Αιμορροΐδες: Ο Πλήρης Οδηγός Θεραπείας από Ειδικούς [2025]

Οι αιμορροΐδες αποτελούν μία από τις συχνότερες παθήσεις στις δυτικές κοινωνίες, με το 50% του πληθυσμού να τις αντιμετωπίζει κάποια στιγμή στη ζωή του. Στην πραγματικότητα, η κατάσταση αυτή μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την καθημερινότητα και την ποιότητα ζωής των ατόμων, προκαλώντας συμπτώματα όπως πόνο, αιμορραγία και δυσφορία.

Παρόλο που περίπου το 10-20% των περιπτώσεων θα χρειαστεί χειρουργική επέμβαση, υπάρχουν πολλές θεραπευτικές επιλογές διαθέσιμες. Σε αυτόν τον πλήρη οδηγό, θα εξετάσουμε διεξοδικά όλες τις πτυχές της πάθησης, από τα συμπτώματα και τις αιτίες μέχρι τις σύγχρονες μεθόδους θεραπείας και τους τρόπους πρόληψης.

Τι είναι οι αιμορροΐδες και πώς εμφανίζονται στο σώμα

_{Image Source: Shutterstock}

Το ανθρώπινο σώμα διαθέτει φυσικά συστήματα που συχνά παραμένουν αθέατα μέχρι να εμφανιστεί κάποιο πρόβλημα. Κάτι τέτοιο συμβαίνει και με τις αιμορροΐδες, που αν και υπάρχουν σε όλους τους ανθρώπους από τη γέννησή τους, γίνονται αντιληπτές μόνο όταν εμφανίζονται συμπτώματα.

Ανατομία και φυσιολογία των αιμορροΐδων

Οι αιμορροΐδες είναι στην πραγματικότητα συστάδες αγγείων που βρίσκονται φυσιολογικά στο κατώτερο τμήμα του παχέος εντέρου και στον πρωκτό. Πρόκειται για ένα σύμπλεγμα αγγείων (κυρίως φλεβών και αρτηριών) που εντοπίζονται πίσω από τον εντερικό βλεννογόνο, ακριβώς πάνω από τον πρωκτό και έχουν σχήμα μαξιλαριού.

Ο φυσιολογικός τους ρόλος είναι ιδιαίτερα σημαντικός. Κατά την αφόδευση, οι αιμορροΐδες λειτουργούν ως προστατευτικά μαξιλάρια στην περιοχή του σφιγκτήρα, ο οποίος συγκρατεί τα κόπρανα αλλά και επιτρέπει τη δίοδό τους. Αναλυτικότερα, η διέλευση των κοπράνων πιέζει το εντερικό τοίχωμα, με αποτέλεσμα την αύξηση πίεσης εντός των αιμορροϊδικών αρτηριών και την ακόλουθη διόγκωση των σύστοιχων φλεβών. Έτσι, η διέλευση των κοπράνων γίνεται επάνω στις ευένδοτες διογκωμένες αιμορροϊδικές φλέβες, οι οποίες λειτουργούν ως «μαξιλάρια» και προστατεύουν το βλεννογόνο από πιθανό τραυματισμό.

Επιπλέον, οι αιμορροΐδες συμμετέχουν στην εγκράτεια του πρωκτικού σφιγκτήρα. Με τη χαλάρωση του σφιγκτήρα, το αιμορροϊδικό πλέγμα αδειάζει από το αίμα και ξαναγεμίζει μετά την ολοκλήρωση της αφόδευσης. Με αυτόν τον τρόπο, οι αιμορροΐδες βοηθούν τον πρωκτικό σφιγκτήρα στη σύγκλειση του πρωκτού, σε βαθμό περίπου 15-20%, συμβάλλοντας έτσι στην εγκράτεια των κοπράνων.

Διαφορές μεταξύ εσωτερικών και εξωτερικών αιμορροΐδων

Κατά την περιγραφή των αιμορροΐδων διακρίνουμε δύο ανεξάρτητες ανατομικές δομές: τις εσωτερικές και τις εξωτερικές αιμορροΐδες.

Οι εσωτερικές αιμορροΐδες παριστούν διατεταμένες φλέβες του έσω αιμορροϊδικού πλέγματος που καλύπτονται από βλεννογόνο. Εντοπίζονται πάνω από την οδοντωτή γραμμή του πρωκτικού σωλήνα και παροχετεύουν το φλεβικό αίμα μέσω της άνω αιμορροϊδικής φλέβας στο πυλαίο σύστημα. Εντοπίζονται εντός του πρωκτικού σωλήνα (3 έως 4 εκατοστά από την είσοδο του πρωκτού), με αποτέλεσμα να μην μπορείτε να τις ψηλαφήσετε ή να τις δείτε. Συνήθως, δεν προκαλούν πόνο, γιατί στο σημείο αυτό υπάρχουν λίγες νευρικές απολήξεις.

