Το φιλόδοξο έργο διασύνδεσης της Αθήνας και της Λευκωσίας μέσω του Great Sea Interconnector (GSI) έχει μπροστά του αρκετό δρόμο, καθώς πρόκειται για ένα σημαντικό γεωπολιτικό εγχείρημα. Ο στόχος είναι να συνδέσει την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας της Κυπριακής Δημοκρατίας με την Ελλάδα και την ΕΕ μέσω της Κρήτης, και σε δεύτερη φάση, να επεκταθεί ανατολικά προς το Ισραήλ.
- Από τον Γιώργο Ατσαλάκη
Αν το GSI ολοκληρωθεί, θα είναι ένα από τα μεγαλύτερα καλώδια ηλεκτρικής διασύνδεσης παγκοσμίως, εκτείνοντας 898 χλμ. για τη σύνδεση Κρήτης και Κύπρου, με επιπλέον 310 χλμ. εάν προχωρήσει η σύνδεση με το Ισραήλ, φτάνοντας συνολικά τα 1.208 χλμ. Αυτή η διασύνδεση έχει και γεωπολιτικές διαστάσεις, ειδικά στο πλαίσιο των εξελίξεων στη Μέση Ανατολή, καθώς θα λειτουργήσει ως μια συμβολική «βαλβίδα» ενεργειακής ασφάλειας και θα ενισχύσει τη συνεργασία μεταξύ των χριστιανικών κρατών της περιοχής και του Ισραήλ, σε μια «μουσουλμανική» ανατολική Μεσόγειο.
Γεωπολιτικές προκλήσεις
Στο γεωπολιτικό επίπεδο, η Τουρκία αποτελεί κρίσιμο παράγοντα, καθώς αναζητά να καθορίσει de facto την ΑΟΖ της στην ανατολική Μεσόγειο. Η κατάσταση αυτή υπογραμμίζει τη σημασία του Καστελλορίζου και τις νομικές διαστάσεις του τουρκολιβυκού συμφώνου. Σύμφωνα με αναλυτές, η Σύμβαση Δικαίου της Θάλασσας (1982) επιτρέπει την τοποθέτηση καλωδίων, ωστόσο οι απαιτούμενες έρευνες προτού την εγκατάσταση εμπίπτουν στις δικαιοδοσίες που απαιτούν αδειοδοτήσεις, κάτι που έχει οδηγήσει σε τουρκικές παρεμβάσεις στην περιοχή.
Σημειώνεται ότι, σύμφωνα με το άρθρο 79 της Σύμβασης, η τοποθέτηση καλωδίων και σωληναγωγών δεν μπορεί να εμποδίζεται στην υφαλοκρηπίδα. Ωστόσο, η Ελλάδα και η Κύπρος καλούνται να αποδείξουν την ικανότητά τους να υλοποιήσουν το έργο και να εφαρμόσουν το Διεθνές Δίκαιο, σε περιοχές όπου δεν έχουν καθοριστεί ΑΟΖ ή υφαλοκρηπίδα.
Οικονομικές προοπτικές
Στο οικονομικό επίπεδο, το GSI θεωρείται ότι έχει σημαντικά οφέλη για τους Κυπρίους καταναλωτές. Σύμφωνα με τον κ. Σκυλακάκη, οι διαφορές τιμών μεταξύ Ελλάδας και Κύπρου είναι τόσο μεγάλες, που το καλώδιο αναμένεται να προσφέρει σημαντικά κέρδη. Το σχέδιο αυτό έχει προκαλέσει πολλές συζητήσεις σχετικά με τη βιωσιμότητά του, και αναμένονται περισσότερες λεπτομέρειες καθώς οι συζητήσεις συνεχίζονται στη Βουλή και στην Κύπρο.
Καθοριστικός παράγοντας για την πρόοδο του έργου είναι η πολιτική δέσμευση της Κυπριακής Δημοκρατίας να συμμετάσχει στο μετοχικό κεφάλαιο του έργου. Αυτό επιβεβαίωσε ο Κύπριος Πρόεδρος, Νίκος Χριστοδουλίδης, σε πρόσφατη συνάντηση με τον Έλληνα Πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη.
Η ΡΑΕΚ (Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας Κύπρου) έχει ήδη εγκρίνει τις συμφωνίες που έγιναν στην Αθήνα, επιτρέποντας την ανάκτηση 125 εκατ. ευρώ από τον ΑΔΜΗΕ κατά τη διάρκεια της κατασκευής του έργου. Η συμφωνία περιλαμβάνει και την παράταση της εγγυημένης απόδοσης του έργου για 17 χρόνια, γεγονός που αναμένεται να ενισχύσει τη βιωσιμότητα του GSI.
Επιπλέον, η ελληνική κυβέρνηση έχει δεσμευτεί να αναλάβει το 50% των δαπανών σε περίπτωση διακοπής του έργου λόγω εξωτερικών παραγόντων, όπως πιθανές τουρκικές επιθέσεις. Αυτή η απόφαση έχει στόχο να μειώσει τις ανησυχίες της Κύπρου σχετικά με το γεωπολιτικό ρίσκο.
*πηγή: εφημερίδα «Εστία της Κυριακής»
*φωτό αρχείου
- Δείτε σχετικό ρεπορτάζ:
