Στη χώρα μας παρατηρείται ένα γενικευμένο κλίμα απαισιοδοξίας σχετικά με την οικονομική κατάσταση, τόσο από τους πολίτες όσο και από τις επιχειρήσεις. Η κυβέρνηση προσπαθεί να αλλάξει αυτή την εικόνα, με τον Κυριάκο Μητσοτάκη να ελπίζει ότι η συμμετοχή του στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης θα φέρει θετικά αποτελέσματα.
Ωστόσο, η προσπάθεια αυτή δεν φαίνεται να έχει επιτυχία. Η εικόνα μιας κυβερνητικής επανεκκίνησης, που επιθυμούσε το Μέγαρο Μαξίμου, δεν έχει γίνει πραγματικότητα, όπως δείχνουν οι τελευταίες δημοσκοπήσεις που καταγράφουν υψηλά ποσοστά αρνητικής αξιολόγησης για την κυβερνητική δράση.
Η αναμενόμενη κυβερνητική επανεκκίνηση δεν έχει επιτευχθεί.
Η ακρίβεια παραμένει το κύριο πρόβλημα για τους πολίτες, όπως καταγράφεται σε πολλές δημοσκοπήσεις. Οι διαβεβαιώσεις του πρωθυπουργού ότι γίνονται οι καλύτερες δυνατές προσπάθειες δεν φαίνεται να έχουν πείσει, ούτε οι εξαγγελίες στη ΔΕΘ έχουν καταφέρει να ανατρέψουν τη δυσαρέσκεια.
Η κυβέρνηση προσπαθεί να βελτιώσει την κατάσταση, αλλά…
Πτώση του δείκτη οικονομικής εμπιστοσύνης
Τα ευρήματα της δημοσκόπησης της Metron Analysis για το MEGA είναι ενδεικτικά: το 71% των πολιτών πιστεύει ότι η χώρα κινείται προς τη λάθος κατεύθυνση, με την ακρίβεια να αναφέρεται ως το μεγαλύτερο πρόβλημα. Η απαισιοδοξία σχετικά με την οικονομία αποτυπώνεται και στην πτώση του δείκτη οικονομικής εμπιστοσύνης, ο οποίος ανέρχεται στο -52%.
Παρόμοια είναι και τα αποτελέσματα άλλων πρόσφατων δημοσκοπήσεων, που δείχνουν ότι η πλειοψηφία των πολιτών θεωρεί ότι τα μέτρα της κυβέρνησης δεν είναι επαρκή.
Σκοτεινές προοπτικές
Στο ήδη δύσκολο κλίμα προστίθενται και οι μετρήσεις της Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων Ελλάδας (ΚΕΕΕ), οι οποίες δείχνουν ότι οι επιχειρήσεις είναι μουδιασμένες. Οι εκτιμήσεις για την οικονομική κατάσταση είναι αρνητικές και οι προσδοκίες για βελτίωση παραμένουν σταθερές.
Συγκεκριμένα, το 21% των επιχειρήσεων αναμένει ότι το επόμενο εξάμηνο θα είναι καλύτερο από το αντίστοιχο περσινό (24% στην έρευνα του Νοεμβρίου 2023), ενώ το 32% προβλέπει ότι θα είναι χειρότερο (έναντι 35% τον Νοέμβριο 2023). Παράλληλα, αυξάνεται το ποσοστό των επιχειρήσεων που πιστεύουν ότι το επόμενο εξάμηνο θα είναι περίπου ίδιο με το περσινό (40% έναντι 35% τον Νοέμβριο 2023).
Απαισιοδοξία κυριαρχεί στις πολύ μικρές επιχειρήσεις
Η κατάσταση είναι καλύτερη στις νησιωτικές Περιφέρειες Βορείου και Νοτίου Αιγαίου, όπου οι αισιόδοξες εκτιμήσεις υπερτερούν. Αντίθετα, οι Περιφέρειες Ηπείρου και Δυτικής Μακεδονίας καταγράφουν τα υψηλότερα ποσοστά απαισιοδοξίας. Μόνο στον τομέα των Κατασκευών οι αισιόδοξες εκτιμήσεις υπερτερούν, ενώ οι μεγαλύτερες επιχειρήσεις (με ετήσιο κύκλο εργασιών άνω του 1.000.000 € και τουλάχιστον 10 εργαζόμενους) είναι πιο αισιόδοξες σε σχέση με τις πολύ μικρές επιχειρήσεις.