Όταν οι εσωτερικές αιμορροΐδες διογκώνονται, μοιάζουν με τρεις μικρούς σάκους με φλεβικό αίμα και συχνά περιγράφονται και ως αιμορροϊδικοί όζοι. Οι όζοι αυτοί με την πρωκτοσκόπηση φαίνονται σαν τρεις σφαιροειδείς προπέτειες μέσα στο πρωκτικό σωλήνα, αντίστοιχα προς την 3η, 7η, και 11η ώρα με το άτομο σε γυναικολογική θέση και έχουν μέγεθος που κυμαίνεται από 2 έως 15 χιλιοστά.

Οι εξωτερικές αιμορροΐδες παριστούν διατεταμένες φλέβες του έξω αιμορροϊδικού πλέγματος, που καλύπτονται από πλακώδες επιθήλιο. Εντοπίζονται στο υποδόριο του κάτω τριτημορίου του πρωκτικού σωλήνα, περιφερικότερα της οδοντωτής γραμμής και παροχετεύουν το αίμα μέσω των κάτω αιμορροϊδικών φλεβών στη συστηματική κυκλοφορία. Εντοπίζονται μέσα από το δέρμα που υπάρχει γύρω από τον πρωκτό, όπου υπάρχουν πολλές νευρικές απολήξεις.

Μια σημαντική διαφορά είναι ότι οι εσωτερικές αιμορροΐδες καλύπτονται με βλεννογόνο που δεν διαθέτει νευρικές απολήξεις και υποδοχείς πόνου, ενώ οι εξωτερικές καλύπτονται με δέρμα που είναι πλούσιο σε αισθητικές νευρικές απολήξεις, με αποτέλεσμα να είναι εξαιρετικά ευαίσθητες στον πόνο.

Τα 4 στάδια εξέλιξης των αιμορροΐδων

Η αιμορροϊδοπάθεια αποτελεί πάθηση, η οποία από τη στιγμή που πρωτοεμφανίζεται, εξελίσσεται συνεχώς προς το χειρότερο. Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι δεν υπάρχει αναστροφή της νόσου, ενώ αθεράπευτη οδεύει προς το τελικό στάδιο.

Οι αιμορροΐδες, ανάλογα με το στάδιο εξέλιξής τους διακρίνονται σε τέσσερα στάδια:

1. Πρώτου βαθμού (1ο στάδιο): Οι αιμορροΐδες δεν είναι εμφανείς και φαίνονται μόνο με το πρωκτοσκόπιο. Δεν προπίπτουν από τον πρωκτό αλλά μπορεί να θρομβωθούν προκαλώντας πόνο ή να αιμορραγήσουν. Είναι οι εσωτερικές εκείνες αιμορροΐδες, οι οποίες παρουσιάζονται με τη μορφή μικρών κιρσοειδών διογκώσεων του έσω αιμορροϊδικού πλέγματος.
2. Δευτέρου βαθμού (2ο στάδιο): Οι αιμορροΐδες προπίπτουν μέσα στον πρωκτό. Προσπίπτουν κατά την αφόδευση και επανέρχονται αυτόματα μέσα στον πρωκτικό σωλήνα στο τέλος της προσπάθειας (“αυτόματη ανάταξη”). Εκδηλώνονται με αιμορραγία, υπερέκκριση βλέννας και κνησμό.
3. Τρίτου βαθμού (3ο στάδιο): Οι αιμορροΐδες εξέρχονται έξω από τον πρωκτό και ανατάσσονται από τον ίδιο τον ασθενή με τη βοήθεια του δακτύλου του. Δεν επανέρχονται μόνες τους μετά την κένωση και χρειάζεται ο ασθενής να τις επαναφέρει στη θέση τους εντός του ορθού (“μηχανική ανάταξη”)[32]. Παρουσιάζουν μεγαλύτερη αιμορραγία, εκροή βλέννας και κνησμό συγκριτικά με το 2ο στάδιο.
4. Τετάρτου βαθμού (4ο στάδιο): Οι αιμορροΐδες εξέρχονται και δεν ανατάσσονται εύκολα. Βρίσκονται μόνιμα σε πρόπτωση, έξω από τον πρωκτικό δακτύλιο ανεξάρτητα από την προσπάθεια κένωσης. Δεν ανατάσσονται με το χέρι και δεν μπορούν να συγκρατηθούν μέσα στο πρωκτό, στη φυσιολογική τους ανατομική θέση. Η έκθεσή τους στο

Συμπτώματα αιμορροΐδων και πότε να επισκεφτείτε γιατρό

_{Image Source: Wikipedia}

Τα συμπτώματα των αιμορροΐδων εμφανίζονται με εξάρσεις και υφέσεις, επηρεάζοντας σημαντικά την καθημερινότητα των ασθενών. Πρακτικά, όλοι οι άνθρωποι τουλάχιστον μία φορά στη ζωή τους έχουν εμφανίσει συμπτώματα που σχετίζονται με αυτή την πάθηση. Αν και οι αιμορροΐδες συνήθως δεν είναι επικίνδυνες για τη ζωή, επηρεάζουν καθοριστικά την ποιότητα ζωής των ασθενών.

