Η Συρία βρίσκεται σε μια εξαιρετικά περίπλοκη κατάσταση στη μετά Άσαντ εποχή. Ο Μοχάμεντ αλ Μπασίρ έχει αναλάβει τον ρόλο του υπηρεσιακού πρωθυπουργού της μεταβατικής κυβέρνησης, την ώρα που οι ΗΠΑ, το Ισραήλ και η Τουρκία προσπαθούν να επιτύχουν τους δικούς τους στόχους στην περιοχή.
Αναλυτής υποστηρίζει ότι οι πιθανότητες διάσπασης της Συρίας είναι υψηλές.
Τα κράτη του Κόλπου, τα οποία είχαν περάσει χρόνια προσπαθώντας να καταστείλουν τα ισλαμικά πολιτικά κινήματα που θεωρούσαν απειλή για την κυριαρχία τους, τώρα φαίνεται να προσαρμόζονται στη νέα πραγματικότητα. Είναι πιθανό να συνεργαστούν με την κυβέρνηση που συνδέεται με την Χαγιάτ Ταχρίρ αλ-Σαμ (HTS), πρώην κλάδο της αλ-Κάιντα στη Συρία.
Ο αντίκτυπος της Αραβικής Άνοιξης στις χώρες του Κόλπου
Από το 2011, η επιρροή στη Συρία συχνά μετριόταν με πετροδολάρια που κατανέμονταν σε διάφορες αντικαθεστωτικές παρατάξεις. Οι χώρες του Κόλπου, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, αναγκάστηκαν να επαναξιολογήσουν τη στάση τους απέναντι στον Άσαντ, ο οποίος είναι σύμμαχος του Ιράν, που θεωρείται “μαύρο πρόβατο” στην περιοχή.
Αυτή τη στιγμή, οι αραβικές κυβερνήσεις ανησυχούν ότι η πτώση του Άσαντ μπορεί να ανοίξει το δρόμο για την επανεμφάνιση μαζικών κινητοποιήσεων, καθώς η δυσαρέσκεια στις περισσότερες χώρες αυξάνεται, κυρίως λόγω της παθητικής στάσης τους απέναντι στο Παλαιστινιακό ζήτημα.
Εξίσου σημαντικό είναι πώς θα αντιδράσει ο συριακός λαός, ο οποίος τώρα γιορτάζει την απελευθέρωσή του από τη δικτατορία και αν θα μπορέσει να οικοδομήσει μια πραγματική δημοκρατία, περιορίζοντας τους πολέμαρχους που επιδιώκουν την εξουσία.
Η Μέση Ανατολή βρίσκεται επίσης σε κίνδυνο γενικευμένου πολέμου, γεγονός που προσθέτει στην ένταση της κατάστασης.
Οι στρατηγικές θέσεις Ισραήλ και Τουρκίας
Μετά την πτώση του καθεστώτος Άσαντ και ενόψει της πιθανής επιστροφής του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο, η Τουρκία του Ταγίπ Ερντογάν και η ακροδεξιά κυβέρνηση του Ισραήλ υπό τον Μπενιαμίν Νετανιάχου έχουν ήδη αρχίσει να διαμορφώνουν τις στρατηγικές τους για την επόμενη ημέρα στη Συρία.
Το Ισραήλ, ενώ συνεχίζει τις επιθέσεις στη Λωρίδα της Γάζας, προσπαθεί να δημιουργήσει τετελεσμένα γεγονότα και ανατολικά των κατεχόμενων Υψιπέδων του Γκολάν, καταλαμβάνοντας νέες συριακές περιοχές.
Μόλις σε λίγες ημέρες, πραγματοποίησε εκατοντάδες αεροπορικές επιθέσεις σε όλη τη Συρία και προχώρησε τις δυνάμεις του στα κατεχόμενα Υψίπεδα του Γκολάν, φτάνοντας μέχρι και λίγες δεκάδες χιλιόμετρα έξω από τη Δαμασκό.
Στο μεταξύ, οι τουρκόφιλες δυνάμεις στη βορειοανατολική Συρία επιτίθενται σε κουρδικές θέσεις, επιδιώκοντας να δημιουργήσουν μια ζώνη ασφαλείας υπό τουρκικό έλεγχο κατά μήκος της μεθορίου, ενώ η Άγκυρα υποστηρίζει την ανάγκη διαφύλαξης της εδαφικής ακεραιότητας της Συρίας.
Επαναχάραξη συνόρων;
«Θα δούμε περιφερειακές συνέπειες κάθε είδους», προειδοποίησε ο Άρον Λουντ από το κέντρο μελετών Century International.
Ο Αντρέας Κριγκ από το King’s College του Λονδίνου αναφέρει ότι η Τουρκία, που υποστηρίζει οργανώσεις που συμμετείχαν στην επίθεση κατά του Άσαντ, είναι «ο μεγάλος κερδισμένος», αλλά δεν έχει τον πλήρη έλεγχο της κατάστασης.
Σύμφωνα με τον Ρώσο πολιτικό αναλυτή Στάνισλαβ Ταράσοφ, το Ισραήλ και οι ΗΠΑ επιδιώκουν να διασπάσουν τη Συρία, όπως συνέβη τη δεκαετία του 1990. Υποστηρίζει ότι οι πιθανότητες διάσπασης της Συρίας είναι υψηλές, με πιθανά σενάρια όπως:
- Η Τουρκία να αποκτήσει τον έλεγχο του Χαλεπίου και της Ιντλίμπ.
- Οι Κούρδοι να ιδρύσουν το δικό τους κράτος με την υποστήριξη του Ισραήλ και των ΗΠΑ.
- Η υπόλοιπη χώρα να διασπαστεί σε διάφορους θύλακες.
Ο Ταράσοφ προσθέτει ότι οι ΗΠΑ και το Ισραήλ έχουν ήδη αρχίσει να εφαρμόζουν τα σχέδιά τους για την κατακερματισμένη Συρία, ενώ το Ισραήλ ενδέχεται να σχεδιάζει να προσαρτήσει τη Γάζα και τη Δυτική Όχθη, αποδυναμώνοντας τη Χεζμπολάχ μέσω της διάσπασης του Λιβάνου.
