Εννέα χρόνια μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ένας άνδρας 40 ετών, ύψους 172 εκατοστών με σκληρά χαρακτηριστικά, εγκαταλείπει τη Γερμανία αναζητώντας μια νέα αρχή στο Κάιρο. Ωστόσο, η τύχη του θα τον οδηγήσει 611 χιλιόμετρα βορειοανατολικά – στη Δαμασκό. Εκεί, θα βρει καταφύγιο ένας από τους πιο διαβόητους Ναζί, που κρυβόταν πίσω από το όνομα «Γκέοργκ Φίσερ». Πλέον, μπορεί να κυκλοφορεί ελεύθερα με το όνομα Άλοϊς Μπρούνερ.
Ο Άλοϊς Μπρούνερ, γνωστός ως το «δεξί χέρι» του Άντολφ Άιχμαν και υπεύθυνος για τις δολοφονίες τουλάχιστον 100.000 Εβραίων, βρήκε στη Συρία και στο καθεστώς Άσαντ την ελευθερία του, καθώς στην Ευρώπη οι διωγμοί είχαν αρχίσει να τον απειλούν. Όμως, η ελευθερία του δεν ήρθε χωρίς αντάλλαγμα. Ο Μπρούνερ αναδιοργάνωσε τη συριακή μυστική αστυνομία και δίδαξε μεθόδους βασανιστηρίων, προτού πεθάνει σε μια φυλακή στη Δαμασκό.
Ο Άντολφ Άιχμαν. (Φωτογραφία: EPA)
Η καριέρα του Μπρούνερ
Γεννημένος στις 8 Απριλίου 1912 στο Νάντκουτ της Αυστροουγγαρίας, ο Άλοϊς Μπρούνερ έγινε μέλος του Εθνικοσοσιαλιστικού Κόμματος πριν καν κλείσει τα 20 του. Γνωρίζοντας τον Άντολφ Άιχμαν, ανέβηκε γρήγορα στην ιεραρχία του ναζιστικού καθεστώτος. Όταν ξανασυναντήθηκαν, ο Μπρούνερ έδειξε τη σφοδρή του αφοσίωση στις ναζιστικές ιδέες.
Ως το «παιδί» του Άιχμαν, ανέλαβε την εκτέλεση των σχεδίων του, αναλαμβάνοντας τη διεύθυνση των ειδικών μονάδων για τα «εβραϊκά ζητήματα» σε διάφορες ευρωπαϊκές πόλεις. Στη Θεσσαλονίκη, μέσα σε έξι εβδομάδες, κατέστρεψε την εβραϊκή κοινότητα, στέλνοντας 45.324 ανθρώπους σε στρατόπεδα συγκέντρωσης και καταστρέφοντας τα αρχεία και τις εγκαταστάσεις τους.
Ο Χαφέζ αλ Άσαντ το 1999. (Φωτογραφία: REUTERS / Khaled al Hariri)
Η διαφυγή στη Συρία
Μετά το τέλος του πολέμου, ο Μπρούνερ κατάφερε να ζήσει για κάποια χρόνια στη Γερμανία με πλαστή ταυτότητα. Όταν αποκαλύφθηκε η αλήθεια, διέφυγε πρώτα στο Κάιρο και στη συνέχεια στη Δαμασκό, όπου συνάντησε άλλους Ναζί αξιωματικούς που είχαν βρει καταφύγιο εκεί. Ο Χαφέζ αλ Άσαντ του προσέφερε προστασία με αντάλλαγμα την αναδιοργάνωση της συριακής μυστικής υπηρεσίας.
Ακόμα και όταν το 1960 αποκαλύφθηκε η παρουσία του στη Δαμασκό και πολλές χώρες ζήτησαν την έκδοσή του, ο Μπρούνερ συνέχισε να ζει άνετα στην πρωτεύουσα της Συρίας. Οι ισραηλινοί προσπάθησαν να τον δολοφονήσουν με παγιδευμένα δέματα, αλλά εκείνος επέζησε, αν και υπέστη σοβαρούς τραυματισμούς.
Η αφοσίωσή του στον Άιχμαν ήταν τόσο έντονη, που όταν πληροφορήθηκε τη σύλληψή του, επιχείρησε να οργανώσει την απαγωγή του προεδρεύοντος του Παγκόσμιου Εβραϊκού Συνεδρίου, Ναχούμ Γκόλντμαν, για να «παζαρέψει» τη ζωή του μέντορά του. Ωστόσο, το σχέδιο απέτυχε.
Ο ακτιβιστής και κυνηγός ναζί Σερζ Κλαρσφέλντ με τις φωτογραφίες του Μπρούνερ. (Φωτογραφία: DANIEL JANIN)
Η κατάληξη του Μπρούνερ
«Όλοι τους άξιζαν να πεθάνουν, γιατί ήταν πράκτορες του σατανά και ανθρώπινα σκουπίδια. Δεν μετανιώνω και θα το έκανα ξανά». Αυτά ήταν τα λόγια του Άλοϊς Μπρούνερ για το Ολοκαύτωμα, σε συνέντευξή του το 1987 στον δημοσιογράφο της Chicago Sun Times.
Η προστασία που του παρείχε ο Χαφέζ αλ Άσαντ τον έκανε να νιώθει άτρωτος, με αποτέλεσμα να γίνει προκλητικός, δίνοντας συνεχόμενες συνεντεύξεις και αγνοώντας την εντολή να διατηρεί χαμηλό προφίλ.
Το 1996, ο Χαφέζ αλ Άσαντ διέταξε τη φυλάκισή του, λέγοντας: «κλείστε την πόρτα και μην την ανοίξετε ποτέ ξανά». Αυτή ήταν και η τελευταία κατοικία του Μπρούνερ, ο οποίος σύμφωνα με τον Σιμόν Βίζενταλ, ήταν ο πιο επικίνδυνος Ναζί. «Αν ο Άιχμαν σχεδίασε το Ολοκαύτωμα, ο Μπρούνερ το έκανε πραγματικότητα».
Για τα επόμενα χρόνια, ο Μπρούνερ ζούσε σε περιορισμό, έχοντας καθημερινά να επιλέξει ανάμεσα σε μια ντομάτα ή ένα αυγό για γεύμα στο κελί του, καθώς η εντολή του Άσαντ ήταν σαφής: «Μην το σκοτώσετε το γουρούνι, αλλά μην το αφήσετε και να ζήσει».
Ο Χαφέζ αλ Άσαντ πέθανε το 2000, ενώ η τύχη του Μπρούνερ παρέμεινε αβέβαιη. Μια θεωρία υποστηρίζει ότι πέθανε το 2001, ενώ ο ιστορικός Εφραίμ Ζούροφ δήλωσε ότι είναι «99% σίγουρος» ότι ο Μπρούνερ έζησε μέχρι το 2010. Όποια και αν είναι η αλήθεια, το σίγουρο είναι ότι το πτώμα του θάφτηκε σε άγνωστη τοποθεσία στη Δαμασκό.
