Γλυπτά του Παρθενώνα: Ψηλά στην ατζέντα
Το ζήτημα της επανένωσης των Γλυπτών του Παρθενώνα αναμένεται να είναι ψηλά στην ατζέντα κατά τη διάρκεια της συνάντησης του Έλληνα Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Βρετανό ομόλογό του, Σερ Κιρ Στάρμερ, στις αρχές Δεκεμβρίου. Η ελληνική κυβέρνηση έχει ήδη αρχίσει τις προετοιμασίες για αυτή τη σημαντική συνάντηση, η οποία θα πραγματοποιηθεί στην κατοικία του Βρετανού Πρωθυπουργού, στην οδό Ντάουνινγκ Στριτ 10.
Πέρυσι, ο τότε Πρωθυπουργός της Βρετανίας, Ρίσι Σούνακ, είχε ακυρώσει την προγραμματισμένη συνάντησή τους την τελευταία στιγμή. Ωστόσο, φέτος, υπάρχει η ελπίδα ότι ο Στάρμερ θα δείξει περισσότερη προθυμία να συζητήσει το θέμα.
Ο Στάρμερ είχε σπεύσει από την πρώτη στιγμή να κεφαλαιοποιήσει το θεσμικό ολίσθημα του Σούνακ.
Σημαντική αναφορά στο θέμα έκανε και ο βρετανός υφυπουργός Πολιτισμού, Κρις Μπράιαντ, κατά τη συνάντησή του με την υπουργό Τουρισμού, Όλγα Κεφαλογιάννη, στο Λονδίνο, όπου τόνισε ότι το ζήτημα θα συζητηθεί σε επίπεδο πρωθυπουργών. Υπενθύμισε επίσης τις «δυσκολίες» που προκύπτουν από τον Νόμο περί Βρετανικού Μουσείου, ο οποίος περιορίζει τη μόνιμη παραχώρηση εκθεμάτων.
Παρ’ όλα αυτά, η ελληνική κυβέρνηση διαπραγματεύεται εδώ και τρία χρόνια με τον πρόεδρο του Βρετανικού Μουσείου, Τζορτζ Οσμπορν, για μια λύση που δεν θα απαιτεί αλλαγές στη βρετανική νομοθεσία. Η υπουργός Πολιτισμού Λίσα Νάντι είχε δηλώσει ότι η βρετανική κυβέρνηση είναι «πολύ πρόθυμη» να συνεργαστεί με την ελληνική για την επίλυση αυτού του μακροχρόνιου ζητήματος.
Οι Εργατικοί έχουν επίσης διαβεβαιώσει ότι, αν και δεν σκοπεύουν να αλλάξουν τον επίμαχο νόμο, δεν θα εμποδίσουν την υλοποίηση τυχόν συμφωνίας μεταξύ Αθήνας και Βρετανικού Μουσείου. Μάλιστα, η πρώην σκιώδης υπουργός Πολιτισμού Θάνγκαμ Ντεμπονέρ δήλωσε ότι ο Στάρμερ «θέλει να βρεθεί λύση για τα Μάρμαρα».
Σε προχωρημένο στάδιο
Οι διαπραγματεύσεις μεταξύ του Οσμπορν και του Μητσοτάκη βρίσκονται σε «πολύ προχωρημένο στάδιο». Υπάρχει ήδη μια φόρμουλα για την επιστροφή των Γλυπτών, με την ιδέα μιας «Σύμπραξης για τον Παρθενώνα» να είναι στο προσκήνιο. Αυτή η προσέγγιση θα μπορούσε να θυμίζει το καθεστώς της «κατάθεσης» που είχε χρησιμοποιηθεί για την επιστροφή του λίθου VI της ανατολικής ζωφόρου του Παρθενώνα από το Αρχαιολογικό Μουσείο Αντονίνο Σαλίνας του Παλέρμο.
Η λύση αυτή αποφεύγει το ζήτημα της ιδιοκτησίας, το οποίο έχει αποτελέσει διαχρονικό «αγκάθι» στις διαπραγματεύσεις, καθώς η Ελλάδα δεν αναγνωρίζει την κυριότητα των Βρετανών επί των αρχαιοελληνικών τεχνουργημάτων. Οι δύο πλευρές φαίνεται να συμφωνούν ότι μια τέτοια λύση είναι η κατάλληλη για την επιστροφή των Μαρμάρων.
Αρχικά, εάν υπάρξει συμφωνία, θα επιστραφούν ορισμένα τμήματα των Γλυπτών, με την ελπίδα ότι στο μέλλον θα ακολουθήσουν και τα υπόλοιπα. Ωστόσο, οι λεπτομέρειες παραμένουν υπό διαπραγμάτευση, όπως το πόσα τμήματα θα επανενωθούν και για πόσο χρονικό διάστημα.
Η «παραχώρηση» των εκθεμάτων θα έχει ημερομηνία λήξης, και η Αθήνα επιθυμεί να επιτύχει νέα συμφωνία πριν αυτή παρέλθει. Στόχος είναι τα Γλυπτά να παραμείνουν μόνιμα στην Ελλάδα, μέσω επαναλαμβανόμενων ανανεώσεων και πιθανής αλλαγής του νόμου από μια μελλοντική βρετανική κυβέρνηση.
Η συνάντηση Μητσοτάκη – Στάρμερ αποκτά ιδιαίτερη σημασία στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων, καθώς η Ντάουνινγκ Στριτ είναι πλήρως ενημερωμένη για τις εξελίξεις. Παρά την επίσημη στάση της βρετανικής κυβέρνησης να κρατά αποστάσεις από το θέμα, θεωρείται βέβαιο ότι θα απαιτηθεί η συγκατάθεσή της πριν υπογραφεί οποιαδήποτε συμφωνία.
Ο μόνιμος αντιπρόσωπος της Ελλάδας στην UNESCO, Γιώργος Κουμουτσάκος, εξέφρασε πρόσφατα την αισιοδοξία του για την εξέλιξη της υπόθεσης, αναφέροντας ότι «υπάρχει μια αλλαγή στο ύφος της κυβέρνησης της Μεγάλης Βρετανίας».
