Καθώς η Ευρώπη αναζητά να σταθεί απέναντι στις Ηνωμένες Πολιτείες εν μέσω μιας ταραχώδους περιόδου υπό την προεδρία του Τραμπ, οι δύο βασικοί πυλώνες της ΕΕ, η Γαλλία και η Γερμανία, φαίνεται να βυθίζονται σε μια επικίνδυνη κατάσταση οικονομικής στασιμότητας και πολιτικής κρίσης.
Ακρίβεια και Μετανάστευση
Οι αιτίες που πλήττουν τη δημοτικότητα των κυρίαρχων πολιτικών ηγετών και κομμάτων στην Ευρώπη είναι ποικίλες. Οι αρθρογράφοι αναφέρουν την «αντίδραση κατά της ραγδαίας αύξησης των τιμών» και το «άγχος και θυμό για την αύξηση της μετανάστευσης», προσθέτοντας την «ερμηνεία της διάβρωσης της εμπιστοσύνης του κοινού στις πολιτικές ελίτ» ως τρίτο παράγοντα.
Εντούτοις, η ακροδεξιά ρητορική κατά των μεταναστών φαίνεται να κερδίζει έδαφος, παρά το γεγονός ότι οι επίσημες στατιστικές του ΟΗΕ δείχνουν μείωση των αφίξεων μεταναστών χωρίς χαρτιά κατά 35% το 2024. Οι παράτυποι μετανάστες που έφτασαν μέσω θαλάσσιων οδών ανήλθαν στους 115.000, συγκριτικά με 176.250 το 2023, αποτελώντας μόλις το 0,03% του ευρωπαϊκού πληθυσμού. Για σύγκριση, το 2015, κατά τη διάρκεια της προσφυγικής κρίσης, πάνω από ένα εκατομμύριο άνθρωποι διέσχισαν τα ευρωπαϊκά σύνορα.
Ακόμη και αν τα γεγονότα δεν υποστηρίζουν την ξενοφοβική ρητορική, η απογοήτευση των πολιτών από τους κυβερνώντες και η αποξένωση από τις παραδοσιακές πολιτικές δυνάμεις ενισχύουν τα αντιδραστικά ρεύματα.
Οι Καρέκλες Τρίζουν
Η πολιτική σκηνή στην Ευρώπη είναι ασταθής, με τα ποσοστά των κυρίαρχων κομμάτων να μειώνονται δραματικά. Οι λαϊκιστές και οι εθνικιστές, συμπεριλαμβανομένων των ακροδεξιών κομμάτων, κερδίζουν έδαφος. Ο καγκελάριος Όλαφ Σολτς, μετά από μήνες εσωτερικών συγκρούσεων, κατήργησε τον κυβερνητικό του συνασπισμό, καρατομώντας τον υπουργό Οικονομικών Κρίστιαν Λίντνερ, και η Γερμανία φαίνεται να κατευθύνεται προς πρόωρες εκλογές, οι οποίες ενδέχεται να τον απομακρύνουν από την εξουσία.
Στη Γαλλία, ο πρόεδρος Εμμανουέλ Μακρόν βλέπει τη δύναμή του να καταρρέει, μετά την απόφαση του να προκηρύξει πρόωρες εκλογές. Η κυβέρνηση που σχηματίστηκε είναι ασταθής και απονομιμοποιημένη.
Κενό Εξουσίας
Η πολιτική αβεβαιότητα από το Παρίσι μέχρι το Βερολίνο έχει δημιουργήσει ένα κενό εξουσίας που μπορεί να ενθαρρύνει τη Ρωσία στην επιθετικότητα της κατά της Ουκρανίας. Αυτό απειλεί να περιορίσει την ικανότητα της Ευρώπης να αντιδράσει σε έναν παγκόσμιο εμπορικό πόλεμο, εφόσον ο Τραμπ αποφασίσει να επιβάλει υψηλούς φόρους στις εισαγωγές.
