Αυτή την εβδομάδα σημειώθηκαν σημαντικές εξελίξεις στον πόλεμο της Ουκρανίας, με αρκετά ταμπού να φαίνεται ότι καταρρίπτονται για πρώτη φορά από την πλήρη ρωσική εισβολή. Στις 1.000 ημέρες από την αρχή του πολέμου, οι ουκρανικές δυνάμεις χρησιμοποίησαν αμερικανικούς πυραύλους ATACMS εναντίον ρωσικών στόχων.
Το πραγματικό μήνυμα του αναθεωρημένου δόγματος του Πούτιν δεν είναι ότι τα πυρηνικά όπλα επέστρεψαν, αλλά ότι δεν αποσύρθηκαν ποτέ.
Την ίδια ημέρα, ο Βλαντίμιρ Πούτιν υπέγραψε το νέο πυρηνικό δόγμα της Ρωσίας, το οποίο είχε απειλήσει τους τελευταίους μήνες. Μία ημέρα αργότερα, οι δυνάμεις του Κιέβου χρησιμοποίησαν βρετανικούς πυραύλους Storm Shadow κατά ρωσικών στόχων.
Επιπλέον, η κυβέρνηση Μπάιντεν ανακοίνωσε την προμήθεια νάρκων κατά προσωπικού περιορισμένης διάρκειας στις ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις, με στόχο να επιβραδύνει την προέλαση των ρωσικών δυνάμεων στα ανατολικά μέτωπα.
Στην επόμενη ημέρα, η Ουκρανία δήλωσε ότι η Μόσχα είχε πλήξει το Ντνίπρο με διηπειρωτικό βαλλιστικό πύραυλο. Ο Πούτιν, αφού άφησε να αιωρείται η αμφιβολία για ώρες, δήλωσε ότι οι δυνάμεις του είχαν χρησιμοποιήσει έναν νέο υπερηχητικό βαλλιστικό πύραυλο μεσαίου βεληνεκούς. Με τις δύο πλευρές να αλληλοκατηγορούνται για την κλιμάκωση της κατάστασης, το κρίσιμο ερώτημα παραμένει: πόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος από τα ρωσικά πυρηνικά όπλα και από ένα ενδεχόμενο πυρηνικό ολοκαύτωμα σε σύγκριση με την προηγούμενη εβδομάδα;
Ουκρανία και νέο πυρηνικό δόγμα Πούτιν
Το νέο πυρηνικό δόγμα της Ρωσίας δηλώνει ότι η χώρα μπορεί να χρησιμοποιήσει πυρηνικά όπλα όχι μόνο σε περιπτώσεις επιθέσεων που απειλούν την επιβίωσή της, αλλά και σε οποιαδήποτε «κρίσιμη απειλή» για την κυριαρχία και την εδαφική της ακεραιότητα. Επίσης, διεκδικεί το δικαίωμα να χρησιμοποιήσει πυρηνικά όπλα εναντίον κρατών που διαθέτουν μόνο συμβατικά όπλα, εφόσον αυτά υποστηρίζονται από κάποια πυρηνική δύναμη.
Αυτές οι εξελίξεις έχουν προκαλέσει ανησυχία στο Κίεβο και στους δυτικούς συμμάχους του, κυρίως στις ΗΠΑ, τη Βρετανία και τη Γαλλία, οι οποίες είναι επίσης πυρηνικές δυνάμεις. «Υπήρχαν μερικά σκυθρωπά πρόσωπα γύρω από το τραπέζι» δήλωσε ανώτερος αξιωματούχος στους «Financial Times», αναφερόμενος στη σύνοδο κορυφής του G20 στο Ρίο ντε Ζανέιρο, αμέσως μετά την ανακοίνωση του Πούτιν.
Η αντίδραση στην Ουάσιγκτον, σύμφωνα με τους «New York Times», ήταν πιο ήπια, με Αμερικανούς αξιωματούχους να απορρίπτουν το δόγμα ως «κενές πυρηνικές απειλές».
Ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει φέρει πολλές αλλαγές: έχει κοστίσει εκατοντάδες χιλιάδες ζωές, έχει αναστατώσει εκατομμύρια άλλους και έχει εντείνει την εχθρότητα μεταξύ Ρωσίας και ΗΠΑ. Ωστόσο, έχει επίσης εξοικειώσει την Ουάσιγκτον και τον κόσμο με την ιδέα της χρήσης πυρηνικών όπλων ως ισχυρού διαπραγματευτικού εργαλείου. Η πιθανότητα να πατήσει κάποια από τις εννέα χώρες που κατέχουν πυρηνικά όπλα το κουμπί φαίνεται να προκαλεί περισσότερο αδιαφορία παρά σοβαρές αντιδράσεις.
Ο Μάθιου Μπαν, καθηγητής του Χάρβαρντ, αναφέρει ότι το νέο ρωσικό πυρηνικό δόγμα είναι μια προσπάθεια να τρομάξει το κοινό στην Ευρώπη, ώστε να μειωθεί η υποστήριξη προς την Ουκρανία. «Η πραγματική βραχυπρόθεσμη πιθανότητα ρωσικής χρήσης πυρηνικών δεν έχει αυξηθεί. Αντίθετα, η μακροπρόθεσμη πιθανότητα πυρηνικού πολέμου έχει πιθανώς αυξηθεί ελαφρώς» προσθέτει.
Ο κίνδυνος του εσφαλμένου υπολογισμού
Ο Βίπιν Νάρανγκ, καθηγητής στο MIT, επισημαίνει ότι η αποτρεπτική ισορροπία δεν αλλάζει με τις αλλαγές στη ρητορική. Ο κίνδυνος ενός «εσφαλμένου υπολογισμού» παραμένει, αν και ο Πούτιν έχει δείξει προσοχή στο να μην εξαπολύσει ανοιχτές επιθέσεις κατά των χωρών του ΝΑΤΟ, τις οποίες επιθυμεί να κρατήσει εκτός του πολέμου.
Σίγουρα, ο κόσμος που ζούμε δεν είναι αυτός που είχαν φανταστεί οι δυτικοί ηγέτες για τα μέσα της δεκαετίας του 2020. Η μεταψυχροπολεμική εποχή ξεκίνησε με μια γρήγορη αποδιάρθρωση των ρωσικών και αμερικανικών όπλων. Σήμερα, το αναθεωρημένο δόγμα του Πούτιν υπογραμμίζει ότι τα πυρηνικά όπλα δεν έχουν ποτέ αποσυρθεί.
Την προσεχή Τρίτη, το ΝΑΤΟ και η Ουκρανία θα συνεδριάσουν στις Βρυξέλλες για να συζητήσουν τις εξελίξεις μετά την εκτόξευση του υπερηχητικού βαλλιστικού πυραύλου από τη Ρωσία, κατόπιν αιτήματος του Κιέβου. Η συνεδρίαση θα γίνει σε επίπεδο πρεσβευτών.
