Η φούσκα του success story της κυβέρνησης Μητσοτάκη είναι έτοιμη να σπάσει, καθώς ο πρωθυπουργός σκοπεύει να παρουσιάσει μια ιδανική εικόνα από τη Θεσσαλονίκη αυτό το Σαββατοκύριακο, αποκρύπτοντας την αλήθεια σχετικά με την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας.
- Ανδρέας Καψαμπέλης
Για να αιτιολογήσει το μη ικανοποιητικό καλάθι του νοικοκυριού, ο πρωθυπουργός συνεχώς αναφέρει, με υπερηφάνεια, ότι ενεργεί έτσι για να διασφαλίσει τη δημοσιονομική σταθερότητα και να αποτρέψει μια νέα χρεοκοπία.
Όμως, ενώ προσπαθεί να φαίνεται πως διαχειρίζεται σωστά την οικονομία, η πραγματικότητα είναι τελείως διαφορετική. Ο κ. Μητσοτάκης, ενισχυμένος από την επικοινωνιακή κάλυψη και τις ενοχές των άλλων κομμάτων λόγω των μνημονίων, δεν ακολουθεί αυτή τη στάση από νοικοκυροσύνη, αλλά επειδή η κυβέρνησή του αποτυγχάνει, οδηγώντας την οικονομία σε κρίση.
Τα επίσημα στοιχεία που δημοσιοποιήθηκαν πρόσφατα είναι ανησυχητικά. Το δημόσιο χρέος της Ελλάδας έχει φτάσει τα 407 δισ. ευρώ (407,059), ένα νέο ιστορικό ρεκόρ, καθώς δεν είχε ποτέ φτάσει σε αυτό το επίπεδο. Όταν η Ελλάδα μπήκε στα μνημόνια το 2010, το χρέος ήταν 330 δισ. ευρώ και το 2012, κατά την κρίση, ανήλθε στα 367 δισ. ευρώ.
Η κυβέρνηση τονίζει ότι το χρέος μειώνεται ως ποσοστό του ΑΕΠ, αλλά αυτό κρύβει μια σημαντική αλήθεια: παρά τις υποτιθέμενες προσπάθειές της κατά της ακρίβειας, υποστηρίζει την αύξηση των τιμών. Με την αύξηση των τιμών, τα φορολογικά έσοδα αυξάνονται, μειώνοντας το δημοσιονομικό έλλειμμα και κατ’ επέκταση το ποσοστό χρέους προς ΑΕΠ. Ωστόσο, αυτή αύξηση δεν σημαίνει βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των πολιτών, καθώς είναι αποτέλεσμα πληθωρισμού.
Παρά τη μείωση, η Ελλάδα παραμένει η χώρα με το υψηλότερο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ. Το εξωτερικό δημόσιο χρέος ανέρχεται σε 355,947 δισ. ευρώ. Για να κρατηθεί σε αυτά τα επίπεδα, έγιναν επικίνδυνες οικονομικές κινήσεις, εκτός από το εξωτερικό δανεισμό, τα τελευταία πέντε χρόνια.
Αξιοσημείωτο είναι ότι μέχρι τις 30 Ιουνίου, οι δημόσιοι φορείς έχουν δανείσει μέσω repos το υπουργείο Οικονομικών 53,512 δισ., υποκαθιστώντας τον εξωτερικό δανεισμό της κυβέρνησης. Αυτά τα κονδύλια, στην ουσία, έχουν χρησιμοποιηθεί για να καλύψουν τις ανάγκες της σημερινής κυβέρνησης κατά την προηγούμενη περίοδο.
Για να κατανοήσουμε το μέγεθος του δανεισμού, οικονομικοί αναλυτές επισημαίνουν ότι το 2019 το αντίστοιχο ποσό ήταν 21,9 δισ. ευρώ. Δηλαδή, το ποσό αυτό έχει σχεδόν τριπλασιαστεί και τώρα πλησιάζει το 25% του ΑΕΠ. Ο ενδοκυβερνητικός δανεισμός έχει γίνει ο δεύτερος μεγαλύτερος δανειστής της ελληνικής κυβέρνησης!
