Διαταραχή Φάσματος Αυτισμού και Χρόνος Οθόνης: Μια Σημαντική Σχέση
Η διαταραχή φάσματος αυτισμού (ΔΑΦ) είναι μια νευροαναπτυξιακή διαταραχή που συνοδεύει τα άτομα σε όλη την πορεία της ζωή τους. Παιδιά και ενήλικες στο φάσμα μπορεί να βιώνουν δυσκολίες στην επικοινωνία και στην κοινωνική αλληλεπίδραση, να είναι ευαίσθητοι σε έντονα αισθητηριακά ερεθίσματα και να αντιμετωπίζουν προκλήσεις σε κοινωνικές καταστάσεις ή άγνωστα περιβάλλοντα. Παρόλο που η ακριβής αιτία της ΔΑΦ παραμένει ανεξήγητη, πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι υπάρχει μια ισχυρή κληρονομική διάσταση που σχετίζεται με αυτήν τη διαταραχή.
Σύγχρονα δεδομένα υποδεικνύουν ότι οι αλλαγές στις συνθήκες ζωής μπορούν να επηρεάσουν την ανάπτυξη των παιδιών. Ένας από τους παράγοντες που έχει προκαλέσει ανησυχία είναι η υπερβολική χρήση των οθονών. Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι ο χρόνος που περνούν τα παιδιά μπροστά σε οθόνες μπορεί να επηρεάσει την ανάπτυξη των κοινωνικών και γνωστικών τους δεξιοτήτων. Μία πρόσφατη έρευνα στην Αυστραλία προτείνει ότι υπάρχει μια πιθανή σύνδεση ανάμεσα στον χρόνο οθόνης που περνούν τα μικρά παιδιά και στην εμφάνιση συμπτωμάτων αυτισμού αργότερα.
Χρόνος Οθόνης και Αυτισμός
Η μελέτη αυτή αφορούσε 5.107 παιδιά, των οποίων οι γονείς συμπλήρωσαν ερωτηματολόγια για τον χρόνο που περνούσαν μπροστά σε οθόνες. Στη συνέχεια, όταν τα παιδιά έγιναν 12 ετών, οι ερευνητές παρακολούθησαν εάν είχαν διαγνωστεί με ΔΑΦ και ποια ήταν τα συμπτώματα. Τα ευρήματα υποστηρίζουν ότι τα παιδιά ηλικίας δύο ετών που περνούν πάνω από 14 ώρες την εβδομάδα σε οθόνες ενδέχεται να διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να εμφανίσουν αυτιστικά συμπτώματα μέχρι την ηλικία των 12 ετών.
Οι ερευνητές επισημαίνουν τη σημασία να παρακολουθείται ο χρόνος που περνούν τα παιδιά μπροστά στις οθόνες. Προτείνουν στους κλινικούς ιατρούς να ρωτούν συστηματικά τους γονείς σχετικά με τον χρόνο οθόνης, καθώς αυτός μπορεί να είναι ένας «χρήσιμος δείκτης» για την αναγνώριση οικογενειών που ενδέχεται να χρειάζονται επιπλέον υποστήριξη.
Κριτική και Διαφωνίες
Ωστόσο, οι αντιδράσεις της επιστημονικής κοινότητας δεν είναι ομόφωνες. Ο Δρ. James Findon, ψυχολόγος από το King’s College του Λονδίνου, προειδοποιεί ότι η έρευνα αποδεικνύει μόνο μια σύνδεση και όχι μια αιτιότητα μεταξύ του χρόνου οθόνης και της ΔΑΦ. Επισημαίνει ότι οι διαταραχές του αυτιστικού φάσματος είναι κυρίως γενετικές και ότι πολλά παιδιά με ΔΑΦ μπορεί να περνούν περισσότερο χρόνο μπροστά σε οθόνες για να αποφύγουν το άγχος που βιώνουν από τα περιβαλλοντικά ερεθίσματα.
Η Δρ. Rachel Moseley από το Πανεπιστήμιο Bournemouth προσθέτει ότι τα ευρήματα δε δίνουν απάντηση στο πώς αλληλεπιδρούν ο Χρόνος Οθόνης και η ΔΑΦ, και επισημαίνει τη σημασία του να εξετάζουμε την ανάπτυξη των παιδιών πριν τη διάγνωση.
Κατευθυντήριες Οδηγίες
Λόγω των ανησυχιών που έχουν προκύψει για τις επιδράσεις της οθόνης στα μικρά παιδιά, πολλές χώρες έχουν προχωρήσει στη σύνταξη οδηγίων σχετικά με τη χρήση των οθονών. Στη Σουηδία, προτείνεται να αποφεύγεται η οθόνη πλήρως για τα παιδιά κάτω των δύο ετών, ενώ για τα παιδιά ηλικίας δύο έως πέντε ετών συνιστάται να περιορίζεται η χρήση σε μία ώρα την ημέρα. Στη Δανία, οι οδηγίες προβλέπουν τη χρήση οθόνης μόνο σε ειδικές περιπτώσεις για και τα παιδιά κάτω των δύο ετών.
Στο Ηνωμένο Βασίλειο, αν και δεν υπάρχουν ακριβείς οδηγίες για τα βρέφη, το Εθνικό Σύστημα Υγείας (NHS) προτείνει ότι η χρήση οθόνης για όλα τα παιδιά δεν πρέπει να ξεπερνά τις δύο ώρες την ημέρα.
Συμπερασματικά
Η σχέση μεταξύ του χρόνου οθόνης και της ΔΑΦ είναι ένα συνεχώς αναπτυσσόμενο θέμα που απαιτεί προσεκτική μελέτη. Όσο οι ειδικοί συνεχίζουν να εξετάζουν τα αποτελέσματα των ερευνών, οι γονείς καλούνται να προσέχουν την υγιή ισορροπία στην οθονική χρήση των παιδιών τους. Είναι σημαντικό να ενθαρρύνουν την εξωτερική δραστηριότητα και την κοινωνική αλληλεπίδραση, παραμένοντας ενημερωμένοι για τις πρόσφατες έρευνες σχετικά με το θέμα.
ΕΕπιπλέον να σημειωθεί ότι οι γονείς θα πρέπει να είναι προσεκτικοί στη χρήση των οθονών ως εργαλείο φροντίδας, και να αναζητούν εναλλακτικούς τρόπους ψυχαγωγίας και μάθησης που αναιρούν την ανάγκη για παρατεταμένη παρακολούθηση οθόνης.