Συχνά συμπτώματα των εσωτερικών αιμορροΐδων

Οι εσωτερικές αιμορροΐδες, που εντοπίζονται περίπου 2-3 εκατοστά από την είσοδο του πρωκτού, συχνά δεν προκαλούν πόνο λόγω των λίγων νευρικών απολήξεων στην περιοχή. Ωστόσο, εμφανίζουν χαρακτηριστικά συμπτώματα που δεν πρέπει να αγνοούνται.

Το πιο κοινό σύμπτωμα των εσωτερικών αιμορροΐδων είναι η αιμορραγία. Συνήθως εμφανίζεται ως ζωηρό κόκκινο αίμα που επικαλύπτει τα κόπρανα, φαίνεται στο χαρτί υγείας ή στη λεκάνη της τουαλέτας. Αυτή η αιμορραγία οφείλεται αποκλειστικά στις ρωγμές του βλεννογόνου που καλύπτει το διατεταμένο έσω αιμορροϊδικό πλέγμα. Σε αρκετές περιπτώσεις, η απώλεια αίματος μπορεί να είναι τόσο μεγάλη που ενδέχεται να προκαλέσει πτώση του αιματοκρίτη σε επικίνδυνα επίπεδα (μέχρι και 20%).

Επιπλέον, οι εσωτερικές αιμορροΐδες μπορεί να προκαλέσουν:

• Πρόπτωση αιμορροϊδικών όζων: Κατά την κένωση, οι εσωτερικές αιμορροΐδες μπορεί να εξέλθουν του πρωκτού και να καταστούν επώδυνες και ερεθισμένες. Αυτό προκαλεί έντονη δυσφορία και βασανιστικό πόνο.
• Έκκριση βλέννας: Συχνά παρατηρείται εκροή βλέννας από τον πρωκτό που μπορεί να εμφανίζεται στο εσώρουχο του ασθενούς.
• Κνησμός και ερεθισμός: Η εκροή βλέννας μπορεί να προκαλέσει έντονη δερματίτιδα και βασανιστικό κνησμό στην περιοχή.
• Αίσθημα ατελούς κένωσης: Οι διογκωμένες αιμορροΐδες μπορεί να δημιουργήσουν την αίσθηση ότι τα κόπρανα δεν έχουν αποβληθεί πλήρως.

Οι προπίπτουσες εσωτερικές αιμορροΐδες έχουν ροζ απόχρωση και, παρόλο που προκαλούν έντονη ενόχληση, τις περισσότερες φορές επανέρχονται μόνες τους στη φυσιολογική τους θέση. Αν αυτό δεν συμβεί, μπορεί να προκληθεί περίσφιξη της αιμορροΐδας, όταν μια προπίπτουσα εσωτερική αιμορροΐδα παγιδευτεί από τους πρωκτικούς μυς, διακόπτοντας την παροχή αίματος σε αυτή.

Συχνά συμπτώματα των εξωτερικών αιμορροΐδων

Οι εξωτερικές αιμορροΐδες εμφανίζονται ως μικρά εξογκώματα, ορατά στην περιοχή του πρωκτού. Σε αντίθεση με τις εσωτερικές, είναι ιδιαίτερα ευαίσθητες στον πόνο λόγω των πολλών νευρικών απολήξεων στην περιοχή.

Τα κύρια συμπτώματα των εξωτερικών αιμορροΐδων περιλαμβάνουν:

• Πόνο και δυσφορία: Ιδιαίτερα έντονα κατά το κάθισμα ή την κένωση
• Αιμορραγία: Συνήθως μικρότερης έντασης από τις εσωτερικές αιμορροΐδες
• Κνησμό και ερεθισμό: Ιδιαίτερα ενοχλητικά συμπτώματα που επηρεάζουν την καθημερινότητα
• Πρήξιμο και διόγκωση: Ορατή μάζα γύρω από τον πρωκτό

Μια σοβαρή επιπλοκή των εξωτερικών αιμορροΐδων είναι η θρόμβωση, γνωστή και ως κρίση αιμορροϊδοπάθειας. Συνήθως συμβαίνει μετά από οξύ επεισόδιο δυσκοιλιότητας, επανειλημμένες διαρροϊκές κενώσεις, απότομη άρση βάρους ή κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Η θρόμβωση εμφανίζεται ξαφνικά (εντός λίγων λεπτών) και προκαλεί:

• Οξύ και βασανιστικό πόνο, τόσο έντονο που ο ασθενής δεν μπορεί ούτε να καθίσει ούτε να αφοδεύσει
• Αίσθημα σκληρής και ευαίσθητης μάζας στο μέγεθος ενός φασολιού ή μεγαλύτερης
• Φλεγμονή στην περιοχή του πρωκτού

Η θρόμβωση μπορεί να εξελιχθεί σε νέκρωση και εξέλκωση του αιμορροϊδικού όζου. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να επιμολυνθεί, οδηγώντας σε περιεδρικό απόστημα με έντονο πόνο και πυρετό – μια ιδιαίτερα σοβαρή επιπλοκή που χρήζει άμεσης χειρουργικής αντιμετώπισης.