Το 56% αναμένει επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης
Η πλειοψηφία των επιχειρήσεων είναι απαισιόδοξες για την οικονομική κατάσταση της χώρας το επόμενο εξάμηνο. Το ποσοστό εκείνων που αναμένουν βελτίωση έχει μειωθεί από 15% τον Νοέμβριο του 2023 σε 12% σήμερα, ενώ εκείνων που αναμένουν επιδείνωση αυξάνεται από 50% σε 56%.
Οι εκτιμήσεις για τις πωλήσεις παραμένουν σχεδόν σταθερές: το 25% των επιχειρήσεων αναμένει αύξηση πωλήσεων (27% τον Νοέμβριο 2023), ενώ το 29% προβλέπει μείωση (όσο και τον Νοέμβριο 2023).
Η απαισιοδοξία προέρχεται κυρίως από τις πολύ μικρές επιχειρήσεις, ενώ οι μεγαλύτερες επιχειρήσεις είναι πιο αισιόδοξες. Ιδιαίτερα αισιόδοξες είναι οι επιχειρήσεις με εξαγωγικό χαρακτήρα, καθώς το 38% αναμένει αύξηση πωλήσεων το επόμενο εξάμηνο, σε αντίθεση με το 16% που αναμένει μείωση.
Μέλλον του κλάδου και επενδύσεις
Η πλειοψηφία των επιχειρήσεων βλέπει το μέλλον του κλάδου τους με απαισιοδοξία: το ποσοστό εκείνων που αναμένουν δυσμενέστερη κατάσταση αυξάνεται από 53% το Νοέμβριο του 2023 σε 57% σήμερα, ενώ το ποσοστό που προβλέπει βελτίωση ή σταθερότητα μειώνεται στο 41% από 44% τον Νοέμβριο του 2023.
Η καλύτερη εικόνα καταγράφεται στις μεγαλύτερες επιχειρήσεις και σε αυτές με εξαγωγικό χαρακτήρα. Ωστόσο, μειώνεται το ποσοστό των επιχειρήσεων που σκοπεύουν να επενδύσουν, από 28% το Νοέμβριο του 2023 σε 22% σήμερα. Οι υψηλότερες προσδοκίες επενδύσεων καταγράφονται στους τομείς των Κατασκευών και σε επιχειρήσεις με κύκλο εργασιών άνω των 100.000 ευρώ.
Το 33% των επιχειρήσεων αναμένουν μείωση ρευστότητας
Απασχόληση και ρευστότητα
Η κατάσταση στην απασχόληση είναι ελαφρώς θετική, με την Αττική να καταγράφει τη μεγαλύτερη εκτίμηση για αύξηση θέσεων εργασίας (19% αναμένουν αύξηση, 7% μείωση). Αντίθετα, οι Περιφέρειες Ηπείρου και Δυτικής Μακεδονίας παρουσιάζουν πιο αρνητική εικόνα (10% αναμένουν αύξηση, 21% μείωση).
Οι εκτιμήσεις για τη ρευστότητα παραμένουν σχετικά σταθερές: το 16% αναμένει αύξηση, 33% προβλέπουν μείωση (από 36% τον Νοέμβριο 2023), ενώ το 46% πιστεύει ότι η ρευστότητά τους θα παραμείνει αμετάβλητη (43% τον Νοέμβριο 2023).
Δανειακές ανάγκες και τιμές προϊόντων – υπηρεσιών
Αυξάνεται το ποσοστό των επιχειρήσεων που δηλώνουν ότι οι δανειακές τους ανάγκες θα παραμείνουν αμετάβλητες, φτάνοντας το 75%, ενώ το 14% αναμένει αύξηση (από 18% τον Νοέμβριο 2023). Οι περισσότερες επιχειρήσεις πιστεύουν ότι οι τιμές των προϊόντων και υπηρεσιών τους θα παραμείνουν σταθερές (50%, από 47% τον Νοέμβριο 2023), ενώ το 40% αναμένει αύξηση τιμών.
