Μετά την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, η Σερβία, και ιδιαίτερα το Βελιγράδι, έχουν εξελιχθεί σε μια “μικρή Ρωσία”, σύμφωνα με αναφορές του Reuters, εξαιτίας των Ρώσων μεταναστών που εγκαταλείπουν τη χώρα τους. Σε αυτό το πλαίσιο, το όνειρο της Σερβίας για ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση φαίνεται πιο μακρινό από ποτέ.
Ένας από αυτούς τους Ρώσους είναι ο επαγγελματίας πατινέρ Βαντίμ Μόρους, ο οποίος, αν και βρίσκεται 1.600 χιλιόμετρα μακριά από τη Μόσχα, έχει αρχίσει να αισθάνεται σαν στο σπίτι του. Με την αρραβωνιαστικιά του έφυγαν το 2022 από τη Ρωσία και επέλεξαν το Βελιγράδι λόγω των στενών πολιτιστικών και θρησκευτικών δεσμών που διατηρεί με τη Ρωσία.
«Στη Σερβία υπάρχουν λίγοι προπονητές πατινάζ, γι’ αυτό και έχω πολλούς Σέρβους μαθητές», δήλωσε ο 24χρονος Βαντίμ στο Reuters.
Η «μικρή Ρωσία» μέσα στη Σερβία
Από την αρχή του πολέμου στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022, Ρώσοι που επιθυμούν να αποφύγουν τη σύγκρουση, την επιστράτευση ή την πολιτική του προέδρου Πούτιν, έχουν δημιουργήσει μια ενεργή κοινότητα στη Σερβία, όπως προκύπτει από τις συνεντεύξεις του Reuters με δεκάδες μετανάστες και τοπικούς αξιωματούχους.
Παρόλο που ο συνολικός αριθμός των Ρώσων που διαμένουν στη Σερβία είναι μικρότερος σε σύγκριση με άλλες χώρες, όπως η Γερμανία, η παρουσία τους στο Βελιγράδι, που έχει λιγότερους από δύο εκατομμύρια κατοίκους, γίνεται έντονα αισθητή.
Ο πατινέρ Βαντίμ Μόρους προπονείται στο Βελιγράδι. Φωτογραφία: Reuters.
Στην πόλη έχουν αρχίσει να εμφανίζονται λέσχες, παιδικοί σταθμοί και ιατρεία που ανήκουν σε Ρώσους. Οι Ρώσοι προμηθεύονται τρόφιμα από καταστήματα που ειδικεύονται σε ρωσικά προϊόντα. Ρώσοι καλλιτέχνες εμφανίζονται σε ρωσικά κλαμπ και παρουσιάζουν τη δουλειά τους σε γκαλερί που ανήκουν στη ρωσική κοινότητα.
Από τον Φεβρουάριο του 2022 έως τα μέσα του 2023, περισσότεροι από 30.000 Ρώσοι υπέβαλαν αίτηση για προσωρινή διαμονή στη Σερβία, σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Εσωτερικών. Αν και δεν δόθηκαν συγκεκριμένα στοιχεία για την προηγούμενη περίοδο, αξιωματούχοι δήλωσαν ότι οι αριθμοί αυτοί δείχνουν σημαντική αύξηση.
Κατά τη διάρκεια αυτής της μαζικής άφιξης, οι Ρώσοι δημιούργησαν 11.081 επιχειρήσεις σε διάφορους τομείς, από υπηρεσίες διαδικτύου μέχρι παροχή φιλοξενίας και αθλητικές σχολές, σύμφωνα με το επιχειρηματικό μητρώο της Σερβίας.
Ο 42χρονος Βίκτορ, που είναι κτηνίατρος από την Αγία Πετρούπολη, διέφυγε από τη ρωσική επιστράτευση το φθινόπωρο του 2022. Καθώς δεν έχει τις απαιτούμενες πιστοποιήσεις για να εργαστεί ως κτηνίατρος στη Σερβία, εργάζεται ως τεχνίτης στο Βελιγράδι, εξυπηρετώντας κυρίως Ρώσους. «Επισκευάζω υδραυλικά, ηλεκτρικές εγκαταστάσεις, παράθυρα και έπιπλα. Δε χρειάζομαι Σέρβους πελάτες», δήλωσε ο Βίκτορ, ο οποίος επιθυμούσε να διατηρήσει την ανωνυμία του λόγω ανησυχιών για την οικογένειά του στη Ρωσία.
Ρωσσίδα stand-up κωμικός σε παράσταση μπροστά σε κυρίως ρωσικό κοινό. Φωτογραφία: Reuters.
Σχέσεις αιώνων
Οι σχέσεις μεταξύ Σερβίας και Ρωσίας έχουν βάθος αιώνων και παραμένουν φιλικές, αν και η Σερβία προσπαθεί να ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία έχει καταδικάσει την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Ενδεικτικά, η Σερβία έχει προχωρήσει στην αγορά αεροπλάνων Rafale, μήπως και διευκολύνει την περίπτωση αναγνώρισής της από τον δυτικό κόσμο.
Μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, χιλιάδες “Λευκοί Ρώσοι” διέφυγαν από τον κομμουνισμό στην τότε Γιουγκοσλαβία. Ωστόσο, πολλοί από αυτούς οι μετανάστες δυσκολεύονται να ενσωματωθούν και προτιμούν να ζουν σε μια “μικρή Ρωσία” μέσα στη Σερβία. Παράλληλα, είναι ειρωνικό ότι πολλοί Σέρβοι υποστηρίζουν τον Πούτιν, αποκλίνοντας από τις απόψεις των Ρώσων που έχουν μεταναστεύσει.
«Η ρωσική κουλτούρα ασκεί μεγάλη έλξη στους πρώτης γενιάς μετανάστες, γεγονός που τους εμποδίζει να ενταχθούν στην κοινωνία στην οποία βρίσκονται, είτε αυτή είναι σερβική είτε δυτική», σημείωσε ο πολιτικός επιστήμονας Αλεξάνταρ Τζόκιτς από το Βελιγράδι.
Ο Βαντίμ ήταν διστακτικός στο να εξηγήσει τους λόγους που τον οδήγησαν να φύγει από τη Ρωσία, αλλά η αρραβωνιαστικιά του, Αλεξάντρα Μασκάνοβα, ανέλαβε να απαντήσει. «Φύγαμε για ιδεολογικούς λόγους. Λίγες μέρες μετά την 24η Φεβρουαρίου, προσπαθούσαμε να καταλάβουμε τι συμβαίνει και τελικά αποφασίσαμε να απομακρυνθούμε», δήλωσε εκείνη.
Πηγή: ot.gr
