Ο βραβευμένος συγγραφέας Θανάσης Βαλτινός απεβίωσε σήμερα, Τετάρτη 30 Οκτωβρίου, σε ηλικία 92 ετών. Η είδηση του θανάτου του ανακοινώθηκε μέσω ανάρτησης στο Facebook από τις Εκδόσεις Εστία, οι οποίες είχαν εκδώσει το τελευταίο του βιβλίο το 2022.
Γεννημένος το 1932 στο Καστρί Κυνουρίας, ο Θανάσης Βαλτινός, του οποίου το πραγματικό επώνυμο ήταν Σπανός, βίωσε τις ταραγμένες εποχές της κατοχής και του εμφυλίου πολέμου, με την οικογένειά του να μετακινείται σε διάφορες πόλεις. Έτσι, ολοκλήρωσε τις σπουδές του σε γυμνάσια στη Σπάρτη, το Γύθειο και την Τρίπολη.
Στη συνέχεια, παρακολούθησε μαθήματα στο τμήμα Πολιτικών Επιστημών του Παντείου Πανεπιστημίου, στη φιλοσοφική σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και σε σχολή κινηματογράφου. Μετά τη μεταπολίτευση, ταξίδεψε σε χώρες όπως η Αγγλία, το Δυτικό Βερολίνο και οι Ηνωμένες Πολιτείες, συμμετέχοντας σε προγράμματα ακαδημαϊκής ανταλλαγής.
Η λογοτεχνική του καριέρα ξεκίνησε το 1958, όταν το διήγημά του «Κατακαλόκαιρο» βραβεύτηκε σε διαγωνισμό του περιοδικού Ταχυδρόμος. Από τότε, ακολούθησε μια πλούσια διαδρομή στη διηγηματογραφία, τη μετάφραση έργων της αρχαίας ελληνικής γραμματείας, το θέατρο και τη συγγραφή σεναρίων.
Το 1963, δημοσίευσε το αφήγημα «Η κάθοδος των εννιά» στο περιοδικό «Εποχές», το οποίο κυκλοφόρησε και σε γερμανική μετάφραση το 1976. Το 1978, το έργο αυτό εκδόθηκε και αυτοτελώς από τις εκδόσεις Κέδρος. Παράλληλα, συνεργάστηκε με το Θέατρο Τέχνης του Καρόλου Κουν, τόσο στη θεατρική γραφή όσο και στη μετάφραση.
Οι μεταφράσεις των τραγωδιών «Τρωαδίτισσες» του Ευριπίδη και «Ορέστεια» του Αισχύλου παρουσιάστηκαν από το Θέατρο Τέχνης στα Επιδαύρια, υπό τη σκηνοθεσία του Καρόλου Κουν. Επίσης, έγραψε σενάρια για ταινίες, όπως «Ενώ σφύριζε το τραίνο», «Δούρειος ίππος» και συνεργάστηκε στην παραγωγή γνωστών ταινιών όπως «Μέρες του ’36» και «Ταξίδι στα Κύθηρα».
Από το 1974 έως το 1975, έζησε στο Δυτικό Βερολίνο και το 1976 στις Η.Π.Α., προσκεκλημένος από τη Γερμανική Υπηρεσία Ακαδημαϊκής Ανταλλαγής και το Διεθνές πρόγραμμα Συγγραφής αντίστοιχα. Υπηρέτησε ως γενικός διευθυντής της Ε.Ρ.Τ. από το 1989 έως το 1990 και ως πρόεδρος του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου το 2005-2006.
Ο Θανάσης Βαλτινός υπήρξε μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Επιστημών και Τεχνών, καθώς και άλλων σημαντικών πνευματικών οργανισμών. Έχει τιμηθεί με πλήθος βραβείων, όπως το κρατικό βραβείο μυθιστορήματος για το έργο του «Στοιχεία για τη δεκαετία του ΄60» το 1990 και το διεθνές βραβείο Καβάφη το 2001.
Το 2002, του απονεμήθηκε ο χρυσός σταυρός του Τάγματος της Τιμής της Ελληνικής Δημοκρατίας, ενώ το 2012 έλαβε το Μεγάλο Βραβείο Γραμμάτων και Λογοτεχνίας για το σύνολο του έργου του. Πολλά από τα έργα του έχουν μεταφραστεί σε πολλές ευρωπαϊκές γλώσσες, όπως τα Αγγλικά, Ιταλικά, Γαλλικά, Γερμανικά και Ρωσικά.
Η πρώτη κυκλοφορία του βιβλίου του «Ορθοκωστά» το 1994 προκάλεσε έντονες συζητήσεις σχετικά με τη μεταπολεμική ιστορία της Ελλάδας, αποδεικνύοντας τη σημασία του στο ελληνικό λογοτεχνικό τοπίο.
Ο Θανάσης Βαλτινός θα μείνει στη μνήμη μας ως ένας σπουδαίος δημιουργός που επηρέασε τη λογοτεχνία και τον κινηματογράφο στην Ελλάδα.