Πότε το αίμα στα κόπρανα απαιτεί άμεση ιατρική φροντίδα

Είναι φυσιολογικό οι ασθενείς να τρομάζουν όταν βλέπουν αίμα στα κόπρανα. Παρόλο που συχνά αυτό οφείλεται σε αιμορροΐδες, μπορεί να αποτελεί ένδειξη σοβαρότερης πάθησης. Το αίμα στα κόπρανα, με οποιαδήποτε μορφή, είναι μη φυσιολογικό και χρήζει διερεύνησης.

Το χρώμα του αίματος συχνά υποδεικνύει την προέλευση της αιμορραγίας:

• Ζωηρό κόκκινο αίμα: Συνήθως υποδηλώνει αιμορραγία από το κατώτερο πεπτικό ή τον πρωκτό, όπως οι αιμορροΐδες
• Σκούρο ή μαύρο αίμα: Μπορεί να υποδηλώνει αιμορραγία από το ανώτερο πεπτικό, όπως το στομάχι

Πρέπει να επισκεφθείτε άμεσα γιατρό εάν παρατηρήσετε:

• Αιμορροΐδες που εξακολουθούν να σας ταλαιπωρούν μετά από μια εβδομάδα
• Έντονη αιμορραγία ή αρκετό αίμα στα κόπρανα
• Έντονο πόνο στην περιοχή του πρωκτού
• Πολύ σκούρα κόπρανα
• Αίσθημα ζάλης, κόπωσης ή λιποθυμίας που μπορεί να υποδηλώνει σημαντική απώλεια αίματος
• Ανατομική αλλαγή στην επιφάνεια του πρωκτού

Αίτια και παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση αιμορροΐδων

Η κατανόηση των αιτιών που οδηγούν στην εμφάνιση αιμορροΐδων αποτελεί το πρώτο βήμα για την αποτελεσματική πρόληψη και αντιμετώπισή τους. Αν και όλοι οι άνθρωποι έχουν φυσιολογικά αιμορροΐδες, συγκεκριμένοι παράγοντες συμβάλλουν στη διόγκωση και φλεγμονή τους, μετατρέποντάς τες σε πάθηση που χρήζει αντιμετώπισης.

Ο ρόλος της δυσκοιλιότητας και της παρατεταμένης καθιστικής ζωής

Η δυσκοιλιότητα αποτελεί την πρωταρχική αιτία εμφάνισης αιμορροΐδων. Συγκεκριμένα, η δυσκοιλιότητα και η αιμορροϊδοπάθεια συνδέονται άρρηκτα μεταξύ τους, με τη δυσκοιλιότητα να αποτελεί μία από τις βασικότερες αιτίες πρόκλησης αιμορροϊδικής νόσου, ενώ η προχωρημένη αιμορροϊδοπάθεια συμβάλλει στην επιδείνωση της δυσκοιλιότητας.

Ο μηχανισμός είναι ξεκάθαρος: ο σχηματισμός σκληρών κοπράνων σε συνδυασμό με τη δυσκολία του ασθενούς να αφοδεύσει οδηγούν σε παρατεταμένη αύξηση της πίεσης στον αιμορροϊδικό δακτύλιο. Το υπερβολικό σφίξιμο λόγω δυσκοιλιότητας μπορεί να διογκώσει μια εσωτερική αιμορροΐδα ή και να τη ‘σπρώξει’ έξω από τον πρωκτό, προκαλώντας πόνο, φαγούρα ή/και αιμορραγία.

Η κατάσταση επιδεινώνεται από το αίσθημα της ατελούς κένωσης που δημιουργείται στον ασθενή και την παρατεταμένη παραμονή του στην τουαλέτα. Επιπλέον, η παραμονή στην τουαλέτα για περισσότερο από πέντε λεπτά είναι επιβλαβής, καθώς οι πυελικοί μύες χαλαρώνουν φυσικά μόλις καθόμαστε, επιτρέποντας στο αίμα να κυκλοφορεί πιο ελεύθερα προς τον πρωκτό, αυξάνοντας την πίεση στις φλέβες.

Παράλληλα με τη δυσκοιλιότητα, η καθιστική ζωή αποτελεί επίσης σημαντικό παράγοντα κινδύνου. Στις μέρες μας, οι αιμορροΐδες αποκαλούνται όλο και συχνότερα “νόσος του γραφείου”, καθώς οι 8-10 ώρες καθιστικής εργασίας μπροστά στον υπολογιστή οδηγούν στην εμφάνιση δυσάρεστων συμπτωμάτων.

