Ο υπερτουρισμός έχει γίνει ένα σημαντικό θέμα συζήτησης για πολλούς δημοφιλείς προορισμούς, με τις αρνητικές επιπτώσεις του να γίνονται ολοένα και πιο αισθητές. Αν και όλοι αναγνωρίζουν τα οφέλη που προσφέρει, όπως η αύξηση των εσόδων, η δημιουργία θέσεων εργασίας και η ενίσχυση της τοπικής οικονομίας, οι κάτοικοι αρχίζουν να εκφράζουν τη δυσαρέσκειά τους για τις συνέπειες της μαζικής τουριστικής ροής.
Οι μόνιμοι κάτοικοι σε πολλές περιοχές αισθάνονται ότι η καθημερινότητά τους έχει επηρεαστεί αρνητικά, με το πλήθος των επισκεπτών να τους εμποδίζει ακόμη και να βγουν από τα σπίτια τους. Η αύξηση των ενοικίων, κυρίως λόγω των βραχυχρόνιων μισθώσεων μέσω πλατφορμών όπως το Airbnb, έχει καταστήσει δύσκολη την εύρεση προσιτής στέγης για τους ντόπιους.
Η ανάγκη για διαχείριση του τουρισμού
Η συνειδητοποίηση που πρέπει να αποκτήσουν οι κυβερνώντες είναι ότι ο τουρισμός απαιτεί σωστή διαχείριση.
Η ανησυχία για την πίεση που ασκείται στους φυσικούς πόρους, όπως το νερό, είναι έντονη, ειδικά σε περιοχές που ήδη αντιμετωπίζουν προβλήματα επάρκειας. Οι κάτοικοι ζητούν από τις αρχές να αναλάβουν δράση και να περιορίσουν τις τουριστικές ροές, προκειμένου να προστατευθεί το περιβάλλον και η ποιότητα ζωής τους.
Αντιδράσεις και διαμαρτυρίες
Μετά την πανδημία, η ταχεία επιστροφή των τουριστών προκάλεσε έντονες αντιδράσεις. Το καλοκαίρι που μας πέρασε, στη Βαρκελώνη πραγματοποιήθηκε μια από τις μεγαλύτερες διαδηλώσεις, με τους κατοίκους να κρατούν πινακίδες που έγραφαν «Ο υπερτουρισμός σκοτώνει την πόλη» και «Τουρίστες πηγαίντε σπίτια σας». Οι ντόπιοι δήλωσαν ότι δεν μπορούν πλέον να αντέξουν οικονομικά τη ζωή στην πόλη τους.
Μια ομάδα υπεράσπισης ζήτησε από την πόλη να περιορίσει τη δραστηριότητα του αεροδρομίου και να απαγορεύσει τις βραχυχρόνιες ενοικιάσεις, προκειμένου να μειωθεί η πίεση που ασκείται από τη μαζική τουριστική ροή.
Η κατάσταση στην Ελλάδα
Σύμφωνα με τον πρώτο «Δείκτη Υπερτουρισμού» που δημοσίευσε η εταιρεία Roland Berger, η Ελλάδα, με προορισμούς όπως η Μύκονος και η Σαντορίνη, συγκαταλέγεται στις χώρες που πλήττονται περισσότερο από το φαινόμενο του υπερτουρισμού. Η μελέτη αυτή ανέδειξε την ανάγκη για βιώσιμες τουριστικές πρακτικές, καθώς οι επισκέπτες στην Ελλάδα αυξάνονται διαρκώς.
Ενδεικτικά, ο διεθνής ταξιδιωτικός οργανισμός Evaneos ανακοίνωσε ότι θα αφαιρέσει τα καλοκαιρινά πακέτα διακοπών για τη Μύκονο και τη Σαντορίνη από την πλατφόρμα του για το 2025, αναγνωρίζοντας τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν αυτοί οι προορισμοί.
Διαχείριση των τουριστικών ροών
Η στρατηγική διαχείρισης των τουριστικών ροών κερδίζει έδαφος ως λύση για την αντιμετώπιση του υπερτουρισμού. Αυτή η προσέγγιση επικεντρώνεται στον έλεγχο της συγκέντρωσης των επισκεπτών, είτε εποχιακά είτε καθημερινά. Ενώ προορισμοί όπως το Walt Disney World εφαρμόζουν αυτή την τακτική εδώ και χρόνια, τώρα και οι τοπικές αρχές αρχίζουν να την εξετάζουν.
Για παράδειγμα, το γαλλικό χωριό Saint Guilhem le Désert έχει αλλάξει τη ροή των επισκεπτών, ζητώντας από τους τουρίστες να σταθμεύουν σε καθορισμένες περιοχές και να μετακινούνται με ποδήλατο ή πεζή. Αυτή η στρατηγική θα μπορούσε να εφαρμοστεί και σε πόλεις όπως η Βαρκελώνη, όπου η συγκέντρωση των επισκεπτών στις ίδιες περιοχές προκαλεί τριβές με τους ντόπιους.
Η ανάγκη για μια ουσιαστική στρατηγική διαχείρισης είναι επιτακτική, καθώς η ζήτηση για τουριστικά ταξίδια συνεχώς αυξάνεται. Οι κυβερνήσεις πρέπει να αναγνωρίσουν τη σημασία της διαχείρισης του τουρισμού για την εξασφάλιση βιώσιμων προορισμών και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων.