Η αβεβαιότητα αυτή υπονομεύει τις προσπάθειες των Ευρωπαίων ηγετών να δημιουργήσουν μια κοινή πολιτική για την προστασία των βιομηχανιών τους από τις φθηνές κινεζικές εισαγωγές, συμπεριλαμβανομένων των ηλεκτρικών αυτοκινήτων και άλλων τεχνολογιών καθαρής ενέργειας.
«Ο κόσμος αποτελείται από φυτοφάγους και σαρκοφάγους. Αν αποφασίσουμε να παραμείνουμε φυτοφάγοι, οι σαρκοφάγοι θα νικήσουν», δήλωσε ο Μακρόν.
Απουσία Εναλλακτικών
Η Ευρώπη δεν διαθέτει πολλές εναλλακτικές ηγεσίες. Ο Κιρ Στάρμερ, ο οποίος εξελέγη πρωθυπουργός της Βρετανίας, έχει ήδη αντιμετωπίσει δημόσια κατακραυγή για τα δώρα που δέχτηκε. Η Τζόρτζια Μελόνι, η ακροδεξιά πρωθυπουργός της Ιταλίας, χαρακτηρίζεται ως «λαϊκίστρια» και θα μπορούσε να σφυρηλατήσει μια στενή σχέση με τον Τραμπ, με την υποστήριξη της Ουκρανίας ως εχέγγυο ευρωπαϊκότητας.
Οι αναλυτές τονίζουν ότι οι πιο φυσικοί ηγέτες για μια ισχυρή και ανεξάρτητη Ευρώπη θα πρέπει να προέρχονται από το Βερολίνο ή το Παρίσι, που είναι τώρα σε κρίση.
Κρίση Ηγεσίας
«Η γαλλογερμανική ηγεσία βρίσκεται σε κρίση, καθώς η Γερμανία αντιμετωπίζει την κατάρρευση του κυβερνητικού συνασπισμού και η Γαλλία είναι απορροφημένη από τις δικές της εσωτερικές πολιτικές διαμάχες», δήλωσε η Alexandra de Hoop Scheffer, πρόεδρος του Γερμανικού Ιδρύματος Μάρσαλ. «Αυτό αποτελεί μειονέκτημα για την Ευρώπη και τη διεθνή σκηνή».
Ο Jörn Fleck, ανώτερος διευθυντής του Ευρωπαϊκού Κέντρου του Ατλαντικού Συμβουλίου, ανέφερε ότι η Γαλλία και η Γερμανία υποφέρουν από «πολιτικό αυτοτραυματισμό», καθώς η εκλογή του Τραμπ προσθέτει νέες αβεβαιότητες για το μέλλον της Ευρώπης. «Η κατάσταση μπορεί να επιδεινωθεί πριν βελτιωθεί», προειδοποίησε.
Ο Μακρόν και ο Σολτς αναγνώρισαν την τρέχουσα δυσκολία, αλλά δεν παρουσίασαν λύσεις.
Φυτοφάγοι και Σαρκοφάγοι
Ο Μακρόν δήλωσε ότι ο Τραμπ «εκλέχθηκε από τον αμερικανικό λαό και θα υπερασπιστεί τα συμφέροντα του αμερικανικού λαού», προσθέτοντας: «Το ερώτημα είναι αν είμαστε έτοιμοι να υπερασπιστούμε τα συμφέροντα των Ευρωπαίων». Ο Σολτς αναγνώρισε την «άβολη» συγκυρία της διάλυσης του κυβερνητικού συνασπισμού, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για ενότητα στην Ευρώπη.
«Πρέπει να παραμείνουμε ενωμένοι περισσότερο από ποτέ και να επενδύσουμε από κοινού στην ασφάλεια και τη δύναμή μας, διότι η κατάσταση είναι σοβαρή», κατέληξε ο Σολτς.