Όπως είναι γνωστό, το χρέος της Γενικής Κυβέρνησης περιλαμβάνει όλους τους φορείς (Περιφέρειες, Δήμοι, ΔΕΚΟ, νοσοκομεία, πανεπιστήμια, ασφαλιστικά ταμεία). Τα ποσά που δανείζεται η Κεντρική Διοίκηση από τους άλλους φορείς δεν υπολογίζονται στο δημόσιο χρέος.
Οι αγορές τίτλων του Ελληνικού Δημοσίου από το ΟΔΔΗΧ και η αναδιάθεση τους μέσω repos στους δημόσιους φορείς έχουν ως αποτέλεσμα να μην προσμετρώνται οι τίτλοι αυτοί στο δημόσιο χρέος, καθώς δημιουργούν το λεγόμενο «κρυφό χρέος».
Επιπλέον, οι 1.500 φορείς έχουν περίπου 7,8 δισ. ευρώ σε ομόλογα και ρευστά διαθέσιμα. Το σύνολο των ρευστών διαθεσίμων των δημόσιων φορέων φτάνει τα 74,68 δισ. ευρώ, που αντιστοιχεί στο 37% του ΑΕΠ!
Ένα κρίσιμο ζήτημα είναι κατά πόσο περιλαμβάνονται σε αυτά και «αναξιοποίητα» κεφάλαια από το Ταμείο Ανάπτυξης. Σε κάθε περίπτωση, αν οι φορείς ζητούσαν την επιστροφή αυτών των χρημάτων, είναι εξαιρετικά αβέβαιο αν η κυβέρνηση θα μπορούσε να τα επιστρέψει και σε ποιο βαθμό.
Σημαντικό είναι να επισημανθεί ότι ο δανεισμός σε repos δεν έπαψε ποτέ. Το Μάρτιο του 2018, ήταν σχεδόν 14 δισ. ευρώ, γεγονός που είχε προκαλέσει αντιδράσεις από την Ν.Δ., η οποία τότε ήταν αντιπολίτευση. Μετά τις εκλογές του 2019, υπήρξε μέτρια αύξηση, φτάνοντας τα 17 δισ. ευρώ, αλλά στη συνέχεια, η αύξηση έγινε πολύ εντυπωσιακή.
Μετά το 2019, το κρυφό δημόσιο χρέος έφτασε τα 50 δισ. €
Τα στοιχεία που παρουσιάζονται διαλύουν άλλον έναν μύθο της κυβέρνησης Μητσοτάκη. Ενώ το αφήγημα για τον υπερβολικό δανεισμό έχει συνδεθεί με την πανδημία του Covid-19, αποδεικνύεται ότι οι σπατάλες άρχισαν τον Οκτώβριο του 2019, μόλις τρεις μήνες μετά τις εκλογές, με αποτέλεσμα έως τον Μάρτιο του 2020 να έχουν δαπανηθεί περίπου 7 δισ. ευρώ.
Η πανδημία προσέφερε μια πρόσθετη ευκαιρία για την κυβέρνηση να συνεχίσει αυτή την τακτική, και ένα κομβικό σημείο είναι το τέλος της «ενισχυμένης εποπτείας» που επιβλήθηκε μετά τα μνημόνια, τον Αύγουστο του 2022.
Παρά την επιστροφή στην κανονικότητα που θα ανέμενε κανείς, ο δανεισμός συνεχίζει να ξεφεύγει. Από τον Σεπτέμβριο του 2022, οι δημόσιοι φορείς απορρόφησαν περίπου 9,1 δισ. ευρώ σε τρεις μήνες, εν όψει εκλογών.
Σήμερα, αυτός ο δανεισμός φτάνει σχεδόν τα 50 δισ. ευρώ (49,8 δισ.), αποτελώντας «κρυφό» δημοσιονομικό χρέος, που ανά πάσα στιγμή μπορεί να εξελιχθεί σε κρίση. Επιπλέον, η λήξη της περιόδου χάριτος για την πληρωμή των τόκων το 2032, σύμφωνα με τη συμφωνία με τους δανειστές, είναι ένα ανησυχητικό στοιχείο για το μέλλον της χώρας.
Πηγή: Εφημερίδα Δημοκρατία
