Ενώ η Δύση φαίνεται να ρισκάρει τα πάντα στην Ουκρανία, η Ρωσία επιδεικνύει αυτοσυγκράτηση, αν και ο Πούτιν έχει ήδη στείλει ένα σαφές μήνυμα, αποκαλύπτοντας τις νέες κόκκινες γραμμές της Μόσχας. Η πρόσφατη ουκρανική επίθεση στο Κουρστ ώθησε τη Ρωσία να αναθεωρήσει το πυρηνικό της δόγμα, καθώς η τήρηση του προηγούμενου θα μπορούσε να είχε οδηγήσει σε πυρηνικό πλήγμα, ακόμη και αν αυτό ήταν περιορισμένο.
Ο Πούτιν υπέγραψε διάταγμα για την ενημέρωση του ρωσικού πυρηνικού δόγματος, το οποίο είχε να δημοσιευτεί από το 2020. Το νέο επτασέλιδο έγγραφο τονίζει ότι τα πυρηνικά όπλα θεωρούνται από τη Μόσχα ως μέσο αποτροπής εχθρών, ενώ καθορίζει και τα σενάρια υπό τα οποία θα εξεταστεί η χρήση τους. Το περιεχόμενο του εγγράφου δεν προκαλεί έκπληξη, καθώς ο Πούτιν είχε ήδη αναφερθεί σε βασικά σημεία του κατά τη διάρκεια δημόσιας ομιλίας του στις 25 Σεπτεμβρίου.
Η Δύση κλιμάκωσε, ο Πούτιν ανακοίνωσε νέο πυρηνικό δόγμα
Το διάταγμα που υπεγράφη την Τρίτη (19/11) συνέπεσε με την πρώτη εκτόξευση αμερικανικών πυραύλων ATACMS από την Ουκρανία προς τη Ρωσία, γεγονός που εκτιμάται από τη Μόσχα ως σημαντική κλιμάκωση. Οι συγκεκριμένοι πύραυλοι, που έχουν μεγάλο βεληνεκές, προήλθαν από τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Τι περιλαμβάνει το νέο δόγμα
Το νέο δόγμα αναφέρει ότι οποιαδήποτε επίθεση κατά της Ρωσίας από μη πυρηνικό κράτος, που γίνεται με τη συμμετοχή ή υποστήριξη πυρηνικού κράτους, θα θεωρείται κοινή επίθεση. Αυτή η δήλωση είναι κρίσιμη, καθώς ο Πούτιν είχε προειδοποιήσει ότι οι δυτικές χώρες που επιτρέπουν στην Ουκρανία να πλήττει ρωσικούς στόχους θα θεωρούνται εμπλεκόμενες στη σύγκρουση.
Επιπλέον, το νέο δόγμα περιλαμβάνει σενάρια που θα μπορούσαν να οδηγήσουν τη Μόσχα σε πυρηνική απάντηση, όπως αξιόπιστες πληροφορίες για μαζικές επιθέσεις από αεροπλάνα, πυραύλους ή drones. Οι συχνές αεροπορικές επιθέσεις της Ουκρανίας, με στόχο τη μείωση της ικανότητας της Ρωσίας να πλήττει στρατεύματα και υποδομές, έχουν ενταθεί πρόσφατα.
Αν και μεγάλο μέρος του δόγματος παραμένει αμετάβλητο από το 2020, υπάρχουν αλλαγές που καθιστούν πιο πιθανή τη χρήση πυρηνικών όπλων από τη Ρωσία. Η Ρωσία έχει επίσης τοποθετήσει τη Λευκορωσία υπό την πυρηνική της ομπρέλα, με τον Πούτιν να δηλώνει ότι τακτικοί πυρηνικοί πύραυλοι έχουν τοποθετηθεί εκεί.
Η Ρωσία και η Ουκρανία επιδιώκουν να ενισχύσουν τις θέσεις τους πριν την έναρξη της δεύτερης θητείας του Τραμπ.
Η Ρωσία δηλώνει ότι μπορεί να χρησιμοποιήσει πυρηνικά όπλα σε περίπτωση συμβατικής επίθεσης κατά της ίδιας ή της Λευκορωσίας, εάν αυτό συνιστά «κρίσιμη απειλή για την κυριαρχία ή την εδαφική ακεραιότητά τους». Προηγουμένως, η Ρωσία είχε δηλώσει ότι μπορεί να απαντήσει με πυρηνικά όπλα μόνο αν η ύπαρξή της τεθεί σε κίνδυνο.
Το νέο δόγμα επισημαίνει ότι η πυρηνική αποτροπή της Ρωσίας απευθύνεται όχι μόνο σε άλλα πυρηνικά κράτη, αλλά και σε χώρες που επιτρέπουν την εκμετάλλευση του εδάφους, του νερού ή του εναέριου χώρου τους για επιθέσεις κατά της Ρωσίας.
Αξιοσημείωτο είναι ότι το προηγούμενο δόγμα περιλάμβανε τη «τήρηση των διεθνών υποχρεώσεων στον τομέα του ελέγχου των εξοπλισμών» ως μία από τις αρχές της Ρωσίας για την πυρηνική αποτροπή, κάτι που λείπει από το τωρινό κείμενο.
Το νέο δόγμα αναφέρει επίσης νέους κινδύνους και σενάρια που δεν υπήρχαν στο 2020, τα οποία θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε πυρηνική απάντηση:
- Δημιουργία νέων στρατιωτικών συνασπισμών ή επέκταση υφιστάμενων κοντά στα ρωσικά σύνορα.
- Δράσεις που αποσκοπούν στην αποκοπή ή αποκλεισμό τμήματος της Ρωσίας.
- Προκλήσεις οικολογικής καταστροφής.
- Στρατιωτικές ασκήσεις μεγάλης κλίμακας κοντά στα σύνορα της Ρωσίας.
- Επιθέσεις με πυρηνικά ή άλλα όπλα μαζικής καταστροφής κατά ρωσικών δυνάμεων εκτός συνόρων.
Το νέο δόγμα, αν και δεν περιέχει σημαντικές εκπλήξεις, αποτελεί μια κρίσιμη προσθήκη στις προειδοποιήσεις ότι οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους κινδυνεύουν να εμπλακούν σε άμεση σύγκρουση με τη Μόσχα, η οποία θα μπορούσε να εξελιχθεί σε Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο αν συνεχιστεί η στήριξη προς την Ουκρανία.
Αυτή η εξέλιξη έρχεται σε μια περίοδο έντονης έντασης, με τις Ηνωμένες Πολιτείες, τη Νότια Κορέα και την Ουκρανία να υποστηρίζουν ότι στρατεύματα της Βόρειας Κορέας συμμετέχουν στη σύρραξη στο πλευρό της Ρωσίας, κάτι που η Μόσχα δεν έχει αρνηθεί. Οι δυτικές κυβερνήσεις, ωστόσο, δηλώνουν ότι δεν θα τρομοκρατηθούν από τις ρωσικές απειλές, με τις ΗΠΑ να απορρίπτουν τη ρητορική της Ρωσίας και τον υπουργό Εξωτερικών της Γαλλίας να την χαρακτηρίζει απλώς «ρητορική». Ο Ζελένσκι, από την πλευρά του, εκφράζει ανησυχία για την έλλειψη ενδιαφέροντος του Πούτιν για την ειρηνική επίλυση της κρίσης.