Υπάρχουν τρεις βασικοί μηχανισμοί με τους οποίους η καθιστική ζωή συμβάλλει στην αιμορροϊδοπάθεια:

1. Διαταραχή στη ροή του αίματος: Όταν καθόμαστε, διαταράσσεται η σωστή εκροή του αίματος και προκύπτει δυσλειτουργία μεταξύ της εισροής αίματος στο φλεβικό πλέγμα και της εκροής αυτού.
2. Μηχανική πίεση: Σε όσους είναι αναγκασμένοι να ζουν καθιστική ζωή δημιουργείται υπεραιμία στα πυελικά όργανα, οδηγώντας σε διόγκωση των φλεβών και εξασθένηση του τόνου των τοιχωμάτων τους.
3. Φυσιολογικές αλλαγές: Η περιορισμένη σωματική δραστηριότητα προκαλεί αποδυνάμωση των μυών του πυελικού εδάφους, συμβάλλοντας στην εμφάνιση της νόσου.

Συμπληρωματικά, σημαντικοί προδιαθεσικοί παράγοντες για την εμφάνιση αιμορροΐδων περιλαμβάνουν:

• Ηλικία (με το 50% των ατόμων άνω των 50 ετών να παρουσιάζουν αιμορροϊδοπάθεια)
• Ορθοστασία
• Περιορισμένη φυσική άσκηση
• Υπερβολικό βάρος
• Διατροφή πτωχή σε φυτικές ίνες
• Κατάχρηση καθαρτικών φαρμάκων
• Έντονη άσκηση (ιδιαίτερα ποδηλασία, μοτοσικλέτα, ιππασία και άρση βαρών)
• Χρόνιος βήχας
• Κληρονομική προδιάθεση
• Πρωκτική ερωτική επαφή

Αιμορροΐδες κατά την εγκυμοσύνη και μετά τον τοκετό

Οι γυναίκες αντιμετωπίζουν υψηλότερο κίνδυνο ανάπτυξης παθολογικών αιμορροΐδων σε συγκεκριμένες περιόδους της ζωής τους, με την εγκυμοσύνη και τον τοκετό να αποτελούν τις κυριότερες. Οι αιμορροΐδες είναι μια συνηθισμένη πάθηση στην εγκυμοσύνη, με το πρόβλημα να εμφανίζεται συχνότερα στο 2ο με 3ο τρίμηνο της κύησης και τον πρώτο μήνα μετά τον τοκετό.

Οι βασικοί παράγοντες που προκαλούν την εμφάνιση αιμορροΐδων στις έγκυες περιλαμβάνουν:

Πρώτον, η μήτρα αυξάνει σε μέγεθος, με αποτέλεσμα να ασκεί πίεση σε μεγάλες φλέβες που εντοπίζονται χαμηλά στην κοιλιά ή μέσα στη λεκάνη. Η πίεση της μήτρας στην κάτω κοίλη φλέβα από τη συνεχή αύξηση του βάρους του εμβρύου οδηγεί σε διόγκωση των αιμορροΐδων.

Δεύτερον, παρατηρείται αύξηση της έκκρισης της ορμόνης προγεστερόνης. Η ορμόνη αυτή, τα επίπεδα της οποίας ανεβαίνουν σημαντικά στην κύηση, αφενός χαλαρώνει τα τοιχώματα των φλεβών, καθιστώντας τις πιο επιρρεπείς στη διόγκωση, αφετέρου μειώνει την κινητικότητα του εντέρου και συμμετέχει στο μηχανισμό εμφάνισης δυσκοιλιότητας.

Τρίτον, ο αυξημένος όγκος αίματος κατά την εγκυμοσύνη συμβάλλει επίσης στην επιδείνωση του προβλήματος. Επιπλέον, η διαταραχή του κυκλοφορικού συστήματος που παρατηρείται ως συνέπεια της αυξημένης πίεσης στις πυελικές φλέβες επιδεινώνει την κατάσταση.

Το πρόβλημα συχνά επιδεινώνεται κατά τον τοκετό, όπου με τις εξωθητικές συστολές και την έντονη πίεση που ασκείται στο περίνεο από το κεφάλι του εμβρύου, οι αιμορροΐδες επιβαρύνονται περισσότερο.

Αξιοσημείωτο είναι ότι σε πολλές γυναίκες υπήρχε ήδη πρόβλημα με αιμορροΐδες ή δυσκοιλιότητα που κατά τη διάρκεια της κύησης επιδεινώθηκε. Ευτυχώς, οι αιμορροΐδες συχνά υποχωρούν μετά την εγκυμοσύνη, με τη διάρκεια της αποκατάστασης να εξαρτάται από το μέγεθος, τη θέση και τα συμπτώματα των αιμορροΐδων.

