Πριν από μερικούς μήνες, ο Καθηγητής Φυσικών Καταστροφών, Κώστας Συνολάκης, προειδοποίησε ότι «κάποια στιγμή θα βιώσουμε έναν μεγάλο σεισμό στην ελληνική περιοχή», αναλύοντας την πιθανότητα ενός σεισμού που θα φτάσει τους 8,5 βαθμούς στην κλίμακα Ρίχτερ.

Ο Κώστας Συνολάκης εξήγησε ότι «στο Αρχαιολογικό Μουσείο Χανίων υπάρχει ένα έκθεμα που αναφέρεται στον πολύ ισχυρό σεισμό της δυτικής Κρήτης το 365 μ.Χ. Γνωρίζουμε γι’ αυτόν τον σεισμό από τις περιγραφές… Είναι η εποχή που η Αλεξάνδρεια σταματά να είναι μια παγκόσμια πόλη».

Επιπλέον, τόνισε ότι η Αιγυπτιακή πόλη υπέστη καταστροφή από ένα μεγάλο τσουνάμι που προκλήθηκε από τον σεισμό. «Στη δυτική Κρήτη, όπως στα Φαλάσαρνα, υπάρχει μια υπέροχη παραλία με ένα παλιό λιμάνι που έχει ανυψωθεί 8 μέτρα πάνω από τη θάλασσα. Πώς συνέβη αυτό;», ρώτησε ο κ. Συνολάκης.

Όταν ρωτήθηκε για την πιθανότητα ενός ισχυρού σεισμού 8,5 Ρίχτερ, ανέφερε: «Φυσικά υπάρχει αυτό το ενδεχόμενο. Οι γεωλόγοι λένε ότι, με βάση τις παρατηρήσεις που έχουν γίνει, μπορούμε να καταλάβουμε ποιος είναι ο σεισμός που μπορεί να προκαλέσει τέτοιες μετατοπίσεις – που παρατηρούμε ακόμα και σήμερα – και το μέγεθός του είναι περίπου 8,5 βαθμοί».

«Αυτή είναι μια στατιστική εκτίμηση, καθώς έχει συμβεί στο παρελθόν. Είναι μια ένδειξη, όχι πρόβλεψη. Το γεγονός ότι έχει συμβεί στο παρελθόν υποδεικνύει ότι μπορεί να ξανασυμβεί», εξήγησε ο καθηγητής.

Το Ελληνικό τόξο αποτελεί ένα σημαντικό τεκτονικό χαρακτηριστικό της περιοχής. Αυτό το τόξο (γνωστό και ως τόξο του Αιγαίου) είναι το όριο επαφής της Ευρασιατικής λιθοσφαιρικής πλάκας, στην οποία ανήκει το Αιγαίο, και της Αφρικανικής πλάκας. Οι δύο αυτές πλάκες συγκλίνουν στην περιοχή αυτή με ταχύτητα 2,5 εκατοστά το χρόνο, γεγονός που οδηγεί στην καταβύθιση της ωκεάνιας πλάκας της Ανατολικής Μεσογείου κάτω από την ηπειρωτική πλάκα του Αιγαίου.

Η δομή που δημιουργείται περιλαμβάνει την ελληνική τάφρο, το νησιωτικό τόξο και το ηφαιστειακό τόξο. Η τάφρος εκτείνεται κατά μήκος της επαφής των δύο πλακών και περιλαμβάνει μια σειρά από βαθιές θαλάσσιες λεκάνες από τη Ρόδο έως την Κεφαλονιά. Το μέγιστο βάθος της εντοπίζεται νοτιοδυτικά της Πελοποννήσου στο Ιόνιο Πέλαγος και φτάνει περίπου τα 4.500 μέτρα, καθιστώντας το το βαθύτερο σημείο της Μεσογείου. Το νησιωτικό τόξο περιλαμβάνει νησιά όπως η Ρόδος, η Κρήτη και τα Κύθηρα, και είναι παράλληλο με την τάφρο, σε μικρή απόσταση από αυτήν.

Η οπισθοτάφρος είναι μια θαλάσσια λεκάνη (Κρητικό Πέλαγος) που είναι ρηχή σε σύγκριση με την τάφρο, με μέγιστο βάθος γύρω στα 2.000 μέτρα, και βρίσκεται μπροστά από το νησιωτικό τόξο.

Το ηφαιστειακό τόξο περιλαμβάνει ενεργά και ανενεργά ηφαίστεια όπως το Σουσάκι, το Μέθανα, τη Μήλο, τη Σαντορίνη και τη Νίσυρο, που σχηματίστηκαν από την άνοδο υλικών της υποβυθιζόμενης Αφρικανικής πλάκας που διαπερνούν την Ευρασιατική πλάκα.

