Το απίστευτο φιάσκο της ελληνικής επιτροπής και μια υποψηφιότητα που έχει χάσει κάθε νόημα.
Όταν ξεκίνησε η διαδικασία επιλογής της ελληνικής υποψηφιότητας για τα Όσκαρ, 23 ταινίες διεκδικούσαν το «χρίσμα». Ωστόσο, μετά από παραιτήσεις, αποσύρσεις, διαφωνίες και ανατροπές, μια εντελώς διαφορετική επιτροπή αποφάσισε να επιλέξει τη «Φόνισσα» της Εύας Νάθενα ως την ελληνική πρόταση.
Αυτή η επιλογή δεν εξέπληξε κανέναν, όχι μόνο επειδή η «Φόνισσα» είναι μια εξαιρετική ταινία, αλλά κυρίως γιατί συμμετείχε ουσιαστικά χωρίς αντίπαλο, δίνοντας στην επταμελή επιτροπή, που αποτελούνταν από 6 μέλη, περιορισμένες επιλογές.
Σύμφωνα με ανακοίνωση του Ιάσονα Φωτήλα, Υφυπουργού Πολιτισμού, «Στη διαδικασία συμμετείχαν 6 μέλη της επιτροπής και, αφού διαπιστώθηκε η απαρτία, ενέκριναν τη συμμετοχή της ταινίας «Φόνισσα» στην διαδικασία των Όσκαρ, κρίνοντας ότι πληροί τις προϋποθέσεις για μια δυναμική παρουσία».
Πώς όμως φτάσαμε σε αυτό το χωρίς προηγούμενο φιάσκο που εξέθεσε τη χώρα διεθνώς (άρθρα για το θέμα δημοσιεύτηκαν σε μεγάλα διεθνή μέσα);
Η «εκ παραδρομής» επιτροπή
Στις 20 Αυγούστου, ο Βασίλης Κεκάτος έκανε μια ανάρτηση στα social media ενημερώνοντας για το φιάσκο που μόλις είχε εξελιχθεί. Σύμφωνα με τον ίδιο, η κριτικός Λήδα Γαλανού, η ηθοποιός Κόρα Καρβούνη και η σεναριογράφος Κάλλια Παπαδάκη έλαβαν ενθουσιώδες τηλεφώνημα από το Υπουργείο Πολιτισμού.
Στο τηλεφώνημα αυτό τους ανακοινώθηκε ότι είχαν επιλεγεί ως μέλη της επταμελούς επιτροπής που θα παρακολουθούσε τις υποψήφιες ταινίες και θα επέλεγε ποια θα ήταν η ελληνική πρόταση για την Αμερικανική Ακαδημία των Όσκαρ.
Όλα φαίνονταν να προχωρούν ομαλά. Λίγες ημέρες αργότερα, σύμφωνα με τον Βασίλη Κεκάτο, έλαβαν email με συνδέσμους για όλες τις ταινίες. Ο Βασίλης Κεκάτος ορίστηκε πρόεδρος της επιτροπής.
Μόλις 24 ώρες αργότερα, ένα νέο email στάλθηκε από το Υπουργείο προς τον Βασίλη Κεκάτο, τη Λήδα Γαλανού, την Κόρα Καρβούνη και την Κάλλια Παπαδάκη, ενημερώνοντάς τους ότι απαλλάσσονταν από τα καθήκοντά τους, καθώς, όπως ανέφερε το email, η όλη παρεξήγηση συνέβη «εκ παραδρομής».
Αυτή η δικαιολογία φαίνεται ελάχιστα πειστική, δεδομένου ότι είχε προηγηθεί πολυήμερη συνεννόηση με περισσότερους από έναν ανθρώπους, που περιλάμβανε τόσο τηλεφωνικές επικοινωνίες όσο και emails.
Η καταιγίδα παραιτήσεων και αποσύρσεων
Την προηγούμενη ημέρα της ανάρτησης του Βασίλη Κεκάτου, ένα άλλο μέλος της επιτροπής, η Ασημίνα Προέδρου, υπέβαλε την παραίτησή της διαμαρτυρόμενη για τις ενέργειες του Υπουργείου, ενώ παραιτήθηκε και ο Βασίλης Χαραλαμπόπουλος. Σε σχετική της ανάρτηση, η γνωστή σκηνοθέτιδα έγραψε:
«Παρά τους ενδοιασμούς μου για τη φύση μιας τέτοιας Επιτροπής, αποδέχθηκα την πρόταση συμμετοχής. Ωστόσο, μετά την ενημέρωση από την Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου (ΕΑΚ) για τις ανεπίτρεπτες διαδικασίες συγκρότησής της από το Υπουργείο, διαδικασίες που αρνούμαι να νομιμοποιήσω, δεν επιθυμώ να παραμείνω μέλος της».