Συνήθως, περίπου τρεις μήνες μετά τον τοκετό το πρόβλημα στις περισσότερες περιπτώσεις εξαφανίζεται. Οι γυναίκες που εξακολουθούν να υποφέρουν μετά την πάροδο του τριμήνου ίσως χρειαστεί να καταφύγουν σε χειρουργική επέμβαση εάν θέλουν να αποχαιρετήσουν για πάντα τις αιμορροΐδες.

Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι είναι καλό γυναίκες με σοβαρή αιμορροϊδοπάθεια να υποβάλλονται σε χειρουργική αντιμετώπιση πριν από μία επιθυμητή εγκυμοσύνη, ώστε η νόσος να μην επιδεινωθεί κατά τη διάρκειά της.

Σύγχρονες θεραπευτικές επιλογές για τις αιμορροΐδες

Η σύγχρονη ιατρική προσφέρει πλέον ένα ευρύ φάσμα θεραπευτικών επιλογών για την αντιμετώπιση των αιμορροΐδων, από απλές συντηρητικές μεθόδους μέχρι προηγμένες τεχνολογικές λύσεις. Η επιλογή της κατάλληλης θεραπείας εξαρτάται κυρίως από το στάδιο της αιμορροϊδοπάθειας, τα συμπτώματα και την κατάσταση του ασθενούς.

Συντηρητικές θεραπείες και φαρμακευτική αντιμετώπιση

Οι αιμορροΐδες 1ου και 2ου βαθμού αντιμετωπίζονται συνήθως συντηρητικά, ενώ η φαρμακευτική αγωγή αποτελεί την πρώτη γραμμή αντιμετώπισης. Στις συνήθεις συστάσεις περιλαμβάνονται:

• Διατροφικές αλλαγές: Αύξηση της πρόσληψης φυτικών ινών και υγρών για μαλακά κόπρανα και αποφυγή δυσκοιλιότητας
• Φαρμακευτικά σκευάσματα: Τοπικές αλοιφές και υπόθετα που περιέχουν ουσίες για την ανακούφιση του πόνου, της φλεγμονής και του κνησμού
• Φλεβοτονικά φάρμακα: Βελτιώνουν τον τόνο των φλεβικών τοιχωμάτων και μειώνουν τη διαπερατότητα των τριχοειδών αγγείων

Πολλά προϊόντα για αιμορροΐδες κυκλοφορούν χωρίς συνταγή, ωστόσο η χρήση τους πρέπει να γίνεται με προσοχή. Για παράδειγμα, ουσίες που περιέχουν στεροειδή δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται για περισσότερες από 14 ημέρες, καθώς μπορεί να προκαλέσουν λέπτυνση του δέρματος.

Η συντηρητική θεραπεία επιτυγχάνει καλά αποτελέσματα στο 80-90% των ασθενών, ειδικά όταν συνδυάζεται με αλλαγές στον τρόπο ζωής και στις συνήθειες της τουαλέτας.

Μη επεμβατικές διαδικασίες (περίδεση, σκληροθεραπεία)

Όταν οι συντηρητικές μέθοδοι αποτυγχάνουν, οι γιατροί προχωρούν σε μη επεμβατικές τεχνικές που εφαρμόζονται κυρίως σε αιμορροΐδες 2ου και εν μέρει 3ου βαθμού.

Περίδεση με ελαστικούς δακτυλίους (Rubber Band Ligation) είναι η πιο συχνά χρησιμοποιούμενη μέθοδος, με ποσοστό επιτυχίας που υπερβαίνει το 90%. Κατά τη διαδικασία αυτή, τοποθετούνται ελαστικοί δακτύλιοι γύρω από τη βάση της αιμορροΐδας, τουλάχιστον 1 εκ πάνω από την οδοντωτή γραμμή. Εντός 5-7 ημερών, η αιμορροΐδα ξεραίνεται και αποκολλάται. Το αποτέλεσμα διατηρείται μακροπρόθεσμα στο 80% των ασθενών, ενώ το ποσοστό επιπλοκών δεν ξεπερνά το 3%.

Σκληροθεραπεία περιλαμβάνει την ένεση σκληρυντικών ουσιών (όπως φαινόλη ή υπέρτονος ορός) στην αιμορροΐδα, με αποτέλεσμα τη συρρίκνωση και καταστροφή του αιμορροϊδικού ιστού. Εφαρμόζεται κυρίως σε αιμορροΐδες 1ου και 2ου βαθμού και το ποσοστό επιτυχίας μετά από τέσσερα χρόνια ανέρχεται περίπου στο 70%.

Επιπρόσθετα, μια σειρά από μεθόδους καυτηριασμού (ηλεκτροκαυτηρίαση, υπέρυθρη ακτινοβολία, κρυοχειρουργική) μπορούν να εφαρμοστούν αποτελεσματικά για αιμορροΐδες πρώτου και δεύτερου βαθμού.

