Μια νέα έρευνα που διεξήχθη σε δώδεκα ευρωπαϊκές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, και δημοσιεύθηκε στο περιοδικό της Ευρωπαϊκής Πνευμονολογικής Εταιρείας «ERJ Open Research», αποκάλυψε ότι το 70% των σπιτιών στην Ευρώπη είναι ελεύθερα από καπνό.
Στην έρευνα συμμετείχαν περίπου 11.734 άτομα ηλικίας 15 ετών και άνω, με περίπου 1.000 συμμετέχοντες από κάθε χώρα. Οι συμμετοχές επιλέχθηκαν ώστε να αντιπροσωπεύουν τον πληθυσμό της κάθε χώρας, με τις συνεντεύξεις να διεξάγονται διά ζώσης κατά την περίοδο 2017-2018.
Ως «σπίτι χωρίς καπνό» ορίστηκε το σπίτι στο οποίο δεν επιτρέπεται το κάπνισμα σε εσωτερικούς χώρους, εξαιρώντας μπαλκόνια και άλλους εξωτερικούς χώρους. Σημαντικό είναι ότι περίπου το 70% των ερωτηθέντων δήλωσαν ότι έχουν απαγορεύσει το κάπνισμα στο σπίτι τους, ενώ το 18% ανέφερε ότι έχουν κάποιους περιορισμούς, αλλά δεν απαγορεύεται εντελώς το κάπνισμα. Εντυπωσιακό είναι ότι το 13% των σπιτιών που δεν φιλοξενούν καπνιστές επιτρέπουν στους επισκέπτες να καπνίζουν.
Η Ελλάδα κατέχει την τελευταία θέση στην έρευνα, καθώς σε περισσότερα από τα μισά σπίτια επιτρέπεται το κάπνισμα. Αντίθετα, οι χώρες της βόρειας Ευρώπης διαθέτουν περισσότερα σπίτια χωρίς κάπνισμα, ενώ οι χώρες της ανατολικής Ευρώπης και οι λιγότερο εύπορες χώρες έχουν περισσότερους περιορισμούς σχετικά με το κάπνισμα.
Κάπνισμα: Οι χώρες με την υψηλότερη βαθμολογία
Η Αγγλία είναι η χώρα με την καλύτερη επίδοση, με ποσοστό 84,5% σπιτιών χωρίς καπνό. Ακολουθούν η Ιρλανδία (79,4%), η Λετονία (78,9%), η Ιταλία (75,8%) και η Γερμανία (75%). Στη μέση της κατάταξης βρίσκονται η Πορτογαλία (74%), η Πολωνία (69,6%) και η Γαλλία (65,1%). Στην Ισπανία, τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία, πάνω από το 40% των σπιτιών επιτρέπουν το κάπνισμα, με την Ελλάδα να είναι τελευταία με ποσοστό 44,4% σπιτιών όπου δεν επιτρέπεται το κάπνισμα.
Ανάμεσα στους καπνιστές, το ποσοστό των σπιτιών χωρίς καπνό είναι κατά μέσο όρο 37,3%, με τις τιμές να κυμαίνονται από 25% στην Ισπανία έως 54,8% στη Λετονία. Αντίθετα, το 81,7% των μη καπνιστών δηλώνει ότι ζει σε σπίτια χωρίς καπνό, με το χαμηλότερο ποσοστό να παρατηρείται στην Ελλάδα (51,4%) και το υψηλότερο στην Αγγλία (92,9%). Στα νοικοκυριά που φιλοξενούν μόνο μη καπνιστές, το ποσοστό των σπιτιών χωρίς καπνό φτάνει το 87,3%, με τα ποσοστά να κυμαίνονται από 60,1% στην Ελλάδα έως 96,4% στην Πορτογαλία.
Οι ερευνητές εντόπισαν επίσης ότι παράγοντες όπως το φύλο, η ηλικία, το μορφωτικό επίπεδο και η παρουσία παιδιών στο σπίτι επηρεάζουν τους κανόνες για το κάπνισμα. Οι γυναίκες, οι ηλικιωμένοι και οι γονείς είναι πιο πιθανό να έχουν σπίτια χωρίς καπνό.
Ενθαρρυντικό είναι ότι το ποσοστό των σπιτιών χωρίς καπνό στην Ευρώπη αυξάνεται κατά περίπου 1% ετησίως. Ωστόσο, οι ερευνητές επισημαίνουν ότι απαιτείται περισσότερη δουλειά για την προστασία των παιδιών και των ενηλίκων από τις επιπτώσεις του παθητικού καπνίσματος, προτείνοντας αυστηρότερα μέτρα ελέγχου του καπνού. «Η επέκταση των νόμων για την απαγόρευση του καπνίσματος σε δημόσιους χώρους και σε ιδιωτικούς χώρους, όπως τα αυτοκίνητα, σε συνδυασμό με στρατηγικές για τη μείωση του καπνίσματος στο σπίτι, μπορεί να οδηγήσει σε περισσότερα σπίτια ελεύθερα από καπνό», δήλωσε η επικεφαλής της μελέτης, Ολένα Τίγκοβα, από το Καταλανικό Ινστιτούτο Ογκολογίας στη Βαρκελώνη.
Η ερευνητική ομάδα αναγνωρίζει κάποιους περιορισμούς στη μελέτη, όπως η χρήση αυτοαναφερόμενων δεδομένων, που ενδέχεται να έχουν υπερεκτιμήσει το ποσοστό των σπιτιών χωρίς καπνό. Επίσης, η μελέτη επικεντρώθηκε μόνο στο κάπνισμα συμβατικών τσιγάρων, προτείνοντας μελλοντική έρευνα για τη χρήση ηλεκτρονικών τσιγάρων και άλλων προϊόντων καπνού ή νικοτίνης.
Σημειώνεται ότι η Ελληνική Αντικαρκινική Εταιρεία συμμετείχε στην έρευνα, με την ερευνητική ομάδα του καθηγητή Παναγιώτη Μπεχράκη.
