«Ένιωσα αμήχανα γιατί το στήθος μου ήταν εκτεθειμένο», δήλωσε μια 13χρονη μαθήτρια από την Ιαπωνία, περιγράφοντας την εμπειρία της κατά τη διάρκεια της ετήσιας υγειονομικής εξέτασης στο σχολείο της.
Μια άλλη μαθήτρια μοιράστηκε: «Η δασκάλα μας μας είπε ότι έπρεπε να σηκώσουμε το μπλουζάκι και το σουτιέν μας για την εξέταση. Δεν ήθελα να το κάνω, αλλά και δεν μπορούσα να το αρνηθώ».
Οι μαρτυρίες αυτών των δύο κοριτσιών, όπως παρουσιάζει ο Guardian, αντικατοπτρίζουν τη δυσφορία και το άγχος που βιώνουν οι μαθητές σε σχολεία στην Ιαπωνία, όπου πολλά παιδιά, από ηλικία πέντε έως 18 ετών, αναγκάζονται να γδύνονται μέχρι τη μέση κατά τη διάρκεια των υγειονομικών εξετάσεων.
Οργή από γονείς
Αυτές οι πρακτικές έχουν προκαλέσει έντονες αντιδράσεις από γονείς και ακτιβιστές, οι οποίοι ζητούν από τις αρχές εκπαίδευσης και υγείας να σταματήσουν αυτές τις διαδικασίες πριν ξεκινήσει το νέο σχολικό έτος τον Απρίλιο.
Η Noriko Tabuchi, δημοτική σύμβουλος στην Matsuyama, ενημερώθηκε για αυτές τις εξετάσεις μέσω μιας μαθήτριας της κατά τη διάρκεια του μαθήματος αγγλικών. Η μαθήτρια, αν και 13 ετών, δεν είχε μιλήσει για την εμπειρία της στους γονείς της, αλλά φαινόταν ανήσυχη και έτσι την ρώτησε για το θέμα.
Από τότε, η Tabuchi έχει έρθει σε επαφή με περισσότερα κορίτσια 12 και 13 ετών, που επίσης αναγκάστηκαν να γδύνονται στη μέση. Δεν υπάρχει μια ενιαία πολιτική για το αν τα παιδιά πρέπει να γδύνονται ή όχι κατά τη διάρκεια των εξετάσεων, καθώς οι αποφάσεις αυτές εξαρτώνται από τα τοπικά εκπαιδευτικά συμβούλια σε συνεργασία με τους γιατρούς.
Αποτελέσματα ερευνών
Ένα λύκειο σε πόλη της δυτικής Ιαπωνίας – με μαθητές έως 18 ετών – απαιτεί να είναι γυμνόστηθοι οι μαθητές κατά τη διάρκεια των εξετάσεων.
Μελέτες έχουν δείξει ότι η πλειοψηφία των εκπαιδευτικών επιθυμεί να σταματήσει αυτή η πρακτική, ενώ μια έρευνα που πραγματοποιήθηκε σε μαθητές γυμνασίου ηλικίας 12-16 ετών αποκάλυψε ότι το 95,5% από αυτούς δεν επιθυμούν να βγάζουν τα ρούχα τους.
«Οι υγειονομικές εξετάσεις μπορεί να έχουν σοβαρές συνέπειες για τα παιδιά», επισημαίνει ο Akiyo Tanaka, δημοτικός σύμβουλος στη Nishinomiya. «Ορισμένα από αυτά μπορεί να συνεχίσουν να βιώνουν ψυχολογικά τραύματα στην ενήλικη ζωή τους».
Αντίσταση από γιατρούς
Καθώς το ζήτημα αποκτά όλο και μεγαλύτερη προσοχή στα μέσα ενημέρωσης και την πολιτική σκηνή, οι ακτιβιστές αντιμετωπίζουν την αντίσταση του Ιατρικού Συλλόγου της Ιαπωνίας και των εκπαιδευτικών αξιωματούχων, οι οποίοι διστάζουν να αμφισβητήσουν αυτές τις παραδοσιακές διαδικασίες.
