Η ρέγγα, ένας αγαπημένος μεζές σε πολλές χώρες της Βόρειας Ευρώπης, θεωρούνταν μέχρι πρότινος ότι τρέφεται αποκλειστικά με πλαγκτόν. Ωστόσο, πρόσφατες επιστημονικές ανακαλύψεις στην περιοχή της Βαλτικής αποκάλυψαν δύο νέους πληθυσμούς ρέγγας που έχουν υιοθετήσει σαρκοφάγες διατροφικές συνήθειες, παρόμοιες με εκείνες των αγελάδων που τρώνε άλλα ζώα αντί για χόρτο.
Η μελέτη αυτή είναι σημαντική για την κατανόηση της οικολογικής ισορροπίας στη Βαλτική Θάλασσα, η οποία είναι μια σχετικά νέα θαλάσσια περιοχή, καθώς σχηματίστηκε μόλις πριν από 8.000 χρόνια, μετά το τέλος της τελευταίας εποχής των παγετώνων.
Οι ρέγγες, ως φυτοφάγα ψάρια που αποτελούν τροφή για μεγαλύτερα είδη, παίζουν κρίσιμο ρόλο στην τροφική αλυσίδα, συνδέοντας την πρωτογενή παραγωγή του φυτοπλαγκτού με τα ανώτερα επίπεδα της τροφικής πυραμίδας, όπως επισημαίνουν οι ερευνητές.
«Οι ρέγγες εκμεταλλεύονται μια πηγή τροφής που διαφορετικά δεν αξιοποιείται»
Η έρευνα προήλθε από επιστήμονες του Πανεπιστημίου της Ουψάλα στη Σουηδία, όπου ο φυσιοδίφης Κάρολος Λιναίος δίδασκε τον 18ο αιώνα. Σύμφωνα με αυτόν, οι ρέγγες της Βαλτικής Θάλασσας (Clupea harengus harengus) είναι υποείδος της ρέγγας του Ατλαντικού. Οι ορατές διαφορές μεταξύ τους περιλαμβάνουν το μικρότερο μέγεθος και το μειωμένο σωματικό λίπος της Βαλτικής ρέγγας.
Ο επικεφαλής της μελέτης, Λιφ Άντερσον, ενημερώθηκε από ντόπιους ψαράδες για έναν πληθυσμό από ασυνήθιστα μεγάλες ρέγγες που ζευγαρώνουν κάθε καλοκαίρι στην περιοχή της Ουψάλα. Ακολούθως, προχώρησε στη συλλογή δειγμάτων για γενετικές αναλύσεις. «Ανακαλύψαμε ότι πρόκειται για έναν γενετικά ξεχωριστό πληθυσμό που έχει εξελιχθεί τα τελευταία εκατοντάδες ή χιλιάδες χρόνια» δήλωσε ο Άντερσον, ο οποίος είναι ο τελευταίος συγγραφέας της μελέτης που δημοσιεύεται στο Nature Communications.
Μια ενδιαφέρουσα παρατήρηση ήταν ότι οι ρέγγες αυτού του πληθυσμού παρουσίαζαν τραύματα στα βράγχια τους, τα οποία κανονικά χρησιμοποιούν για να φιλτράρουν το πλαγκτόν. Οι ερευνητές υποψιάστηκαν ότι αυτές οι ρέγγες είχαν αλλάξει τη διατροφή τους και άρχισαν να τρέφονται με γαστεροστεΐδες, μια ομάδα ψαριών με αιχμηρά αγκάθια για άμυνα. Αυτές οι υποψίες επιβεβαιώθηκαν με την ανάλυση του περιεχομένου του στομάχου τους, που έδειξε ότι οι ρέγγες καταναλώνουν άλλα ψάρια.
«Η γενετική ανάλυση δείχνει ότι υπάρχουν τουλάχιστον δύο διακριτοί υποπληθυσμοί σαρκοφάγων ρέγγων στη Βαλτική, ένας βόρεια της Στοκχόλμης και ένας νότια» δήλωσε ο Τζέικ Γκούνταλ, πρώτος συγγραφέας της μελέτης.
Ένα σημαντικό ερώτημα είναι γιατί αυτές οι ασυνήθιστες σαρκοφάγες ρέγγες εμφανίστηκαν στη Βαλτική Θάλασσα. Οι ερευνητές προτείνουν ότι η εξέλιξή τους μπορεί να σχετίζεται με την έλλειψη ανταγωνισμού από άλλα αρπακτικά ψάρια, όπως το σκουμπρί και ο τόνος. Έτσι, οι ρέγγες αυτές εκμεταλλεύονται μια πηγή τροφής που δεν έχει αξιοποιηθεί μέχρι τώρα.
Τα ευρήματα αυτά ενδέχεται να έχουν και οικονομική αξία, καθώς οι σαρκοφάγες ρέγγες φαίνεται να είναι ιδανικές για ανθρώπινη κατανάλωση. Διαπιστώθηκε ότι μεγαλώνουν πιο γρήγορα, περιέχουν περισσότερα ωφέλιμα λίπη και είναι λιγότερο μολυσμένες από διοξίνες, μια κατηγορία τοξικών ρύπων που αποτελούν σημαντικό πρόβλημα στη Βαλτική.
