Φέτος, τα μέλη της σπηλαιολογικής ομάδας του Ελληνικού Ορειβατικού Συλλόγου (ΕΟΣ) Καβάλας 1933 βρέθηκαν μπροστά σε μια απροσδόκητη εικόνα κατά την ετήσια εξερεύνησή τους στο μη επισκέψιμο τμήμα του σπηλαίου των πηγών του ποταμού Αγγίτη. Με έκπληξη διαπίστωσαν ότι η στάθμη του νερού στο μεγαλύτερο ποτάμιο σπήλαιο της Ελλάδας ήταν ιδιαίτερα χαμηλή, «η χαμηλότερη των τελευταίων ετών», όπως επισημαίνουν στην ανακοίνωσή τους.
Συνολικά, δεκατρία μέλη της ομάδας, σπηλαιολόγοι του Ε.Ο.Σ. Καβάλας 1933, είχαν την ευκαιρία να εξερευνήσουν το μη επισκέψιμο τμήμα του σπηλαίου «Πηγών Αγγίτη» (Μααράς), με άδεια από την Εφορία Παλαιοανθρωπολογίας – Σπηλαιολογίας Βόρειας Ελλάδας. Το σπήλαιο αυτό τροφοδοτείται υδρολογικά από το Μενοίκιο όρος και τις καταβόθρες του λεκανοπεδίου του Κάτω Νευροκοπίου.
Η στάθμη του νερού στο μεγαλύτερο ποτάμιο σπήλαιο της Ελλάδας είναι ιδιαίτερα χαμηλή.
«Η πιο χαμηλή στάθμη νερού που έχουμε παρατηρήσει όλα αυτά τα χρόνια των επισκέψεών μας είναι ένα αξιοσημείωτο γεγονός κατά τη διάρκεια της εξερεύνησης. Αυτή η μείωση οφείλεται στις αυξημένες θερμοκρασίες και τις μειωμένες βροχοπτώσεις και χιονοπτώσεις, που αποτελούν δείγμα των επιπτώσεων των ανθρώπινων παρεμβάσεων στους καρστικούς υδροφορείς και το παγκόσμιο κλίμα», αναφέρεται στην ανακοίνωση.
Οι σπηλαιολόγοι του Ε.Ο.Σ. Καβάλας 1933 πραγματοποιούν τακτικές εξερευνήσεις στο μη επισκέψιμο τμήμα του σπηλαίου του Αγγίτη, το οποίο παραμένει κλειστό για τους χιλιάδες επισκέπτες που συρρέουν για να θαυμάσουν αυτό το μοναδικό φυσικό μνημείο. Ωστόσο, το μη επισκέψιμο τμήμα θεωρείται ακόμα πιο εντυπωσιακό για όσους έχουν την τύχη να το δουν από κοντά.
Δυστυχώς, η σημερινή εικόνα του παραποτάμιου σπηλαίου είναι αποκαρδιωτική.
Το σπήλαιο του Αγγίτη, που βρίσκεται 23 χιλιόμετρα βορειοδυτικά της Δράμας στην κοινότητα Κοκκινογείων του δήμου Προσοτσάνης, είναι το μόνο εκμεταλλεύσιμο ποτάμιο σπήλαιο στην Ελλάδα. Το φυσικό του περιβάλλον εντυπωσιάζει τους επισκέπτες, ενώ οι καταρράκτες που σχηματίζονται όταν υπάρχει επάρκεια νερού προσδίδουν μια μοναδική φυσική ομορφιά.
Δυστυχώς, η σημερινή εικόνα του σπηλαίου είναι απογοητευτική για όσους το είχαν επισκεφθεί στο παρελθόν και τώρα αντικρίζουν ένα σχεδόν στεγνό τοπίο.
