Η πρόσφατη ισραηλινή επίθεση στο Ιράν σηματοδοτεί μια νέα φάση κλιμάκωσης στην περιοχή της Μέσης Ανατολής. Παρά το γεγονός ότι η επίθεση φαίνεται να ήταν προγραμματισμένη ώστε να μην προκαλέσει σφοδρή αντίδραση από την Τεχεράνη, οι επιπτώσεις της παραμένουν σοβαρές.
Το Ισραήλ πραγματοποίησε τρία κύματα επιθέσεων το βράδυ της Παρασκευής προς Σάββατο, πλήττοντας περίπου 20 στρατιωτικές τοποθεσίες σε περιοχές όπως η Ιλάμ, η Χουζεστάν και η Τεχεράνη, εστιάζοντας σε εγκαταστάσεις κατασκευής πυραύλων.
Αρχικά, το Ιράν ανέφερε περιορισμένες ζημιές, αλλά αργότερα επιβεβαίωσε τον θάνατο δύο στρατιωτών. Το πρωί του Σαββάτου, το Ισραήλ ανακοίνωσε την ολοκλήρωση της επίθεσης, με την καθημερινή ζωή στην Τεχεράνη να επιστρέφει στα φυσιολογικά επίπεδα.
Εικόνα από την Τεχεράνη το πρωί του Σαββάτου
Αναλυτές επισημαίνουν ότι η ισραηλινή κυβέρνηση φαίνεται να έχει ακούσει τις προειδοποιήσεις των ΗΠΑ, με αποτέλεσμα να περιορίσει τα σχέδιά της για μια επίθεση που θα μπορούσε να οδηγήσει σε ολοκληρωτικό πόλεμο. Μετά τις δημόσιες αντιρρήσεις της Ουάσιγκτον σχετικά με πιθανές επιθέσεις σε πυρηνικές και ενεργειακές εγκαταστάσεις του Ιράν, η επικοινωνία μεταξύ Νετανιάχου και Μπάιντεν, καθώς και οι διαρροές απόρρητων αμερικανικών εγγράφων, επέφεραν μια πιο συγκρατημένη προσέγγιση από το Τελ Αβίβ.
«Μετρημένα αντίποινα»
Ο ισραηλινός δημοσιογράφος Γκιντεόν Λεβί δήλωσε στο CNN ότι η «μετρημένη έκταση των αντιποίνων» αποτελεί μια σπάνια απόδειξη της επιρροής της Ουάσιγκτον στις πρόσφατες συγκρούσεις στην περιοχή. «Επιτέλους, η λογική υπερισχύει και η αμερικανική επιρροή έχει κάποιο αποτέλεσμα», πρόσθεσε.
Από την πλευρά του, το Ιράν είχε προειδοποιήσει ότι θα αντιδράσει σθεναρά αν το Ισραήλ πλήξει τις ενεργειακές του υποδομές. Το Υπουργείο Εξωτερικών του Ιράν είχε επίσης αναλάβει διπλωματικές πρωτοβουλίες με γειτονικά αραβικά κράτη για να διασφαλίσει ότι δεν θα παρέχουν υποστήριξη στο Ισραήλ.
Η ισραηλινή επίθεση καταδικάστηκε από τις χώρες της περιοχής ως κλιμάκωση της έντασης, ενώ οι ΗΠΑ και η Βρετανία την χαρακτήρισαν «εύλογη απάντηση» και δικαίωμα του Ισραήλ στην αυτοάμυνα. Σύμφωνα με δημοσίευμα του Axios, το Ισραήλ είχε προειδοποιήσει το Ιράν μέσω τρίτων πριν την επίθεση, διευκρινίζοντας τους στόχους του.
Η προσοχή τώρα στρέφεται στο Ιράν και στο πώς θα απαντήσει στην ισραηλινή επίθεση που είχε ανθρώπινες απώλειες. Το ΥΠΕΞ του Ιράν ανακοίνωσε ότι έχει «δικαίωμα» και «υποχρέωση» να αμυνθεί απέναντι στις ισραηλινές επιθέσεις, επικαλούμενο το άρθρο 51 του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών.
«Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το Ισραήλ θα αντιμετωπίσει ανάλογη αντίδραση για κάθε ενέργειά του», δήλωσε ιρανός αξιωματούχος στο πρακτορείο Tasnim. Παρά τις προειδοποιήσεις, αναλυτές σημειώνουν ότι η Τεχεράνη, τουλάχιστον προς το παρόν, δεν έχει ανακοινώσει άμεσες επιθέσεις κατά του Ισραήλ.
Μάλιστα, το Sky News Arabia ανέφερε ότι το Ιράν ειδοποίησε το Ισραήλ μέσω τρίτων ότι δεν θα απαντήσει στην επίθεση. «Το Ισραήλ μπορεί να ενθαρρύνεται από τις ΗΠΑ για να αποφύγει έναν πόλεμο πλήρους κλίμακας στην περιοχή», δήλωσε ο Aslani, ανώτερος ερευνητής στο Κέντρο Στρατηγικών Μελετών Μέσης Ανατολής.
Η φωτιά στη Μέση Ανατολή δεν σβήνει
Αν και ο κίνδυνος μιας ευρύτερης κλιμάκωσης φαίνεται να έχει μειωθεί, η κατάσταση παραμένει τεταμένη, καθώς οι συγκρούσεις στη Γάζα και τον Λίβανο συνεχίζονται. Το Ισραήλ μπορεί να έχει περιορίσει τις επιθέσεις του στο Ιράν, αλλά διατηρεί τη δυνατότητα να επεκτείνει τις στρατιωτικές του επιχειρήσεις σε άλλα μέτωπα.
Οι διπλωματικές προσπάθειες των ΗΠΑ για κατάπαυση του πυρός συναντούν συνεχώς την αντίσταση του Τελ Αβίβ, που επιμένει σε μια ολοκληρωτική νίκη στη Γάζα και τον Λίβανο. Η ισραηλινή αντιπολίτευση έχει επίσης ασκήσει κριτική στον Νετανιάχου για την «περιορισμένη επιχείρηση» του, προτείνοντας ότι θα έπρεπε να έχει εξαπολύσει μια πιο σφοδρή επίθεση στο Ιράν.
Παρά την πίστη της κυβέρνησης Μπάιντεν ότι οι στρατιωτικές ανταλλαγές μεταξύ Ισραήλ και Ιράν θα υποχωρήσουν, οι αναλυτές παραμένουν επιφυλακτικοί. Ο Άντριου Τάμπλερ, ανώτερος συνεργάτης στο Ινστιτούτο Πολιτικής της Ουάσινγκτον για την Εγγύς Ανατολή, δήλωσε ότι είναι δύσκολο να προβλέψει κανείς πώς θα αντιδράσουν οι αντίπαλοι και οι σύμμαχοι των ΗΠΑ.
«Εξακολουθούμε να βρισκόμαστε σε τροχιά κλιμάκωσης και θα συνεχίσουν τα πράγματα να είναι έτσι, εκτός αν σταματήσει η σφαγή στη Γάζα και στον Λίβανο», πρόσθεσε ο Τριτα Πάρσι, εκτελεστικός αντιπρόεδρος της Quincy Institute for Responsible Statecraft. «Αν δεν γίνει αυτό, είναι πιθανό να δούμε έναν ακόμη γύρο μεταξύ του Ιράν και του Ισραήλ σε μερικές εβδομάδες, ίσως σε μερικούς μήνες, και δυστυχώς αυτός είναι πιθανό να είναι πιο σφοδρός από αυτή την τελευταία ανταλλαγή πυρών».
