«Τζίφος!» Όπως ήταν αναμενόμενο, η τριμερής συνάντηση στη Νέα Υόρκη για το Κυπριακό, στην οποία συμμετείχαν ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης, ο ψευδοηγέτης του Βορρά Τατάρ και ο γ.γ. του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες, δεν οδήγησε σε καμία ουσιαστική πρόοδο, αλλά σε ένα ακόμα νέο αδιέξοδο. Ωστόσο, το πιο ανησυχητικό είναι οι όροι υπό τους οποίους πραγματοποιήθηκε αυτή η συνάντηση, καθώς οι ελλαδικές και κυπριακές πλευρές φαίνεται να υποχωρούν στρατηγικά στο Κυπριακό.
Η Συνάντηση
Η ιστορία της τριμερούς συνάντησης είναι ξεκάθαρη: Ο ηγέτης των κατεχόμενων περιοχών, Ερσίν Τατάρ, είχε δηλώσει πριν από τη συνάντηση ότι απαιτεί αναγνώριση του ψευδοκράτους και της «κυριαρχικής ισότητας» των δύο κοινοτήτων στην Κύπρο προτού συμμετάσχει στην «άτυπη» τριμερή. Κανείς από τη Λευκωσία δεν αντέτεινε τις απαιτήσεις του, και η συνάντηση πραγματοποιήθηκε. Αυτό δημιουργεί σοβαρά ερωτήματα για την κατεύθυνση των διαπραγματεύσεων.
Ο Ν. Χριστοδουλίδης αποδέχτηκε να καθίσει στο τραπέζι με τον Τατάρ, χωρίς να απορρίψει την τουρκική θέση για την κυριαρχική ισότητα. Οι δηλώσεις του μετά τη συνάντηση έδειξαν ότι δεν αισθανόταν άνετα, με τις λέξεις να βγαίνουν δύσκολα από το στόμα του. Ο Τατάρ, από την πλευρά του, έθεσε τις προϋποθέσεις του για να υπονομεύσει οποιαδήποτε νέα προσπάθεια, καθιστώντας τη Λευκωσία και πάλι όμηρο της Άγκυρας.
Η τριμερής συνάντηση έλαβε χώρα το απόγευμα της 15ης Οκτωβρίου στην έδρα των Ηνωμένων Εθνών, και οι δηλώσεις που ακολούθησαν δεν ενέπνευσαν αισιοδοξία. Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Κ. Λετυμπιώτης ανέφερε ότι ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης προσήλθε με ειλικρινή πολιτική βούληση για μια εποικοδομητική συζήτηση, ωστόσο, παραμένει αναπάντητο το ερώτημα για το ποιο είναι το «Διεθνές Δίκαιο» που επικαλείται.
- Από τον Νικ. Σταυρουλάκι
Επιπλέον, η ελληνοκυπριακή πλευρά αποδέχτηκε να συμμετάσχει στη συνάντηση ως «κοινότητα» και όχι ως «κράτος», κάτι που δείχνει την υποχώρηση της θέσης της. Σε όλες τις προηγούμενες διασκέψεις, η ελληνοκυπριακή πλευρά προσήρχετο ως «κοινότητα», αλλά αυτό δεν πρέπει να υποτιμάται. Η αποδοχή αυτής της κατάστασης είναι πλέον «κεκτημένο» της Τουρκίας.
Ο Τατάρ, με τις δηλώσεις του, έδειξε ότι έχει δύο επιλογές: είτε να επιμείνει στις απαιτήσεις της Τουρκίας, είτε να τις εγκαταλείψει, γεγονός που θα τον καθιστούσε περίγελο στα μάτια του κοινού του. Η τριμερής συνάντηση πραγματοποιήθηκε χωρίς καμία ατζέντα, πράγμα που σημαίνει ότι και οι δύο πλευρές προσήλθαν με τις θέσεις τους και αποχώρησαν χωρίς καμία πρόοδο.
Ο Τατάρ δήλωσε ρητά ότι «η διαδικασία διαπραγματεύσεων δεν θα ξεκινήσει ποτέ, μέχρι να γίνουν αποδεκτά τα κεκτημένα δικαιώματα των Τουρκοκυπρίων». Αυτό υποδηλώνει ότι η Άγκυρα επιδιώκει μια νέα κρίση στην περιοχή, προκειμένου να επιβάλει τους όρους της.
Στο πλαίσιο αυτό, η ελληνοκυπριακή πλευρά επιχείρησε να περάσει στον Τατάρ την επιθυμία της να συνεχιστούν οι διαπραγματεύσεις από το σημείο που είχαν μείνει στο Κραν Μοντάνα το 2017, αλλά δεν υπάρχουν πληροφορίες για την αντίδραση του γ.γ. Γκουτέρες σχετικά με αυτό.
Η Κύπρος στο Τραπέζι
Η κυπριακή αντιπροσωπία στη Νέα Υόρκη ήταν πλήρως θεσμική, με τον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη να συνοδεύεται από κορυφαία μέλη της κυβέρνησης. Ωστόσο, η αποδοχή της πενταμερούς διάσκεψης, την ώρα που η Αθήνα και η Λευκωσία θεωρούν το καθεστώς των εγγυήσεων παρωχημένο, εγείρει ερωτήματα σχετικά με την πολιτική τους στρατηγική.
Εν κατακλείδι, η συνάντηση αυτή δεν πρόσφερε καμία ελπίδα για την επίλυση του Κυπριακού, και οι ερωτήσεις για το μέλλον παραμένουν αναπάντητες. Η κατάσταση φαίνεται να παραμένει στάσιμη, με τις δύο πλευρές να παραμένουν σε αντίθετες θέσεις.