Χειρουργικές επιλογές και νέες τεχνολογίες (laser, THD, HAL)

Για προχωρημένες περιπτώσεις (3ου και 4ου βαθμού) ή όταν άλλες θεραπείες αποτυγχάνουν, υπάρχουν πλέον καινοτόμες χειρουργικές προσεγγίσεις:

Αιμορροϊδοπλαστική με Laser (LHP): Πρόκειται για μια σύγχρονη, ελάχιστα επεμβατική τεχνική που πραγματοποιείται μέσω μικρής παρακέντησης, με χρήση ειδικής ίνας που εκπέμπει κυκλικά ενέργεια laser στο εσωτερικό τοίχωμα του αιμορροϊδικού όζου. Η θερμική ενέργεια προκαλεί άμεση συρρίκνωση των αιμορροΐδων διατηρώντας τους υγιείς ιστούς ανέπαφους. Η επέμβαση διαρκεί περίπου 15-30 λεπτά, ο ασθενής νοσηλεύεται για λίγες ώρες και το ποσοστό ικανοποίησης αγγίζει το 92%.

Απολίνωση Αιμορροϊδικών Αρτηριών (HAL/THD): Με τη βοήθεια υπερήχων Doppler, ο γιατρός εντοπίζει τις αιμορροϊδικές αρτηρίες και τις απολινώνει με ειδικά ράμματα. Όταν συνδυάζεται με ανόρθωση των προπιπτόντων όζων (RAR), η μέθοδος επιτυγχάνει έλεγχο των συμπτωμάτων στο 89% των περιπτώσεων. Βασικά πλεονεκτήματα είναι η ακρίβεια στον εντοπισμό των πασχουσών αιμορροΐδων, η απουσία τομών στο δέρμα και ο ελάχιστος μετεγχειρητικός πόνος.

Κλασική αιμορροϊδεκτομή κατά Milligan-Morgan: Παραμένει ο χρυσός κανόνας για αιμορροϊδοπάθεια 3ου και 4ου βαθμού, με ποσοστό υποτροπής που δεν ξεπερνά το 4%. Ωστόσο, συνδέεται με έντονο μετεγχειρητικό πόνο και απαιτεί 2-4 εβδομάδες για ανάρρωση.

Η επιλογή της κατάλληλης μεθόδου θα πρέπει να βασίζεται στα συμπτώματα και όχι στην πάγια προτίμηση του χειρουργού. Αν οι πιο συντηρητικές μέθοδοι αποτύχουν, ο χειρουργός δεν πρέπει να διστάσει να προτείνει την κλασική αιμορροϊδ

Πώς φεύγουν οι αιμορροΐδες με φυσικό τρόπο

Η φυσική αντιμετώπιση των αιμορροΐδων μπορεί να προσφέρει σημαντική ανακούφιση όταν τα συμπτώματα βρίσκονται στα πρώτα στάδια. Πριν καταφύγετε σε ιατρικές παρεμβάσεις, υπάρχουν πολλοί τρόποι να αξιοποιήσετε τα μυστικά της φύσης και απλές καθημερινές πρακτικές για να αντιμετωπίσετε το πρόβλημα.

Καθημερινές συνήθειες για την ανακούφιση των αιμορροΐδων

Οι πλύσεις με ζεστό νερό αποτελούν μία από τις αποτελεσματικότερες μεθόδους ανακούφισης. Αφιερώστε τουλάχιστον 15 λεπτά σε κάθε εφαρμογή και επαναλάβετε αρκετές φορές μέσα στην ημέρα, ιδιαίτερα μετά από κάθε κένωση. Εναλλακτικά, μπορείτε να μουλιάσετε για λίγη ώρα σε μια μπανιέρα με ζεστό νερό. Η θερμότητα μειώνει τη φλεγμονή και προσφέρει άμεση ανακούφιση.

Η χρήση κρύων επιθεμάτων αποτελεί επίσης αποτελεσματική λύση, καθώς μπορεί να μειώσει το πρήξιμο και τον πόνο. Τοποθετήστε τα επιθέματα στην πάσχουσα περιοχή για λίγα λεπτά, αρκετές φορές την ημέρα, αλλά όχι περισσότερο από 20 λεπτά κάθε φορά.

Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να προσέχετε την υγιεινή της περιοχής. Αποφύγετε τα σαπούνια με τεχνητά αρώματα που μπορεί να επιδεινώσουν τον ερεθισμό και προτιμήστε υποαλλεργικά σαπούνια, όπως το πράσινο σαπούνι. Μετά τον καθαρισμό, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε υγρές πετσέτες χωρίς άρωμα αντί για χαρτί υγείας, το οποίο συχνά είναι τραχύ και ερεθίζει τις εξωτερικές αιμορροΐδες.

Μια συχνά παραβλεπόμενη συμβουλή είναι να μην παραμένετε πολλή ώρα στην τουαλέτα. Αποφύγετε τη χρήση κινητών, περιοδικών ή άλλων αντικειμένων που θα παρατείνουν την παραμονή σας. Επιπλέον, ανασηκώστε τα γόνατά σας όταν κάθεστε στην τουαλέτα, ώστε να μειωθεί η γωνία τους και να διευκολυνθεί η κινητικότητα του εντέρου.

