Δανία: Η πιο συναρπαστική πόλη της Ευρώπης είναι η «πόλη των πέντε λεπτών»

Φανταστείτε έναν κόσμο όπου όλα βρίσκονται σε απόσταση 400 μέτρων το ένα από το άλλο. Αυτό το όραμα καλούνται να πραγματοποιήσουν αρχιτέκτονες στη Δανία, οι οποίοι αναλαμβάνουν τη μεταμόρφωση ενός παλιού βιομηχανικού λιμανιού στην Κοπεγχάγη σε μια σύγχρονη γειτονιά που επικεντρώνεται στην ποιότητα της καθημερινής ζωής.

Η “πόλη των πέντε λεπτών”

Η περιοχή αυτή, γνωστή ως Nordhavn, αποκαλείται “πόλη” λόγω της κλίμακας της και απέχει μόλις 15 λεπτά με το μετρό από τον κεντρικό σταθμό της Κοπεγχάγης. Σχεδιάστηκε έτσι ώστε όλα – από σχολεία και παιδικές χαρές μέχρι επιχειρήσεις και χώρους αναψυχής – να είναι προσβάσιμα μέσα σε πέντε λεπτά.

«Όλα βρίσκονται σε κοντινή απόσταση με τα πόδια ή με ποδήλατο, μειώνοντας την ανάγκη για μετακινήσεις».

Ο ξεναγός Μπέντε Χόφμαν από την εταιρεία πολιτιστικών περιηγήσεων Slow Tours εξηγεί: «Παρόλο που μοιάζει με οποιαδήποτε σύγχρονη συνοικία, είναι η πρώτη “πόλη των πέντε λεπτών” στον κόσμο. Όταν το έργο ολοκληρωθεί, όλα όσα χρειάζεστε θα βρίσκονται σε απόσταση 400 μέτρων με τα πόδια».

Η ανάγκη για βιωσιμότητα

Η μετακίνηση αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις της σύγχρονης ζωής, καθώς προσθέτει σημαντικό χρόνο στην καθημερινή ρουτίνα. Ο Πέτερ Μπουρ Άντερσεν, αρχιτέκτονας από το BRIQ Studios, που έχει παίξει καθοριστικό ρόλο στον σχεδιασμό του Nordhavn, αναφέρει: «Δημιουργούμε μια γειτονιά που ανταποκρίνεται στις καθημερινές ανάγκες και ειδικές περιστάσεις». Η περιοχή προάγει έναν τρόπο ζωής χωρίς αυτοκίνητο, καθώς είναι συνδεδεμένη με ποδηλατόδρομους και το μετρό.

Η Κοπεγχάγη είναι η Παγκόσμια Πρωτεύουσα Αρχιτεκτονικής της Unesco μέχρι το 2026, και καινοτόμες λύσεις για έξυπνη διαβίωση αναπτύσσονται σε όλη την πόλη. Ωστόσο, η ιδέα του Nordhavn για την “πόλη των πέντε λεπτών” είναι μοναδική. Ενώ υπάρχουν άλλες πόλεις που αναπτύσσουν την έννοια των 10 λεπτών, όπως μία στη Σεούλ της Νότιας Κορέας, η συγκεκριμένη ιδέα του Nordhavn είναι το πιο φιλόδοξο σχέδιο αστικής ανάπτυξης στη Σκανδιναβία.

Κοινωνικοί και περιβαλλοντικοί παράγοντες

Η βιωσιμότητα στο Nordhavn δεν περιορίζεται μόνο στη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας. Κάθε κτίριο πρέπει να σχεδιάζεται λαμβάνοντας υπόψη τις κοινωνικές, οικονομικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις του. Για παράδειγμα, ο κινηματογράφος Big Bio -το νεότερο θέατρο της πόλης- έχει κατασκευαστεί από ανακυκλώσιμα υλικά, όπως αλουμίνιο, για να διευκολυνθεί η πιθανή κατεδάφισή του στο μέλλον.

Σύμφωνα με τον Άντερσεν, η κοινωνική και οικονομική ένταξη είναι κεντρική στον σχεδιασμό. «Είναι σημαντικό να επαναφέρουμε στοιχεία που λειτούργησαν καλά στο παρελθόν», δήλωσε. «Παλιά είχαμε τον κρεοπώλη, τον τεχνίτη, τον φούρναρη και το τυροπιτάδικο – αυτή η ποικιλία στις καθημερινές συναντήσεις. Η μελλοντική πόλη θα πρέπει να συνδυάζει χώρους αναψυχής, πολιτιστικούς και εμπορικούς, όλοι εύκολα προσβάσιμοι στη γειτονιά».

Αλλαγές στην αστική ζωή

Πριν από λίγα χρόνια, κανείς δεν σκεφτόταν να ζήσει σε αυτή την άλλοτε βιομηχανική περιοχή. Η Ίρσια Νασρίν, μηχανικός που γεννήθηκε και μεγάλωσε στο κέντρο της Κοπεγχάγης, αναφέρει: «Όταν προσπαθούσα να βρω μια νέα γειτονιά για να μετακομίσω, ποτέ δεν φανταζόμουν ότι θα έρθω εδώ».

Το Nordhavn, που για αιώνες υπηρέτησε ως λιμάνι γεμάτο φορτηγά πλοία και σιλό σιτηρών, σήμερα εξελίσσεται σε μια βιώσιμη γειτονιά. Ένας διαγωνισμός το 2008 για τη δημιουργία μιας βιώσιμης περιοχής προσέφερε 179 προτάσεις, με μια ομάδα τεσσάρων αρχιτεκτονικών γραφείων να κερδίζει.

Η φιλοσοφία της ήπιας κινητικότητας

Στο Nordhavn, έχει σχεδιαστεί μια αστική περιοχή «ήπιας κινητικότητας», όπου είναι πιο εύκολο να περπατάς, να κάνεις ποδήλατο ή να χρησιμοποιείς τα μέσα μαζικής μεταφοράς παρά να οδηγείς. Η ιδέα των υβριδικών χώρων προάγει την κοινότητα μεταξύ των κατοίκων, των εργαζομένων και των επισκεπτών. Ένα πολυώροφο πάρκινγκ μπορεί να φιλοξενεί γυμναστήριο στην οροφή του ή μια πολυκατοικία να περιλαμβάνει δημόσιο εστιατόριο.

Το έργο αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2060, αλλά ήδη περιοχές αναπτύσσονται σύμφωνα με αυτό το μοντέλο, προετοιμάζοντας την Κοπεγχάγη για το μέλλον.