Η χώρα μας λαμβάνει ενισχυμένα μέτρα για να αποτρέψει την εγχώρια μετάδοση του Δάγκειου πυρετού, στο πλαίσιο της ενισχυμένης επιτήρησης ασθενειών που μεταδίδονται μέσω κουνουπιών. Η κλιματική αλλαγή έχει προκαλέσει αυξημένη ανησυχία σχετικά με τη διεύρυνση της κυκλοφορίας και της εγκατάστασης αυτών των κουνουπιών σε περιοχές όπου δεν υπήρχαν στο παρελθόν.
Έρχεται σύντομα η έκδοση Κοινής Υπουργικής Απόφασης (ΚΥΑ) για προληπτικούς ψεκασμούς και άλλα μέτρα στα αεροδρόμια της χώρας, καθώς ο πληθυσμός του ασιατικού κουνουπιού «τίγρης» είναι σε υψηλά επίπεδα. Ο πρόεδρος του ΕΟΔΥ, Χρήστος Χατζηχριστοδούλου, και άλλοι ειδικοί του οργανισμού ανέφεραν σε πρόσφατη ημερίδα για θέματα Δημόσιας Υγείας ότι η ΚΥΑ βρίσκεται στα νομικά τμήματα των αρμόδιων υπουργών για έγκριση. Αν και αυτή η περίοδος δεν συνδέεται με τσιμπήματα κουνουπιών και μετάδοση ασθενειών, οι επιστήμονες προειδοποιούν για την παρουσία κουνουπιών καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου, ακόμα και τον χειμώνα.
Ο ΕΟΔΥ, αξιοποιώντας διεθνή δεδομένα και με ενίσχυση του προϋπολογισμού, έχει αναπτύξει και εφαρμόσει ένα εκτεταμένο πρόγραμμα ενισχυμένης εντομολογικής επιτήρησης. Αυτό περιλαμβάνει τη συνεργασία με δημόσιους φορείς και την επέκταση του δικτύου παρακολούθησης των κουνουπιών, με καθορισμένες μεθόδους και γεωγραφική κατανομή. Το πρόγραμμα υλοποιείται σε συνεργασία με το Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο, το Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής, και άλλους ερευνητικούς φορείς.
Ο κύριος στόχος της επιτήρησης είναι ο έγκαιρος εντοπισμός νέων ειδών κουνουπιών στη χώρα μας και η παρακολούθηση των πληθυσμών ειδών με υγειονομική σημασία. Τα δεδομένα θα είναι διαθέσιμα στις τοπικές αρχές, ώστε να μπορούν να εφαρμόσουν στοχευμένα μέτρα ελέγχου. Μεταξύ των μέτρων περιλαμβάνονται οι προληπτικοί ψεκασμοί στα αεροδρόμια, ειδικά σε περιοχές όπου έχει εγκατασταθεί το ασιατικό κουνούπι «τίγρης» (Aedes albopictus), το οποίο είναι ικανός διαβιβαστής του Δάγκειου πυρετού.
Επιπλέον, υπάρχει ανησυχία για την πιθανή εισαγωγή του Aedes aegypti, συγγενούς είδους του ασιατικού κουνουπιού, που είναι ο πιο ικανός διαβιβαστής του Δάγκειου πυρετού και άλλων ιών, όπως οι Τσικουνγκούνια και Ζίκα. Παρόλο που το Aedes aegypti δεν έχει εντοπιστεί στην Ελλάδα, οι ειδικοί προειδοποιούν για τον κίνδυνο εισαγωγής του.
Σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΕΟΔΥ, οι ψεκασμοί θα γίνονται στοχευμένα στα αεροπλάνα, με λεπτομερείς οδηγίες για τις ποσότητες, τις ουσίες και τα μέτρα προφύλαξης που θα περιλαμβάνονται στην ΚΥΑ. Οι ψεκασμοί θα ακολουθούν τις κατευθυντήριες γραμμές του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) και θα έχουν υπολειμματική δράση, δηλαδή θα διαρκούν περίπου 8 εβδομάδες.
Ο ΕΟΔΥ συνιστά επίσης στους ταξιδιώτες που επισκέπτονται χώρες όπου ενδημεί ο Δάγκειος πυρετός να χρησιμοποιούν εγκεκριμένα εντομοαπωθητικά και να λαμβάνουν προφυλάξεις, όπως η χρήση μακριών ρούχων και κουνουπιέρων, καθ’ όλη τη διάρκεια του ταξιδιού τους και για τουλάχιστον τρεις εβδομάδες μετά την επιστροφή τους στην Ελλάδα.
Ο Δάγκειος πυρετός
Ο Δάγκειος πυρετός είναι η πιο σημαντική ιογενής νόσος που μεταδίδεται από κουνουπιά σε παγκόσμιο επίπεδο, με δεκάδες εκατομμύρια κρούσματα και χιλιάδες θανάτους ετησίως. Ενδημεί σε περισσότερες από 100 τροπικές και υποτροπικές χώρες, σε αστικές και ημι-αστικές περιοχές, στην Αμερικανική ήπειρο, την Καραϊβική, την Ασία, την Αφρική και τον Δυτικό Ειρηνικό. Τα τελευταία δύο χρόνια, παρατηρείται δραματική αύξηση των κρουσμάτων, με περισσότερα από 5 εκατομμύρια κρούσματα να έχουν καταγραφεί ήδη το 2024, γεγονός που έχει σημάνει συναγερμό στην παγκόσμια κοινότητα δημόσιας υγείας.
Η παρουσία του Aedes albopictus (ασιατικό κουνούπι «τίγρης») στην Ελλάδα
Στην Ευρώπη, ο Δάγκειος πυρετός είναι η δεύτερη πιο συχνή αιτία εμπυρέτου (μετά την ελονοσία) για ταξιδιώτες που επιστρέφουν από τροπικές-υποτροπικές χώρες. Τα τελευταία χρόνια, σε χώρες της νότιας Ευρώπης, όπως η Γαλλία και η Ιταλία, έχουν καταγραφεί επαναλαμβανόμενα περιστατικά εγχώριας μετάδοσης του Δάγκειου πυρετού και του Chikungunya, με κουνουπιά Aedes albopictus που μολύνθηκαν από ταξιδιώτες. Στην Ελλάδα, τα τελευταία χρόνια έχουν καταγραφεί μόνο εισαγόμενα περιστατικά, σε περιορισμένο αριθμό, από ταξιδιώτες που προέρχονται από ενδημικές περιοχές.