Η καθημερινή άσκηση, ακόμα και το απλό περπάτημα, συμβάλλει στην τακτική κίνηση του εντέρου. Κάνετε συχνά διαλείμματα στη δουλειά για να περπατήσετε για λίγα λεπτά και να αποφύγετε την παρατεταμένη καθιστική στάση.

Φυσικά βότανα και φυτικά έλαια για τις αιμορροΐδες

Η φύση μας προσφέρει πλήθος βοτάνων με αντιφλεγμονώδεις και καταπραϋντικές ιδιότητες που μπορούν να ανακουφίσουν τα συμπτώματα των αιμορροΐδων:

• Χαμομήλι: Έχει αντιφλεγμονώδεις και καταπραϋντικές ιδιότητες. Μπορείτε να κάνετε πλύσεις με αυτό ή να προσθέσετε φακελάκια χαμομηλιού στο νερό του μπάνιου σας.
• Αμαμελίδα (Witch hazel): Προκαλεί συρρίκνωση του αιμορροϊδικού ιστού και έχει αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες. Εφαρμόστε μικρή ποσότητα σε βαμβάκι και τοποθετήστε στην περιοχή.
• Αγριοκαστανιά: Βοηθά στην καλύτερη λειτουργία του κυκλοφορικού συστήματος. Μπορείτε να βράσετε τον ξηρό καρπό της και να καταναλώνετε το έγχυμα.
• Καλέντουλα: Έχει αντιφλεγμονώδη δράση και είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική για τις εσωτερικές αιμορροΐδες. Μπορείτε να την καταναλώσετε ως ρόφημα.

Εκτός από τα βότανα, διάφορα φυσικά έλαια μπορούν να προσφέρουν ανακούφιση:

• Σπαθόλαδο: Γνωστό για τις μαλακτικές και καταπραϋντικές του ιδιότητες. Χρησιμοποιήστε το σε κομπρέσες ή καταναλώστε μια μικρή κουταλιά την ημέρα.
• Ελαιόλαδο: Έχει αντιφλεγμονώδεις και αντιοξειδωτικές ιδιότητες. Εφαρμόστε το τοπικά στις εξωτερικές αιμορροΐδες.
• Αμυγδαλέλαιο: Διαθέτει μαλακτικές ιδιότητες και είναι κατάλληλο για εξωτερικές αιμορροΐδες.
• Aloe Vera: Χρησιμοποιήστε τη στην καθαρή της μορφή, χωρίς πρόσθετα συστατικά. Έχει αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες που βοηθούν στον περιορισμό της φλεγμονής.

Ένα παραδοσιακό γιατροσόφι είναι η χρήση ντομάτας. Κόψτε μια λεπτή λωρίδα κρύας ντομάτας και τοποθετήστε την στην πάσχουσα περιοχή για άμεση ανακούφιση.

Διατροφικές αλλαγές και ενυδάτωση

Η διατροφή παίζει καθοριστικό ρόλο στην αντιμετώπιση των αιμορροΐδων. Η αυξημένη κατανάλωση τροφών πλούσιων σε φυτικές ίνες βοηθά στη μαλάκωση των κοπράνων και στη μείωση της δυσκολίας κατά την αφόδευση. Τρόφιμα όπως τα όσπρια, τα δημητριακά ολικής άλεσης, τα φρέσκα φρούτα και τα λαχανικά πρέπει να αποτελούν βασικό μέρος της διατροφής σας.

Η επαρκής ενυδάτωση είναι εξίσου σημαντική. Η κατανάλωση πολλών υγρών συμβάλλει στη διατήρηση μαλακών κοπράνων, καθιστώντας την αποβολή τους ευκολότερη. Το νερό είναι η καλύτερη επιλογή, ενώ ο χυμός δαμάσκηνο μπορεί επίσης να βοηθήσει σημαντικά.

Σε περιπτώσεις επίμονης δυσκοιλιότητας, μπορείτε να προσθέσετε ένα συμπλήρωμα φυτικών ινών στην καθημερινή σας ρουτίνα. Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν λαμβάνουν την προτεινόμενη ποσότητα φυτικών ινών (20-30 γραμμάρια ημερησίως), και τα συμπληρώματα μπορούν να βελτιώσουν σημαντικά τα συμπτώματα.

Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι η φυσική αντιμετώπιση των αιμορροΐδων είναι αποτελεσματική κυρίως όταν τα συμπτώματα είναι ήπια και δεν έχει προχωρήσει το πρόβλημα. Εάν τα συμπτώματα επιμένουν ή επιδεινώνονται παρά την εφαρμογή των παραπάνω μεθόδων, είναι απαραίτητο να επισκεφθείτε έναν πρωκτολόγο για να σας προτείνει την κατάλληλη θεραπεία.