Το ψωμί είναι ένα από τα πιο βασικά τρόφιμα που καταναλώνονται σε πολλές χώρες του κόσμου.
Συνήθως παρασκευάζεται από λευκό αλεύρι σίτου και νερό, με την προσθήκη μαγιάς. Η ζύμη που προκύπτει αφήνεται να φουσκώσει και στη συνέχεια ψήνεται στον φούρνο. Αλλά ποια είναι η ιστορία πίσω από την παρασκευή του ψωμιού;
Ακολουθούν δέκα ενδιαφέροντα στοιχεία που μπορεί να μην γνωρίζετε για το ψωμί.
Η ιστορία της αρτοποιίας χρονολογείται 30.000 χρόνια πίσω: Αρχαιολόγοι έχουν ανακαλύψει αποδείξεις αρτοποιίας που χρονολογούνται πριν από 30.000 χρόνια. Στην Προϊστορική εποχή, οι άνθρωποι εξήγαγαν άμυλο από τις ρίζες ορισμένων φυτών και το χρησιμοποιούσαν για να παρασκευάσουν μια πρώιμη μορφή ψωμιού, ψήνοντάς το πάνω σε ζεστές πέτρες. Αυτές οι ανακαλύψεις έγιναν σε περιοχές όπως η Ιταλία, η Τσεχία και η Ρωσία.
Οι Σουμέριοι ήταν οι πρώτοι που χρησιμοποίησαν μαγιά: Ο αρχαίος πολιτισμός των Σουμερίων, που εμφανίστηκε στη Μεσοποταμία μεταξύ 6.000 και 4.000 π.Χ., θεωρείται ότι ήταν ο πρώτος που χρησιμοποίησε φυσική μαγιά για να φουσκώσει το ψωμί. Η μαγιά είναι φυσικά παρούσα σε πολλά δημητριακά.
Οι αρχαίοι Ευρωπαίοι χρησιμοποιούσαν αφρό μπύρας: Οι Γαλάτες και οι Ίβηρες χρησιμοποίησαν τον αφρό που σχηματιζόταν κατά τη ζύμωση της μπύρας για να παρασκευάσουν αφράτο ψωμί, γνωστό ως barm cake. Αυτό το ψωμί είναι ακόμα δημοφιλές στη βόρεια Αγγλία, όπου συχνά προστίθεται μπέικον ή τηγανητές πατάτες.
Το ψωμί με προζύμι έχει ιστορία 5.500 ετών: Η μέθοδος παρασκευής ψωμιού με προζύμι είναι μία από τις παλαιότερες που χρησιμοποιούνται μέχρι σήμερα. Το προζύμι είναι ένα κομμάτι άψητης ζύμης από το προηγούμενο ψωμί, που χρησιμοποιείται για να φουσκώσει το νέο ψωμί. Η πρώτη αναφορά για το προζύμι χρονολογείται από το 3700 π.Χ. στην Ελβετία.
Οι τορτίγιες ήταν βασικό τρόφιμο για τους Μάγια: Το καλαμπόκι καλλιεργήθηκε στο Μεξικό πριν από περίπου 10.000 χρόνια, οδηγώντας στην παρασκευή της τορτίγιας καλαμποκιού (tlaxcalli), που γίνεται με την άλεση του καλαμποκιού και την προσθήκη νερού. Το όνομα του μεξικανικού κράτους «Tlaxcala» σημαίνει «τόπος της τορτίγιας» στην γλώσσα των Αζτέκων (Nahuatl).
Η Γαλλία ψήνει 6 δισεκατομμύρια μπαγκέτες ετησίως: Η μπαγκέτα είναι ένα μακρύ και λεπτό ψωμί που προέρχεται από τη Γαλλία. Κατασκευάζεται από απλή ζύμη και έχει χαρακτηριστική τραγανή κόρα. Συνήθως έχει διάμετρο 5-6 εκατοστά και μήκος περίπου 65 εκατοστά, αλλά μπορεί να φτάσει και το 1 μέτρο. Το 2022, η τέχνη της μπαγκέτας αναγνωρίστηκε από την UNESCO ως Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά.
Η προέλευση της γαλλικής μπαγκέτας: Υπάρχουν διάφορες θεωρίες για την προέλευση της μπαγκέτας. Μία από αυτές αναφέρει ότι ο Ναπολέων Βοναπάρτης ζήτησε να παρασκευαστεί ένα μακρύ και λεπτό καρβέλι για να διευκολύνει τους στρατιώτες του. Μια άλλη θεωρία υποστηρίζει ότι οι μπαγκέτες εμφανίστηκαν κατά τη διάρκεια της Γαλλικής Επανάστασης, όταν το ψωμί ήταν σπάνιο και οι άνθρωποι χρειάζονταν μια πιο οικονομική επιλογή.
Το αρμενικό lavash έχει τελετουργικό ρόλο: Το λαβάς είναι ένα μαλακό και λεπτό ψωμί που έχει βαθιές ρίζες στην αρμενική κουλτούρα. Στους παραδοσιακούς γάμους, τοποθετείται στους ώμους των νεόνυμφων για να φέρει γονιμότητα και ευημερία. Επίσης, χρησιμοποιείται για να προστατεύει τα νεογέννητα από το κακό μάτι. Η λέξη lavash προέρχεται από το αρμενικό lav kashas, που σημαίνει «να είναι καλά τεντωμένο» και το 2014 συμπεριλήφθηκε στον κατάλογο της UNESCO για την Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά.
Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι χρησιμοποίησαν μουχλιασμένο ψωμί για θεραπεία: Στην αρχαία Αίγυπτο, το ψωμί είχε σημαντική θέση στην κοινωνία. Οι Αιγύπτιοι χρησιμοποιούσαν μουχλιασμένο ψωμί για την επούλωση πληγών και εγκαυμάτων, προκειμένου να αποτρέψουν τη μόλυνση. Αργότερα, το 1928, ο Άγγλος ερευνητής Αλεξάντερ Φλέμινγκ ανακάλυψε τυχαία ότι η πράσινη μούχλα παράγει μια ουσία που ονομάστηκε πενικιλίνη, η οποία αναστέλλει την ανάπτυξη ορισμένων βακτηρίων.
Το παλαιότερο κομμάτι ψωμιού είναι άνω των 14.000 ετών: Στις 12 Ιουνίου 2018, αρχαιολόγοι από το Πανεπιστήμιο της Δανίας ανακάλυψαν ένα κομμάτι ψωμιού στη Μαύρη Έρημο στην Ιορδανία. Αυτό το ψωμί παρασκευάστηκε σε θερμαινόμενη πέτρα και περιλάμβανε άγριο σιτάρι, κριθάρι και αποξηραμένες ρίζες. Αυτή η ανακάλυψη βοήθησε τους επιστήμονες να κατανοήσουν τη σημασία του ψωμιού στη διατροφή των αρχαίων πολιτισμών.