Κ. Παπαδόπουλος: «Χρειάζονται χιόνια για να εμπλουτιστεί ο υδροφόρος ορίζοντας»
«Τα τελευταία εικοσιπέντε χρόνια είναι η πρώτη φορά που η στάθμη του ποταμού έχει πέσει τόσο χαμηλά», δηλώνει ο Κυριάκος Παπαδόπουλος, προϊστάμενος του τμήματος Πολιτισμού – Τουρισμού του δήμου Προσοτσάνης. «Η εικόνα είναι στενάχωρη και χωρίς το νερό, το φυσικό τοπίο του σπηλαίου και του περιβάλλοντος έχει μεταβληθεί. Είναι μεγάλη η έκπληξη για τους επισκέπτες που έχουν ξαναεπισκεφθεί το σπήλαιο και διαπιστώνουν ότι το νερό είναι πραγματικά ελάχιστο», προσθέτει.
Αν και το σπήλαιο του Αγγίτη παραμένει ένα εντυπωσιακό φυσικό μνημείο, η έλλειψη νερού είναι καθοριστική. Η δημιουργία του σπηλαίου προήλθε από τη διάβρωση των ασβεστολιθικών πετρωμάτων του Φαλακρού Όρους, με το νερό να μεταφέρεται από τις καταβόθρες της κλειστής λεκάνης του Νευροκοπίου.
Το σπήλαιο παραμένει εντυπωσιακό, αλλά η έλλειψη νερού είναι καθοριστική.
Ο κ. Παπαδόπουλος υπογραμμίζει ότι δεν αρκούν μόνο οι βροχές για να εμπλουτιστεί ο υδροφόρος ορίζοντας, αλλά απαιτούνται και ικανές χιονοπτώσεις ώστε να ποτιστεί η γη και να γεμίσουν ξανά οι υπόγειες φυσικές δεξαμενές.
Αύξηση 18% στην επισκεψιμότητα του σπηλαίου του Αγγίτη
Το σπήλαιο του ποταμού Αγγίτη συνήθως παρέμενε κλειστό για τρεις με τέσσερις μήνες το χρόνο, λόγω της αυξημένης στάθμης του ποταμού που καθιστούσε δύσκολη την πρόσβαση. «Οι καιρικές συνθήκες επηρεάζουν καθοριστικά την πρόσβαση στο ποτάμιο σπήλαιο», αναφέρει ο κ. Παπαδόπουλος, προσθέτοντας ότι είναι συνήθως ανοιχτό εννέα με δέκα μήνες τον χρόνο.
Υπήρξε μια χρονιά που το σπήλαιο έμεινε κλειστό για επτά μήνες λόγω υπερβολικών βροχοπτώσεων. Ωστόσο, το 2024, το σπήλαιο δεν έκλεισε καθόλου, καθώς η στάθμη του νερού παρέμεινε χαμηλή, επιτρέποντας την πρόσβαση καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους.
Έχουν εξερευνηθεί 12 χιλιόμετρα
Η εξερεύνηση του σπηλαίου ξεκίνησε το 1978 από Έλληνες και Γάλλους σπηλαιολόγους, οι οποίοι καταδύθηκαν και εξερεύνησαν τα πρώτα 500 μέτρα. Μέχρι σήμερα, έχουν εξερευνηθεί περίπου 12 χιλιόμετρα και έχουν χαρτογραφηθεί 10 χιλιόμετρα διαδρομής. Από το 2000, οι επισκέπτες μπορούν να θαυμάσουν τα πρώτα 500 μέτρα του σπηλαίου, το οποίο εξακολουθεί να είναι ενεργό και δραστήριο.
Η αύξηση της επισκεψιμότητας φέτος ανήλθε στο 18%, με πολλούς ξένους τουρίστες να επισκέπτονται την περιοχή της Δράμας για πρώτη φορά. Ο κ. Παπαδόπουλος τονίζει ότι η φυσική ομορφιά και η μοναδικότητα του σπηλαίου προσελκύουν ολοένα και περισσότερους επισκέπτες.