Σημαντική σεισμική δραστηριότητα στην περιοχή

Η κατανομή των σεισμικών εστιών στην ελληνική περιοχή δείχνει ότι τα επίκεντρα των επιφανειακών σεισμών είναι διασκορπισμένα, κυρίως κατά μήκος μιας τοξοειδούς ζώνης που περιλαμβάνει την Δυτική Αλβανία, τα νησιά του Ιονίου, την Κρήτη, την Κάρπαθο, τη Ρόδο και τη Νότια Τουρκία. Επίσης, παρατηρείται σημαντική σεισμική δραστηριότητα στο Βόρειο Αιγαίο και τη Βόρεια Ανατολία.

Οι σεισμοί ενδιάμεσου βάθους καταγράφονται στο Νότιο Αιγαίο, με τα επίκεντρα να διατάσσονται παράλληλα με το ελληνικό τόξο. Οι εστίες τους βρίσκονται πάνω στη ζώνη Benioff, η οποία κλίνει με γωνία περίπου 35 μοιρών από την Ανατολική Μεσόγειο προς το Αιγαίο Πέλαγος, με βάθη που φτάνουν έως και 160 χιλιόμετρα.

Αύξηση της σεισμικής δραστηριότητας

Η σεισμική δραστηριότητα στο Αιγαίο έχει αυξηθεί λόγω:

• Συμπιεστικών δυνάμεων από τη σύγκλιση της Αφρικανικής και της Ευρασιατικής πλάκας που προκαλούν τους επιφανειακούς σεισμούς κατά μήκος του Ελληνικού τόξου.
• Συμπιεστικών δυνάμεων από την αριστερόστροφη περιστροφή της Αδριατικής πλάκας, που προκαλεί σεισμούς κατά μήκος των δυτικών ακτών της Κεντρικής Ελλάδας και της Αλβανίας.
• Αυξημένων δυνάμεων από την κίνηση της Τουρκικής πλάκας προς τα δυτικά, λόγω της Βόρειας κίνησης της Αραβικής πλάκας.
• Οριζόντιων εφελκυστικών δυνάμεων που αναπτύσσονται στην κάτω επιφάνεια της λιθόσφαιρας του Αιγαίου.

Σήμα συναγερμού από τους σεισμολόγους: «Έρχεται μεγασεισμός που θα φτάσει τα 9 Ρίχτερ»

Σύμφωνα με τους σεισμολόγους, υπάρχει πιθανότητα να σημειωθεί μεγάλος σεισμός μέσα στις επόμενες 48 ώρες στη Ρωσία, με μέγεθος από 6 έως 9 Ρίχτερ στην Καμτσάτκα.

Πιθανότητα τσουνάμι

Στην Καμτσάτκα έχουν καταγραφεί παρόμοιοι ισχυροί σεισμοί στο παρελθόν. Ειδικότερα, το 1952, ένας υποθαλάσσιος σεισμός μεγέθους 9 Ρίχτερ προκάλεσε ένα καταστροφικό τσουνάμι με αναφερόμενους 2.300 θανάτους.

Προειδοποίηση για σεισμό στην Ελλάδα

Ο Ολλανδός ερευνητής Φρανκ Χούγκερμπετς προειδοποίησε για έναν πιθανό ισχυρό σεισμό 7 βαθμών στην Ελλάδα τις επόμενες ημέρες, εστιάζοντας σε περιοχές όπως η Κρήτη και τα Δωδεκάνησα.

Ετοιμότητα των Ελλήνων

«Στις 18-19 Αυγούστου, θα πρέπει να είμαστε σε επιφυλακή για έναν πιθανό μεγάλο σεισμό. Οι περιοχές που κινδυνεύουν περιλαμβάνουν την Κρήτη, τα Δωδεκάνησα και το Αιγαίο», προειδοποίησε ο Χούγκερμπετς.

«Η πιο κρίσιμη περίοδος θα είναι πιθανότατα 20-23 Αυγούστου, αλλά μια ισχυρή δόνηση μπορεί να συμβεί ήδη από τις 15-16 Αυγούστου», πρόσθεσε.

Προβλέψεις και αντιδράσεις

Ο Χούγκερμπετς είχε προηγουμένως προβλέψει τον σεισμό των 7,8 Ρίχτερ στην Τουρκία πέρυσι και προειδοποίησε για πιθανό σεισμό στη περιοχή των Δωδεκανήσων.

«Η Ελλάδα και τα Δωδεκάνησα βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο. Οι σεισμοί άνω των 6 Ρίχτερ συμβαίνουν κάθε 2 χρόνια, και ο τελευταίος μεγάλος σεισμός στην περιοχή ήταν το 2021», ανέφερε.

Αμφισβήτηση των προβλέψεων

Ο Γεράσιμος Παπαδόπουλος αμφισβήτησε τις προβλέψεις του Χούγκερμπετς, χαρακτηρίζοντάς τον ως ερασιτέχνη στην σεισμολογία και αναφέροντας ότι οι μέθοδοι του είναι αναξιόπιστες.