K-pop ή Κορεάτικη Ποπ είναι ένα υποείδος της ελαφράς μουσικής που έχει γίνει συνώνυμο με νεανικά πρόσωπα γεμάτα στιλ, γκλίτερ, άψογες χορευτικές ρουτίνες και, φυσικά, την εμπορική επιτυχία που τις συνοδεύει.
Η κορεάτικη ποπ, που αναπτύσσεται κυρίως στη Νότια Κορέα, είναι μια μουσική βιομηχανία που διέπεται από αυστηρούς κανόνες, σφοδρό μερκαντιλισμό και στρατιωτική πειθαρχία, κάνοντάς την να φαίνεται πιο αυστηρή ακόμη και από τη Disney.
Ως ένα από τα κύρια εξαγώγιμα προϊόντα της Νότιας Κορέας, η K-pop αντιμετωπίζει τους καλλιτέχνες της με μια λογική που θυμίζει τη βιομηχανία του κακάου και την εκμετάλλευση των ντόπιων πληθυσμών.
K-pop: Η Δυτική «Εισβολή»
Το Γαλλικό Εθνικό Ινστιτούτο Οπτικοακουστικών Μέσων περιγράφει την K-pop ως «μια συνένωση συνθετικής μουσικής, με εντυπωσιακές χορευτικές κινήσεις και μοντέρνα, πολύχρωμα ρούχα».
Αν εξετάσουμε την K-pop επιφανειακά, διαπιστώνουμε ότι έχει σχεδιαστεί για να λειτουργεί ως βιτρίνα, ένα πολιτιστικό προϊόν που δεν πηγάζει από την αυθεντική καλλιτεχνική δημιουργία, αλλά παρουσιάζει μια αναπαράσταση της τέχνης, μια εξιδανικευμένη εικόνα του τι θα μπορούσε να είναι.
Η επιρροή της K-pop συνδέεται με την ιστορία της επιρροής του δυτικού πολιτισμού στην Άπω Ανατολή και την Παγκοσμιοποίηση, η οποία είναι κυρίως η Παγκοσμιοποίηση της Αγοράς, καθώς και με τον μοναδικό πολιτισμικό επεκτατισμό της Ασίας.
Η ιστορία της κορεατικής ελαφρολαϊκής μουσικής ξεκινά το 1885, όταν ο Αμερικανός ιεραπόστολος Henry Appenzeller άρχισε να διδάσκει αμερικανικά και βρετανικά τραγούδια σε σχολείο της Κορέας.
Αυτά τα τραγούδια, γνωστά ως changga, βασίζονταν σε δημοφιλή δυτικά μοτίβα και ερμηνεύονταν με κορεατικούς στίχους. Ωστόσο, αυτή η λαϊκή κουλτούρα υπήρξε αντικείμενο καταπίεσης κατά την Ιαπωνική κατοχή.
Γέννηση ενός Έθνους και Μίας Μουσικής
Μετά τη διαίρεση της Κορέας σε Βόρεια και Νότια, το νότιο τμήμα, που θεωρείται «χαϊδεμένο» από τις δυτικές δυνάμεις, έγινε στόχος πολιτισμικού επεκτατισμού, με το Χόλιγουντ και την British Invasion να παίζουν καθοριστικό ρόλο.
Διάσημοι καλλιτέχνες της αμερικανικής ψυχαγωγίας, όπως ο Νατ Κινγκ Κόουλ και η Μέριλιν Μονρόε, έδωσαν παραστάσεις στη Νότια Κορέα για τις αμερικανικές ένοπλες δυνάμεις.
Ορισμένοι Κορεάτες καλλιτέχνες κέρδισαν διεθνή αναγνωρισιμότητα, όπως οι Kim Sisters, που το 1959 έγιναν το πρώτο κορεατικό συγκρότημα που κυκλοφόρησε άλμπουμ στην αμερικανική αγορά.
Η σύγχρονη K-pop άρχισε να διαμορφώνεται τη δεκαετία του ’90, με την υιοθέτηση ήχων όπως Europop, Hip Hop, Jazz και Rock σε ένα ηλεκτρονικό μείγμα.
Η επαναστατική στροφή στην ιστορία της K-pop σημειώθηκε το 1992 με την εμφάνιση των Seo Taiji and Boys, οι οποίοι έκαναν το ντεμπούτο τους στο talent show του MBC με το κομμάτι “I Know”. Παρά την αρχική τους αποτυχία, το κομμάτι και το άλμπουμ τους έγιναν τεράστιες επιτυχίες, ανοίγοντας το δρόμο για παρόμοια μουσικά στυλ.
Ιαπωνικά Πρότυπα – Κορεάτικη Ευρεσιτεχνία
Η εμπορευματοποίηση των καλλιτεχνών στη K-pop μιμείται τα πρότυπα της ιαπωνικής J-pop, όπου «άκοπα» ταλέντα επιλέγονται και εκπαιδεύονται σε ειδικά «κατηχητικά» για να προσελκύσουν ένα ευρύ κοινό.