Επιδείνωση στις σχέσεις των επιχειρήσεων με τις τράπεζες
Κύκλος εργασιών, τράπεζες και προβλήματα
Το 43% των επιχειρήσεων αναφέρει ότι ο κύκλος εργασιών τους παρέμεινε σταθερός το περασμένο εξάμηνο, ενώ το 33% σημειώνει μείωση και το 21% αύξηση.
Η κατάσταση στις θέσεις εργασίας είναι ελαφρώς θετική, με το 76% να διατηρούν τις θέσεις τους, το 13% να τις αυξάνουν και το 10% να τις μειώνουν.
Ωστόσο, οι σχέσεις με τις τράπεζες έχουν επιδεινωθεί, καθώς το 54% δηλώνει ικανοποιημένο από την αντιμετώπισή τους (58% τον Νοέμβριο 2023), ενώ το 42% δηλώνει μη ικανοποιημένο (38% τον Νοέμβριο 2023).
Όσον αφορά τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις, το υψηλό κόστος ενέργειας/καυσίμων (56%), οι φορολογικές/ασφαλιστικές υποχρεώσεις (41%) και το υψηλό κόστος πρώτων υλών/προϊόντων (39%) είναι τα πιο σημαντικά ζητήματα που αναφέρουν.
Τι λένε οι καταναλωτές
Η έρευνα μεταξύ καταναλωτών δείχνει ότι η ακρίβεια παραμένει το κύριο πρόβλημα, ωστόσο το ποσοστό όσων δηλώνουν ότι η οικονομική τους κατάσταση επιδεινώθηκε το τελευταίο εξάμηνο μειώνεται σημαντικά.
Συγκεκριμένα, το 46% (έναντι 56% τον Νοέμβριο 2023) δηλώνει ότι η οικονομική κατάσταση του νοικοκυριού τους επιδεινώθηκε, ενώ μόλις το 7% (έναντι 6% τον Νοέμβριο 2023) αναφέρει βελτίωση. Το 47% δηλώνει ότι η κατάσταση παρέμεινε αμετάβλητη (έναντι 38% τον Νοέμβριο 2023).
Παράλληλα, μειώνεται το ποσοστό όσων δηλώνουν απαισιόδοξοι για την οικονομική κατάσταση του νοικοκυριού τους το επόμενο εξάμηνο (38%, από 41% τον Νοέμβριο 2023) και το ποσοστό όσων «βλέπουν» βελτίωση (9% από 12% τον Νοέμβριο 2023), ενώ το 50% δεν αναμένει καμία σημαντική αλλαγή.
Το 46% των καταναλωτών δηλώνει ότι η οικονομική κατάσταση του νοικοκυριού τους επιδεινώθηκε
Απαισιοδοξία
Η απαισιοδοξία για την οικονομική κατάσταση της χώρας στο επόμενο εξάμηνο είναι εντονότερη, με το ποσοστό όσων αναμένουν επιδείνωση να αυξάνεται στο 47% (από 44% τον Νοέμβριο 2023). Μόλις το 11% δηλώνει ότι αναμένει βελτίωση (από 13% τον Νοέμβριο 2023), ενώ περίπου 4 στους 10 (38%) θεωρούν ότι η κατάσταση δεν θα μεταβληθεί ουσιαστικά (έναντι 39% τον Νοέμβριο 2023).
Όταν οι καταναλωτές καλούνται να αξιολογήσουν την τρέχουσα οικονομική τους κατάσταση, περίπου το 51% δηλώνει ότι «τα φέρνουν ίσα – ίσα με το εισόδημά τους» (55% τον Νοέμβριο 2023), ενώ το 32% (από 30% τον Νοέμβριο 2023) δηλώνει ότι είτε «τρώνε από τα έτοιμα» είτε χρεώνονται/δανείζονται για να τα βγάλουν πέρα. Μόνο το 16% των νοικοκυριών αναφέρει ότι έχει τη δυνατότητα να αποταμιεύσει.
