Αντίθετα με ό,τι υποστηρίζει η ευρέως διαδεδομένη και αμφιλεγόμενη θεωρία, οι γενετικές αναλύσεις των οστών των κατοίκων του Νησιού του Πάσχα δείχνουν ότι το απομονωμένο και μυστηριώδες αυτό νησί στον Ειρηνικό δεν υπέστη πληθυσμιακή κατάρρευση λόγω της υπερεκμετάλλευσης των φυσικών του πόρων, η οποία θα είχε οδηγήσει σε γυμνά τοπία.
Η πρόσφατη μελέτη, που δημοσιεύεται στο περιοδικό Nature, επιβεβαιώνει ότι το Νησί του Πάσχα, γνωστό και ως Ράπα Νούι στην τοπική γλώσσα, προήλθε από την Πολυνησία, αλλά είχε επίσης επαφές με την ενδοχώρα της Νότιας Αμερικής, όπου έφτασαν οι κάτοικοί του τον 14ο αιώνα, πολύ πριν την άφιξη του Κολόμβου στον Νέο Κόσμο το 1492.
Οι Ράπα Νούι, οι οποίοι άφησαν πίσω τους τα εμβληματικά μονολιθικά αγάλματα γνωστά ως μοάι, ζούσαν σε μια κοινωνία που διατηρούσε έναν μικρό αλλά βιώσιμο πληθυσμό. Αυτά τα αγάλματα έχουν γίνει συνώνυμο του νησιού και συνεχίζουν να το περιβάλλουν με μυστήριο. Σήμερα, το Νησί του Πάσχα ανήκει στη Χιλή.
Η ανάλυση δεν εντόπισε καμία ένδειξη γενετικής στενωπού, δηλαδή της απότομης μείωσης της γονιδιακής ποικιλίας λόγω περιορισμού του πληθυσμού.
Αν και ο γεωγράφος Τζάρεντ Ντάιαμοντ στο βιβλίο του Collapse (2005) χρησιμοποιεί το Νησί του Πάσχα ως παράδειγμα για να δείξει πώς η υπερεκμετάλλευση των φυσικών πόρων μπορεί να οδηγήσει σε οικολογική καταστροφή και κοινωνική κατάρρευση, η θεωρία αυτή παραμένει αμφιλεγόμενη. Ορισμένοι αρχαιολόγοι πιστεύουν ότι οι Ράπα Νούι διατηρούσαν μια υγιή κοινωνία.
Γονιδιώματα του Νησιού του Πάσχα
Η μελέτη εξέτασε τα γονιδιώματα 400 κατοίκων του νησιού για τα τελευταία 400 χρόνια, χρησιμοποιώντας οστά που φυλάσσονται στο Μουσείο του Ανθρώπου στο Παρίσι, το οποίο είναι μέρος του Εθνικού Μουσείου Φυσικής Ιστορίας. Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι ο πληθυσμός του Νησιού του Πάσχα αυξανόταν αργά αλλά σταθερά μέχρι το 1860, όταν δουλέμποροι από το Περού απομάκρυναν το ένα τρίτο του πληθυσμού.
Ο Τζέι Βίκτορ Μορένο Μάγιαρ, μέλος της ερευνητικής ομάδας από το Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης, δήλωσε στο CNN: «Δεν υπήρξε καμία μεγάλη κατάρρευση του πληθυσμού, όπως έχει προταθεί, με ποσοστά θανάτου 80 ή 90 τοις εκατό». Τα γενετικά δεδομένα υποδεικνύουν επίσης ότι οι Ράπα Νούι είχαν ανταλλαγές γονιδίων με αυτόχθονες πληθυσμούς της Νότιας Αμερικής, γεγονός που δείχνει ότι είχαν φτάσει στη ήπειρο μέσω θαλάσσιων διαδρομών μεταξύ 1250 και 1430, πολύ πριν από την άφιξη των Ευρωπαίων στο Νησί του Πάσχα το 1722.
Συνολικά, οι νέες αυτές ανακαλύψεις ανατρέπουν τις παλιές θεωρίες σχετικά με την ιστορία του Νησιού του Πάσχα και ανοίγουν νέες προοπτικές για την κατανόηση της κοινωνίας των Ράπα Νούι.
Τα αγάλματα «μοάι» έχουν καταστήσει το Νησί του Πάσχα παγκοσμίως γνωστό (Reuters)
Γονιδιώματα του Νησιού του ΠάσχαΗ τελευταία μελέτη εξετάζει τα γονιδιώματα 400 κατοίκων του νησιού τα τελευταία 400 χρόνια, οστά που φυλάσσονται στο Μουσείο του Ανθρώπου στο Παρίσι, τμήμα του Εθνικού Μουσείου Φυσικής Ιστορίας.Η ανάλυση δεν εντόπισε καμία ένδειξη γενετικής στενωπού, το φαινόμενο της απότομης συρρίκνωσης της γονιδιακής δεξαμενής λόγω συμβάντων που περιορίζουν τον πληθυσμό σε σχετικά λίγα άτομα.Αντίθετα, τα ευρήματα υποδεικνύουν ότι το Νησί του Πάσχα φιλοξενούσε έναν μικρό πληθυσμό που αργά αλλά σταθερά αυξανόταν μέχρι το 1860. Σε αυτό το σημείο, σημειώνουν οι ερευνητές, δουλέμποροι από το Περού απομάκρυναν το ένα τρίτο του πληθυσμού του νησιού.«Οπωσδήποτε δεν υπήρξε μια μεγάλη κατάρρευση του πληθυσμού, όπως έχει υποστηριχτεί, μια κατάρρευση όπου πεθαίνει το 80 ή το 90 τοις εκατό του πληθυσμού» δήλωσε στο CNN ο Τζέι Βίκτορ Μορένο Μάγιαρ του Πανεπιστημίου της Κοπεγχάγης, μέλος της ερευνητικής ομάδας.Τα γενετικά δεδομένα αποκαλύπτουν επίσης ότι οι Ράπα Νούι είχαν ανταλλάξει γονίδια με αυτόχθονες της Νότιας Αμερικής, κάτι που υποδεικνύει ότι έφτασαν διά θαλάσσης στην ήπειρο μεταξύ του 1250 και του 1430, πριν από την άφιξη του Κολόμβου στην Αμερική και πολύ πριν φτάσουν οι Ευρωπαίοι στο Νησί του Πάσχα το 1722.write in the Greek){kind=link}