Η K-pop εστιάζει στην ευθυτενή, λιγνή και θηλυπρεπή εμφάνιση, με χαρακτηριστικά που συνδέονται με το ασιατικό πρότυπο ομορφιάς της «πορσελάνινης κούκλας».
Οι προσωπικότητες των καλλιτεχνών διαμορφώνονται με την ίδια προσοχή, καθώς οι τραγουδιστές υπογράφουν συμβόλαια για να τηρούν αυστηρούς κανόνες συμπεριφοράς.
Πολλοί καλλιτέχνες της K-pop εγκαταλείπουν το δικαίωμά τους σε ρομαντικές σχέσεις για να μην απογοητεύσουν τους θαυμαστές τους, οι οποίοι τους βλέπουν ως σεξουαλικά αντικείμενα.
Η διαδικασία εκπαίδευσης είναι αυστηρή και μπορεί να διαρκέσει χρόνια, με τις εταιρείες να επενδύουν σημαντικά ποσά για την προώθηση νέων καλλιτεχνών.
Οι «εκκολαπτόμενοι» υπογράφουν με πρακτορεία μέσω οντισιόν και, μόλις προσληφθούν, διαμένουν σε κοινοβιακούς χώρους και παρακολουθούν εντατικά μαθήματα σε τραγούδι, χορό, ραπ και ξένες γλώσσες.
Στα Κάτεργα της K-pop
Η πιο συχνή κριτική που δέχεται ο κλάδος αφορά τις συνθήκες εργασίας, τόσο σε συστημικό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο.
Όπως αναφέρει ο Guardian, οι συχνές αυτοκτονίες και σεξουαλικά σκάνδαλα που αφορούν σταρ της K-pop είναι ανησυχητικές. Αυτά τα νεαρά είδωλα συχνά λυγίζουν κάτω από την πίεση της βιομηχανίας.
Το 2019, αρκετοί άντρες αστέρες της K-pop, συμπεριλαμβανομένου του Seungri από το boyband Big Bang, ενεπλάκησαν σε σκάνδαλο σεξουαλικής κακοποίησης, με ποινές φυλάκισης που επιβλήθηκαν για την εμπλοκή τους σε ομαδικούς βιασμούς.
Η 25χρονη Sulli, πρώην μέλος του γκρουπ f(x), αυτοκτόνησε τον Οκτώβριο, ακολουθούμενη από την Goo Hara, πρώην μέλος των Kara, η οποία ήταν στενή φίλη της. Και οι δύο γυναίκες είχαν υποστεί διαδικτυακή παρενόχληση για μήνες.
Ειδικοί του κλάδου παραλληλίζουν τις συνθήκες των «στρατοπέδων» εκπαίδευσης με τις επικρατούσες κοινωνικές τάσεις στην Κορέα.
Για τους περισσότερους Νοτιοκορεάτες, η επιτυχία συνδέεται με τις σωστές «προδιαγραφές»: όλοι κρίνονται με βάση το οικογενειακό τους υπόβαθρο, το επίπεδο εκπαίδευσης, την εργασία, τον πλούτο και την εμφάνιση.
Οι νεαροί Κορεάτες, και ειδικά τα «είδωλα» της ποπ, υπόκεινται σε πιέσεις να διατηρούν μια ελκυστική εμφάνιση, με αισθητικές επεμβάσεις να είναι συνηθισμένες.
Ο καθηγητής κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ, Shin Gi-wook, επισημαίνει ότι οι συνέπειες αυτής της ανταγωνιστικής κοινωνίας περιλαμβάνουν ζήλια και εκφοβισμό.
Πατρίς, K-pop και Οικογένεια
Ο δεύτερος πυλώνας της K-pop είναι η διαχρονική της ενσωμάτωσή στην καθεστηκυία τάξη και τους μηχανισμούς της.
Καθώς η μουσική αυτή εξελίσσεται σε παγκόσμιο φαινόμενο, γνωστό ως «K-wave», η Νοτιοκορεατική κυβέρνηση την χρησιμοποιεί ως εργαλείο προπαγάνδας και εθνικιστικής προβολής.
Στις 25 Μαΐου 2010, η Νότια Κορέα αντέτεινε στην υποτιθέμενη βύθιση ενός πολεμικού πλοίου από τη Βόρεια Κορέα, προβάλλοντας το single των 4Minute «HuH» κατά μήκος της «άγονης γραμμής» με την Πιονγκγιανγκ.
Η Βόρεια Κορέα απάντησε με την απειλή να «καταστρέψει» τα ηχεία που είχαν στηθεί κατά μήκος των συνόρων. Το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας της Νότιας Κορέας μάλιστα είχε σκεφτεί να τοποθετήσει υπερ-οθόνες για να μεταδίδουν μουσικά βίντεο από διάσημα συγκροτήματα, ως μέρος του «ψυχολογικού πολέμου» κατά της Βόρειας Κορέας.
Η K-pop έχει πια γίνει αναπόσπαστο κομμάτι του κοινωνικού ιστού της Νότιας Κορέας, με τις όποιες παθογένειες της να είναι ενδεικτικές της πορείας ενός κράτους τύπου προτεκτοράτου.
