιτρέψουμε κενό εξουσίας μετά την κατάρρευση αυτού του καθεστώτος».
Ο Ρεζά Παχλαβί έχει ζητήσει την ανατροπή του θεοκρατικού καθεστώτος του Ιράν εδώ και πολλά χρόνια. Έχοντας σπουδάσει στις ΗΠΑ και συμμετάσχει σε πρόγραμμα εκπαίδευσης πιλότων στην Τέξας, έχει δημιουργήσει δίκτυα με (νεο)συντηρητικούς κύκλους στη Δύση και στην Ασία. Πέρυσι, μάλιστα, μίλησε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και συμμετείχε στη Διάσκεψη Ασφαλείας του Μονάχου.
Το τελευταίο μήνυμα του Παχλαβί έρχεται σε μια περίοδο που ο Νετανιάχου εμφανίζεται ως «υπερασπιστής» των Ιρανών, δηλώνοντας ότι όταν το Ιράν απελευθερωθεί, θα υπάρξει ειρήνη μεταξύ των εβραϊκών και περσικών λαών. «Το Ιράν θα γνωρίσει όσο ποτέ άλλοτε ευημερία», είπε, προαναγγέλλοντας διεθνείς επενδύσεις και τεχνολογική καινοτομία.
The people of Iran should know – Israel stands with you pic.twitter.com/MfwfNqnTgE
— Benjamin Netanyahu – בנימין נתניהו (@netanyahu) September 30, 2024
Πέρυσι τον Απρίλιο, ο Παχλαβί επισκέφθηκε το Ισραήλ, όπου είχε συναντήσεις με τον Νετανιάχου και τον πρόεδρο Ιτσχάκ Χέρτζογκ, συμμετείχε σε τελετή μνήμης του Ολοκαυτώματος και προσευχήθηκε στο Τείχος των Δακρύων. Η επίσκεψή του αυτή έλαβε χώρα στο πλαίσιο των κινητοποιήσεων για εκδημοκρατισμό στο Ιράν, που είχαν ξεκινήσει μετά τον θάνατο της Μαχσά Αμινί.
Η ισραηλινή δεξαμενή σκέψης JCFA έχει επισημάνει ότι τα μηνύματα από αυτή την «ιστορική επίσκεψη» ήταν «σαφή και ισχυρά» για τον ρόλο που μπορεί να έχει ο Παχλαβί στην επόμενη ημέρα στο Ιράν. Η σύζυγος του Παχλαβί, Γιασμίν, συμμετείχε σε διαδήλωση υπέρ του Ισραήλ στην Ουάσιγκτον, ενώ μέλη του ιρανο-αμερικανικού λόμπι που τον υποστηρίζουν έχουν κατηγορηθεί για εκφοβισμό φιλοπαλαιστίνιων ακτιβιστών.
Ο Ρεζά Παχλαβί έχει επαινέσει τη «ισχυρή ηγεσία» του Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος προέτρεψε το Ισραήλ να επιτεθεί σε πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν. «Το τέλος του καθεστώτος θα σημάνει ένα τέλος σε όλα τα προβλήματα στη Μέση Ανατολή», δήλωσε πρόσφατα, απευθυνόμενος σε φιλοτραμπικούς κύκλους.
Σε ομιλία του στο «Συνέδριο Εθνικού Συντηρητισμού» στην Ουάσιγκτον, ο Παχλαβί υποστήριξε την αποκατάσταση της συνταγματικής μοναρχίας στο Ιράν, προτάσσοντας την αποφυγή χάους, όπως αυτό στο Αφγανιστάν. «Είστε έτοιμοι να δράσουμε μαζί;» ήταν το μήνυμα του προς τους παρευρισκόμενους.
* Κεντρική φωτογραφία: @PahlaviReza