Η πρώτη αντίδραση του Υπουργείου ήρθε μέσω Συνέντευξης Τύπου, όπου ο Υφυπουργός Πολιτισμού, Ιάσονας Φωτήλας, έριξε την ευθύνη σε μια υπάλληλο του Υπουργείου που δεν κατονόμασε. «Δεν υπάρχει αντικατάσταση μελών της επιτροπής, γιατί επιτροπή δεν είχε οριστεί. Μία φορά συστάθηκε επιτροπή, αυτή που υπάρχει στη “Διαύγεια”», δήλωσε.
Η τοποθέτηση του Υφυπουργού προκάλεσε οργή στην κινηματογραφική κοινότητα. Σε ένδειξη διαμαρτυρίας, οι 20 από τις 23 ταινίες που είχαν υποβάλει υποψηφιότητα αποσύρθηκαν, με τους σκηνοθέτες/παραγωγούς να υπογράφουν ένα πολύ καυστικό κείμενο:
«Αρνούμαστε να συμμετάσχουμε σε αδιαφανείς ενέργειες που απαξιώνουν τον ελληνικό κινηματογράφο και τους επαγγελματίες του, και αναγκαζόμαστε να αποσύρουμε τις ταινίες μας από τη διαδικασία αυτή».
Αυτό το κείμενο υπογράφουν μεταξύ άλλων η Σοφία Εξάρχου, ο Φιλ Ιερόπουλος, ο Γιώργος Νούσιας, ο Αλέξανδρος Βούλγαρης, ο Γιάννης Τσιμιτσέλης και ο Ρένος Χαραλαμπίδης, δημιουργώντας ένα εντυπωσιακό μέτωπο που εκτείνεται από τον mainstream εμπορικό κινηματογράφο μέχρι το ελληνικό underground.
Το νέο φιάσκο με την επιτροπή
Καθώς πλησίαζε η προθεσμία υποβολής, το Υπουργείο έσπευσε να συγκροτήσει μια νέα επιτροπή που αποτελούνταν από τους Έβαν Σπηλιωτόπουλο (πρόεδρο), Δημήτρη Δανίκα (αντιπρόεδρο), Χριστίνα Λαζαρίδη, Παναγιώτη Ράππα, Σπύρο Ταραβήρα, καθώς και τους Νίκο Πλατύραχο και Αναστάσιο Μίχο.
Ο σκοπός της νέας επιτροπής, μετά την απόσυρση των 20 υποψηφιοτήτων και άλλων δύο που κρίθηκαν ακατάλληλες, ήταν να επιλέξει την ελληνική πρόταση για τα Όσκαρ, με μοναδική επιλογή την «Φόνισσα».
Κι αν αυτή η κωμικοτραγική κατάσταση φαινόταν ότι τουλάχιστον θα αποτελούσε το τέλος ενός αδιανόητου φιάσκου, τελικά υπήρξε και άλλη πράξη στο δράμα. Ο Αναστάσιος Μίχας, μέλος της επιτροπής, παραιτήθηκε δύο ημέρες μετά την επίσημη ανακοίνωση του διορισμού του, δηλώνοντας ότι, ζώντας στην Αμερική εδώ και χρόνια, δεν γνώριζε όλη τη διαδικασία.
Ο Νίκος Πλατύραχος υπέβαλε επίσης την παραίτησή του, ή τουλάχιστον αυτό ισχυρίστηκε, καθώς ο Ιάσονας Φωτήλας υποστήριξε ότι ο κ. Πλατύραχος συμμετείχε κανονικά στη διαδικασία επιλογής της ταινίας.
Είναι προφανές ότι, είτε η επιτροπή είναι επταμελής είτε εξαμελής ή πενταμελής, το φιάσκο είναι τεράστιο και κανείς δεν μπορεί να καταλάβει ακριβώς γιατί συνέβησαν όλα αυτά και αν αυτό σχετίζεται με κάποια αδέξια προσπάθεια προώθησης της «Φόνισσας». Μέχρι τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές, πάντως, η σκηνοθέτιδα και οι παραγωγοί κρατούν σιγή ιχθύος σχετικά με το γιατί δεν απέσυραν την ταινία τους, όπως έκαναν όλες οι υπόλοιπες υποψηφιότητες.
