Η πολιτική του εκλεγμένου προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, δεν συγκρούεται μόνο με τις θεμελιώδεις αξίες της Δύσης, το Διεθνές Δίκαιο και τις διεθνείς συμφωνίες, αλλά και με τις επιτακτικές προκλήσεις που προκύπτουν από τις φυσικές καταστροφές που υποδεικνύουν την κλιματική κρίση που αντιμετωπίζουμε.
Η νέα ηγεσία στις ΗΠΑ προχωρά σε αποφάσεις χωρίς να συμβουλεύεται την ΕΕ, ακόμη και για τα πιο κρίσιμα ζητήματα. Αυτό δημιουργεί ανησυχίες για τη συνοχή του ελεύθερου κόσμου, την οποία η Ευρώπη καλείται να διατηρήσει.
Η ευρωπαϊκή ηγεσία έχει στα χέρια της όχι μόνο τη διάγνωση της τρέχουσας οικονομικής και κοινωνικής κρίσης, αλλά και τις λύσεις για να την ξεπεράσει. Η έκθεση Ντράγκι, η οποία έχει προκαλέσει πολλές συζητήσεις, προτείνει νέο κοινό δανεισμό και προσδιορίζει με σαφήνεια τον δρόμο για την έξοδο από την υφιστάμενη καθοδική πορεία.
Μέσα στη θύελλα που προκαλούν οι εξελίξεις στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, η εκλογή του Τραμπ μπορεί να λειτουργήσει ως επιταχυντής για την οικονομική μετεξέλιξη της ΕΕ.
Οι τομείς άμεσης δράσης είναι προφανείς:
-Ενεργειακό κόστος: Παρά την εντυπωσιακή αύξηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο ενεργειακό μείγμα, η τιμή του ηλεκτρισμού δεν έχει αντανακλήσει αυτή την πρόοδο. Το μοντέλο που καθορίζει τις τελικές τιμές βάσει της παραγωγής ηλεκτρισμού από ορυκτά καύσιμα υπονομεύει την ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής οικονομίας. Η Ευρώπη πρέπει να αποδεσμεύσει τις τιμές του ηλεκτρισμού από τα ορυκτά καύσιμα, εξασφαλίζοντας προσβάσιμες τιμές για την παραγωγή ενέργειας.
-Ασφάλεια προμηθειών: Η εξάρτηση από το φυσικό αέριο της Μόσχας έχει δείξει πόσο επικίνδυνη μπορεί να είναι η εξάρτηση από τρίτες χώρες. Η ΕΕ πρέπει να μειώσει αυτή την εξάρτηση σε τρόφιμα, κρίσιμα υλικά και ενέργεια. Η εφαρμογή κυκλικών οικονομικών μοντέλων, η ανακύκλωση και η επαναχρησιμοποίηση των κρίσιμων πρώτων υλών είναι άμεσες προτεραιότητες.
-Ενιαία αγορά με καινοτομία παντού: Για να αξιοποιήσει το πλεονέκτημα της ενιαίας αγοράς, η ΕΕ πρέπει να αποφύγει τις κρατικές ενισχύσεις που βασίζονται σε επιλεκτικά κριτήρια. Ο ανταγωνισμός με ίσους όρους απαιτεί την εφαρμογή κοινών κανόνων εντός της ΕΕ. Οι καινοτόμες ιδέες που αναπτύσσονται στην Ευρώπη πρέπει να παραμένουν εδώ και να μετατρέπονται σε προϊόντα και υπηρεσίες, προκειμένου να ενισχυθεί η ανάπτυξη και η ευημερία.
Η ανάγκη για άμεσες ενέργειες είναι επιτακτική. Οι πολιτικές αναταράξεις στη Γερμανία και η μειωμένη επιρροή του Μακρόν στη Γαλλία δεν πρέπει να μας αποσπούν από τον κίνδυνο που ήδη μας απειλεί.
Η πολιτική του Τραμπ αναδεικνύεται σε καθοριστικό παράγοντα για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η ευρωπαϊκή ηγεσία έχει πλέον την ευκαιρία να προχωρήσει στις αναγκαίες αλλαγές ή αλλιώς να οδηγηθεί σε μια παρακμιακή πορεία που θα πλήξει την οικονομία και την κοινωνία μας.
Ένα είναι σίγουρο: ο χρόνος για την Ευρώπη που γνωρίζουμε στενεύει.
*Η Μαρία Σπυράκη είναι πρώην ευρωβουλευτής.
