Οι εκλογές στις ΗΠΑ έχουν επαναφέρει τη συζήτηση σχετικά με το μέλλον των ελληνοαμερικανικών σχέσεων. Πόσο σταθερές είναι αυτές οι σχέσεις; Ποιες θα είναι οι συνέπειες μιας πιθανής εκλογής του Ντόναλντ Τραμπ σε σύγκριση με την Καμάλα Χάρις για την Αθήνα και πώς θα επηρεάσουν τα ελληνοτουρκικά;
Συνάντηση Μητσοτάκη με Πομπέο
Την περασμένη Πέμπτη, ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε γεύμα στην Αθήνα με τον Μάικ Πομπέο, πρώην Υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ στην κυβέρνηση Τραμπ και πιθανό υποψήφιο για Υπουργός Άμυνας σε ενδεχόμενη νέα κυβέρνηση Τραμπ.
Με τη διαρροή φωτογραφίας από τη συνάντηση, ο Μητσοτάκης επιθυμούσε να δείξει ότι η Ελλάδα διατηρεί επαφές και με τους Ρεπουμπλικάνους, πέρα από τους Δημοκρατικούς.
Πηγές που γνωρίζουν τις εξελίξεις αναφέρουν ότι ο Πομπέο επισκέπτεται την Ελλάδα τακτικά και διατηρεί ενεργούς διαύλους επικοινωνίας.
Ανώτατη διπλωματική πηγή επισημαίνει ότι η Ελλάδα έχει επαφές με τα επιτελεία και των δύο υποψηφίων, υπογραμμίζοντας ότι ανεξαρτήτως του εκλογικού αποτελέσματος, θα υπάρχουν επαφές στο Λευκό Οίκο.
Ποιος όμως θα ήταν ο πιο ευνοϊκός νικητής για την Ελλάδα; Ο Ντόναλντ Τραμπ ή η Καμάλα Χάρις;
Οι διπλωμάτες απαντούν ότι η Αθήνα δεν παίρνει θέση στις εκλογές άλλων χωρών και δεν παρεμβαίνει. Ωστόσο, είναι προφανές ότι η Ελλάδα παρακολουθεί την κατάσταση και, αν και δεν μπορεί να παρέμβει, θα προτιμούσε έναν νικητή που να εκφράζει σταθερότητα.
Κυριάκος Μητσοτάκης και Τζο Μπάιντεν
Η Ελλάδα γνωρίζει ότι η εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ έχει συνέχεια και λειτουργεί με μια ισχυρή γραφειοκρατία, που καθοδηγείται από τα συμφέροντα των ΗΠΑ. Το «administration» έχει τη δική του δύναμη και μπορεί να επιβάλει τις πολιτικές του.
Ελληνοαμερικανικές σχέσεις
Οι σχέσεις ΗΠΑ-Ελλάδας έχουν ενισχυθεί μετά τη Συμφωνία των Πρεσπών και τη νέα Συμφωνία Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας Ελλάδας-ΗΠΑ, που υπεγράφη επί κυβέρνησης Μητσοτάκη. Πολλοί αναλυτές θεωρούν ότι αυτές οι εξελίξεις έχουν οδηγήσει σε μια νέα φάση συνεργασίας.
Η Ελλάδα θεωρείται από τις ΗΠΑ ως ένας σταθερός και αξιόπιστος σύμμαχος σε μια ταραχώδη περιοχή, λειτουργώντας και ως γέφυρα.
Διπλωμάτες εκτιμούν ότι αυτή η σχέση δεν πρόκειται να αλλάξει, είτε με τη Χάρις είτε με τον Τραμπ, καθώς η ελληνική πλευρά έχει προσφέρει σημαντικές διευκολύνσεις, όπως λιμάνια και αεροπορικές βάσεις.
Η Συμφωνία Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας, και ιδίως ο ρόλος της Αλεξανδρούπολης, θεωρείται θεμέλιο της ελληνοαμερικανικής στρατηγικής συνεργασίας, ενισχύοντας την ασφάλεια της Ελλάδας ανεξαρτήτως εκλογικού αποτελέσματος.
Αξιοσημείωτο είναι ότι αυτή την περίοδο δεν υπάρχουν κρίσεις στα ελληνοτουρκικά, όπως παλαιότερα με το τουρκολιβυκό μνημόνιο ή το Ορούτς Ρέις. Επίσης, δεν παρατηρούνται παραβιάσεις και υπερπτήσεις που θα μπορούσαν να προκαλέσουν κρίση.
Η Ελλάδα έχει αποκτήσει F-35, ενώ η Τουρκία F-16, με το ενδεχόμενο προμήθειας F-35 στην Τουρκία να προκαλεί ανησυχία, αν και δεν είναι άμεσος κίνδυνος.
Το διακύβευμα
Σύμφωνα με διπλωμάτες, το διακύβευμα για τις σχέσεις Ελλάδας-ΗΠΑ εξαρτάται από την ιδιοσυγκρασία των υποψηφίων και το τι εκπροσωπεί ο καθένας. Ο Τραμπ θεωρείται πιο απρόβλεπτος και συναλλακτικός, γεγονός που σημαίνει ότι μια κρίση στις σχέσεις του με την Τουρκία θα μπορούσε να είναι ευνοϊκή για την Ελλάδα, ενώ μια συμφωνία Τραμπ-Ερντογάν θα μπορούσε να την τοποθετήσει σε δυσμενέστερη θέση.
Κυριάκος Μητσοτάκης – Ντόναλντ Τραμπ
Αντίθετα, η Χάρις και οι Δημοκρατικοί εκπροσωπούν ένα πιο σταθερό και προβλέψιμο σύστημα, το οποίο δεν έχει ακραίες διακυμάνσεις και διατηρεί ισορροπίες υπέρ των συμφερόντων των ΗΠΑ.
Κυριάκος Μητσοτάκης – Καμάλα Χάρις
Αυτό σημαίνει ότι η Χάρις αξιολογεί ψηλά την Τουρκία αλλά δεν μεταβάλλει τις θέσεις της δραματικά, καθιστώντας την πιο προβλέψιμη, αν και ίσως προσφέρει λιγότερες ευκαιρίες.
Σχέσεις Ευρώπης – ΗΠΑ
Σημειώνεται ότι, αν και οι ελληνοτουρκικές σχέσεις δεν έχουν δει δραματικές αλλαγές στη στάση των ΗΠΑ μεταξύ των διοικήσεων Τραμπ και Μπάιντεν, υπάρχουν άλλοι τομείς που θα μπορούσαν να επηρεαστούν αρνητικά από μια πιθανή εκλογή Τραμπ, όπως η οικονομία.
Η επιδείνωση των σχέσεων ΕΕ-ΗΠΑ σε περίπτωση εκλογής Τραμπ θα μπορούσε να έχει σοβαρές επιπτώσεις και στην ελληνική οικονομία.
Αξιοσημείωτο είναι ότι οι ΗΠΑ, είτε με Τραμπ είτε με Χάρις, φαίνεται να έχουν γυρίσει την πλάτη τους στην Ευρώπη, κάτι που δεν φαίνεται αναστρέψιμο. Επίσης, οι εξελίξεις στον Ειρηνικό και οι σχέσεις με την Κίνα θα μπορούσαν να έχουν σημαντικές επιπτώσεις.
