Μητρική Υγεία: Προκλήσεις και Στρατηγικές
Εισαγωγή
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) αγωνίζεται για να εξασφαλίσει ότι οι γυναίκες σε όλο τον κόσμο έχουν πρόσβαση σε ποιοτική περίθαλψη. Δυστυχώς, το 2023 καταγράφηκαν πάνω από 700 γυναίκες καθημερινά που έχασαν τη ζωή τους λόγω παθήσεων σχετικών με την εγκυμοσύνη και τον τοκετό, πολλές από τις οποίες θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί.
Παγκόσμια Δεδομένα Μητρικής Θνησιμότητας
Η μητρική θνησιμότητα παραμένει σοβαρότατο πρόβλημα δημόσιας υγείας, με τον ΠΟΥ να αναφέρει ότι περίπου 260.000 γυναίκες πέθαναν κατά τη διάρκεια ή αμέσως μετά την εγκυμοσύνη και τον τοκετό το 2023. Το ανησυχητικό είναι ότι το 92% αυτών των θανάτων συνέβη σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος, υποδεικνύοντας ότι η πλειονότητα των περιπτώσεων θα μπορούσε να είχε προληφθεί με καλύτερη φροντίδα.
Στατιστικά Στοιχεία
- Οι υποσαχάρια χώρες και η νότια Ασία καταγράφουν το 87% των παγκόσμιων θανάτων.
- Υποσαχάρια Αφρική: 182.000 θάνατοι (70% του συνόλου).
- Νότια Ασία: 43.000 θάνατοι (17%).
Ωστόσο, υπάρχει ελπίδα, καθώς μεταξύ 2000 και 2023 έχουν σημειωθεί αξιοσημείωτες μειώσεις στον δείκτη μητρικής θνησιμότητας (MMR). Για παράδειγμα, η ανατολική Ευρώπη μείωσε τον δείκτη κατά 75%, ενώ η νότια Ασία κατά 71%. Αξιοσημείωτη είναι και η μείωση της υποσαχάριας Αφρικής, όπου ο MMR μειώθηκε κατά 40%.
Μητρικοί Θάνατοι: Αιτίες και Συνέπειες
Η πιθανότητα μιας γυναίκας να πεθάνει από μαιευτική αιτία είναι πολύ υψηλότερη σε χώρες χαμηλού εισοδήματος, όπου είναι 1 στις 66, σε αντίθεση με το 1 στις 7.933 σε χώρες υψηλού εισοδήματος. Η ανισότητα στην πρόσβαση σε φροντίδα είναι προφανής: στις πλουσιότερες χώρες, το 99% των γεννήσεων γίνεται με την παρουσία εξειδικευμένου υγειονομικού προσωπικού, ενώ στις φτωχότερες, το ποσοστό αυτό πέφτει στο 73%.
Κύριες Αιτίες Μητρικής Θνησιμότητας
- Σοβαρή αιμορραγία (περίπου 75% των περιπτώσεων):
- Η χορήγηση ωκυτοκίνης μπορεί να ελαχιστοποιήσει τους κινδύνους.
- Λοιμώξεις: Μπορούν να προληφθούν με σωστή υγειονομική φροντίδα.
- Υπέρταση κατά την κύηση: Στατιστικά, περιλαμβάνει καταστάσεις όπως προεκλαμψία.
- Επιπλοκές κατά τον τοκετό και μη ασφαλείς αμβλώσεις.
Οι γυναίκες σε απομακρυσμένες περιοχές συχνά δεν έχουν πρόσβαση σε αυτές τις υπηρεσίες, κυρίως λόγω ανεπαρκών υποδομών και έλλειψης εκπαιδευμένου προσωπικού. Αντίθετα, κοινωνικοί παράγοντες, όπως η φτώχεια και οι ένοπλες συγκρούσεις, επιδεινώνουν το πρόβλημα.
Στατιστικά για την Ελλάδα το 2023
Στη χώρα μας, οι γεννήσεις ζώντων παιδιών το 2023 ανήλθαν σε 71.455, σημειώνοντας μείωση 6,1% σε σύγκριση με το 2022. Οι θάνατοι νεογνών ανήλθαν σε 432, μειωμένοι κατά 3,1%.
Στρατηγική του ΠΟΥ για την Προώθηση της Μητρικής Υγείας
Ο ΠΟΥ εστιάζει στην ανάγκη βελτίωσης της μητρικής υγείας μέσω:
- Παροχής τεχνικής βοήθειας και ανάπτυξης πολιτικών για την εξάλειψη των μητρικών θανάτων.
- Διασφάλισης καθολικής πρόσβασης σε ασφαλή και ποιοτική φροντίδα.
Βασικοί Στόχοι
- Αντιμετώπιση ανισοτήτων στην πρόσβαση σε μητρική υγειονομική περίθαλψη.
- Διασφάλιση της καθολικής υγειονομικής κάλυψης για όλες τις γυναίκες.
- Αντιμετώπιση των αιτιών της μητρικής θνησιμότητας.
- Ενίσχυση των συστημάτων υγειονομικής περίθαλψης για τη συλλογή αξιόπιστων δεδομένων.
- Διασφάλιση λογοδοσίας για τη βελτίωση της ποιότητας των υπηρεσιών.
Συμπέρασμα
Η μητρική υγεία απαιτεί την προσοχή μας. Είναι κρίσιμο όλοι, από τους πολιτικούς και τους επαγγελματίες υγείας μέχρι τις κοινότητες, να συνεργαστούν για να προάγουν την υγεία και την ευημερία των γυναικών, ώστε να ελαχιστοποιηθούν οι απώλειες ζωών κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και του τοκετού. Η πρόοδος είναι εφικτή, αλλά απαιτεί περισσότερους πόρους και δέσμευση σε παγκόσμιο επίπεδο.