«Κάποιες φορές οι γιατροί, οι οποίοι είναι σχεδόν πάντα άνδρες, έχουν απειλήσει να σταματήσουν τις εξετάσεις αν αναγκαστούν να αλλάξουν την προσέγγιση», ανέφερε πηγή που επιθυμεί να διατηρήσει την ανωνυμία της.
«Υποστηρίζουν ότι είναι αδύνατο να γίνει σωστή εξέταση αν τα παιδιά είναι πλήρως ντυμένα. Ωστόσο, τα παιδιά δεν είναι σε θέση να αρνηθούν. Τα σχολεία είναι ανήσυχα για αυτό και επιθυμούν να γίνει κάτι».
Η ανάγκη για αλλαγές
Ο Ιατρικός Σύλλογος της Ιαπωνίας δεν απάντησε σε αίτημα του Guardian για σχόλια σχετικά με το θέμα. Ως μητέρα, η Chiyoko Suda μοιράστηκε: «Τα κορίτσια στην ηλικία της κόρης μου ντρέπονται να μιλήσουν για το σώμα τους ακόμα και στους γονείς τους. Φανταστείτε πόσο φρικτό μπορεί να είναι γι’ αυτές να βγάλουν τα ρούχα τους μπροστά σε αγνώστους».
Η υγειονομική εξέταση χωρίς μπλούζα εδραιώθηκε κατά τα χρόνια της μεταπολεμικής οικονομικής αντεπίθεσης, όταν τα σχολεία ανέλαβαν περισσότερο ρόλο στην υγεία και τη διατροφή των παιδιών.
Οι γιατροί υποστηρίζουν ότι οι εξετάσεις αυτές είναι αναγκαίες για την ανίχνευση δερματικών παθήσεων όπως η ατοπική δερματίτιδα και καρδιολογικών προβλημάτων. «Πολλοί γιατροί, ειδικά οι συντηρητικοί, αντιτίθενται σε αλλαγές», σημειώνει ο Kentaro Iwata, καθηγητής μολυσματικών ασθενειών στο Πανεπιστήμιο του Κόμπε.
Όταν ρωτήθηκε αν υπάρχουν ιατρικοί λόγοι για αυτή την επιμονή να βγάζουν τα ρούχα τους τα παιδιά, ο Iwata απάντησε: «Όχι, τουλάχιστον όχι όσο γνωρίζω. Μπορεί να βελτιώσει ελαφρώς την ποιότητα του ήχου του καρδιακού παλμού, αλλά δεν βελτιώνει την υγεία των παιδιών».
Φωνές γονέων
«Θα ήταν καλύτερο αν το υπουργείο Παιδείας παρείχε πιο συγκεκριμένες κατευθυντήριες γραμμές για να διασφαλιστεί ότι οι τοπικές κυβερνήσεις και τα σχολεία θα είναι συνεπή σε αυτές τις διαδικασίες», δήλωσε ο Satoshi Kodama, καθηγητής και ειδικός σε θέματα ιατρικής ηθικής στο Πανεπιστήμιο του Κιότο.
Η Mai Okumura ανέφερε ότι η κόρη της, που είναι στο γυμνάσιο, είχε αρχικά αρνηθεί να υποβληθεί σε αυτοψία, κατά τη διάρκεια της οποίας έπρεπε να βγάλει το μπλουζάκι και το σουτιέν της. «Όταν τη ρώτησα γι’ αυτό, είπε ότι δεν μπορούσε να κάνει τίποτα, καθώς οι κανόνες είχαν καθοριστεί από ενήλικες», λέει η Okumura.
Η κόρη της Sachiko Shimada βιώνει παρόμοια εμπειρία και ένιωσε ανίκανη να διαμαρτυρηθεί. «Η αντίδρασή μου ήταν σοκ όταν μου είπε ότι έπρεπε να αποκαλύψει το στήθος της», λέει η Shimada. «Αυτό δείχνει πλήρη έλλειψη σεβασμού για την ιδιωτική τους ζωή και την αξιοπρέπεια τους».
