Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, βρίσκεται στο στόχαστρο για άλλη μια φορά, καθώς πλησιάζει η ακρόαση της ενώπιον του βελγικού δικαστηρίου για το σκάνδαλο «Pfizergate», που αναμένεται να πραγματοποιηθεί στις 6 Δεκεμβρίου. Αυτή τη φορά, οι επικρίσεις αφορούν τις διακοπές της στην Κρήτη, όπου φιλοξενήθηκε στην εξοχική κατοικία του Κυριάκου Μητσοτάκη.
Σύμφωνα με το πόρισμα της Ευρωπαίας Διαμεσολαβήτριας, Έμιλι Ο’ Ράιλι, εντοπίζεται ένα «δομικό κενό» στους κανόνες δεοντολογίας των ευρωπαϊκών θεσμών. Η Ράιλι τόνισε ότι η ΕΕ καθυστέρησε σημαντικά να προσκομίσει τα απαραίτητα στοιχεία σχετικά με το ταξίδι της προεδρίας στα Χανιά.
Παρά το γεγονός ότι η υπόθεση φαίνεται να έχει κλείσει, η Διαμεσολαβήτρια επισήμανε ότι η διαχείριση του αιτήματός της από την Κομισιόν, συμπεριλαμβανομένης της καθυστέρησης στην ανακοίνωση ότι δεν υπήρχαν έγγραφα, ισοδυναμεί με «κακοδιοίκηση».
Η φον ντερ Λάιεν δεν είναι νέα στο να δέχεται κριτική για τον τρόπο που ασκεί τα καθήκοντά της στην ηγεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Ωστόσο, το σκάνδαλο «Pfizergate» αποτελεί αναμφίβολα το πιο σκοτεινό σημείο της καριέρας της, καθώς σχετίζεται με την προσωπική της διαχείριση της παραγγελίας εμβολίων κατά του κοροναϊού και την άμεση επικοινωνία της μέσω μηνυμάτων με τον διευθύνοντα σύμβουλο της Pfizer, Άλμπερτ Μπουρλά.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αρνήθηκε να ικανοποιήσει αίτημα των New York Times για τη δημοσιοποίηση της επικοινωνίας μεταξύ φον ντερ Λάιεν και Μπουρλά σχετικά με τη σημαντική συμφωνία για τα εμβόλια κατά τη διάρκεια της πανδημίας, εγείροντας σοβαρά ζητήματα διαφάνειας. Η αμερικανική εφημερίδα ζήτησε από το Γενικό Δικαστήριο της ΕΕ να πιέσει για τη δημοσιοποίηση των μηνυμάτων που αντάλλαξαν οι δύο, προκειμένου να αποκαλυφθούν λεπτομέρειες για την επίτευξη της συμφωνίας πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ το 2021.
Το Δικαστήριο με έδρα τις Βρυξέλλες αναγνώρισε ότι υπήρξε επικοινωνία, αλλά σημείωσε ότι δεν τηρήθηκε αρχείο των μηνυμάτων, καθώς δεν θεωρήθηκαν σημαντικά. Όπως αναφέρει το Politico, «η ισχυρότερη γυναίκα της ΕΕ αντιμετωπίζει την ταπείνωση δικαστών και δικηγόρων» σχετικά με τις προσωπικές της επαφές κατά τη διάρκεια δημόσιας ακρόασης.
Το ιστορικό της συναλλαγής με την Pfizer
Το 2020, καθώς οι θάνατοι από την πανδημία Covid-19 αυξάνονταν και οι lockdowns παρέλυαν την ευρωπαϊκή οικονομία, η φον ντερ Λάιεν επιδίωξε να εξασφαλίσει περισσότερα εμβόλια για τις κυβερνήσεις της ΕΕ, καθώς η διανομή τους υστερούσε σε σχέση με τις ΗΠΑ και άλλες χώρες.
Τον Μάιο του 2021, ανακοινώθηκε νέα σύμβαση για την προμήθεια έως και 1,8 δισ. εμβολίων από την Pfizer, με άρθρο των New York Times να υποστηρίζει ότι η συμφωνία επιτεύχθηκε μέσω… μηνυμάτων.
Οι ρυθμιστικές αρχές δήλωσαν ότι δεν υπήρχε καταγραφή των μηνυμάτων, προτού η Ευρωπαία Διαμεσολαβήτρια ζητήσει από την Κομισιόν να αναζητήσει εκ νέου τις σχετικές επικοινωνίες και να εξετάσει την πιθανότητα δημοσιοποίησής τους. Η δικηγόρος της αμερικανικής εφημερίδας, Μποντίνε Κλούστρα, τόνισε ότι η άρνηση της Κομισιόν να δημοσιοποιήσει τα μηνύματα εγείρει σοβαρές ανησυχίες σχετικά με τη διαφάνεια και την υποχρέωση της Επιτροπής να παρέχει δημόσια πρόσβαση σε κυβερνητικά έγγραφα.
Το Γενικό Δικαστήριο της ΕΕ αναμένεται να εκδώσει την απόφασή του για την υπόθεση στους επόμενους μήνες.
Και… Piepergate μετά το Pfizergate
Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν αντιμετωπίζει και άλλο σκάνδαλο, καθώς κατηγορείται από Επιτρόπους και ευρωβουλευτές για τις «ευνοϊκές» προσλήψεις που έγιναν κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας της στην ηγεσία της Κομισιόν. Σύμφωνα με δημοσίευμα της γαλλικής εφημερίδας Liberation, η φον ντερ Λάιεν διόρισε τον Γερμανό Χριστιανοδημοκράτη Μάρκους Πίπερ – εξ ου και Piepergate – σε θέση συμβούλου για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις με μισθό 20.000 ευρώ μηνιαίως, παρόλο που αυτή η θέση δεν προβλέπεται από τον εσωτερικό κανονισμό.
