Μετά από πολλές περιπέτειες και προκλήσεις, όπως η σοβαρή οικονομική κρίση και οι αναταραχές στην κοινωνία, το ΠΑΣΟΚ κατάφερε μέσα σε 15 χρόνια να «μπει στην εντατική», να δείξει σημάδια ζωής και να αρχίσει σιγά-σιγά να επανακάμπτει, στοχεύοντας πλέον στην επιστροφή του στην εξουσία.
Σχεδόν 15 χρόνια έχουν περάσει από την τελευταία φορά που το ΠΑΣΟΚ βρέθηκε στη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης, κάτι που συνέβη σήμερα με επίσημο τρόπο.
Πώς συνέβη αυτό; Με την αποχώρηση των Γιώτας Πούλου και Θεοδώρας Τζάκρη από την Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ, το ΠΑΣΟΚ αναδείχθηκε ως το δεύτερο ισχυρότερο κόμμα, με 31 βουλευτές.
Η τελευταία φορά που το ΠΑΣΟΚ είχε παρόμοια θέση ήταν το μακρινό 2009.
Στις βουλευτικές εκλογές του 2007, η Νέα Δημοκρατία αναδείχθηκε πρώτη με 41,87%, ενώ το ΠΑΣΟΚ, υπό την ηγεσία του Γιώργου Παπανδρέου, ήρθε δεύτερο με 38,10% και 102 έδρες.
Ωστόσο, οι πρόωρες βουλευτικές εκλογές του 2009 (4 Οκτωβρίου) πραγματοποιήθηκαν μετά από την αιφνίδια διάλυση της Βουλής, και εκείνη ήταν η τελευταία φορά που το ΠΑΣΟΚ ανέλαβε την εξουσία.
ΠΑΣΟΚ: Η τελευταία πράσινη κυβέρνηση
Στις εκλογές του 2009, το ΠΑΣΟΚ έλαβε 43,92% και 160 έδρες, με κεντρικό σύνθημα το παραφρασμένο «λεφτά υπάρχουν» του Γιώργου Παπανδρέου, σχηματίζοντας αυτοδύναμη κυβέρνηση.
Τα χαμόγελα στη Χαριλάου Τρικούπη δεν κράτησαν πολύ. Από τότε, ξεκίνησε η αντίστροφη μέτρηση για την πλήρη απαξίωση του ΠΑΣΟΚ και η ελεύθερη πτώση των ποσοστών του στις εκλογές και στην κοινωνική απήχηση.
Μόλις λίγους μήνες αργότερα, ξέσπασε μια πρωτοφανής οικονομική κρίση, των συνεπειών της οποίας βιώνουμε ακόμη και σήμερα.
Ασφυκτικά μέτρα λιτότητας
Η ζωή των Ελλήνων, και φυσικά του ΠΑΣΟΚ, άλλαξε ριζικά. Τα μέτρα λιτότητας που επιβλήθηκαν ήταν δραστικά και δημιούργησαν ασφυξία για την πλειοψηφία των πολιτών, οι οποίοι ήδη βίωναν τις συνέπειες μιας βυθισμένης αγοράς.
Κατά τη διάρκεια της ψήφισης των μέτρων, βουλευτές όπως ο Βασίλης Οικονόμου και ο Γιάννης Δημαράς διαγράφηκαν από την Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΠΑΣΟΚ, ιδρύοντας αργότερα το Πανελλήνιο Άρμα Πολιτών, ενώ η Σοφία Σακοράφα εντάχθηκε στον ΣΥΡΙΖΑ.
Σημαντικά στελέχη του ΠΑΣΟΚ, όπως ο Γιώργος Λιάνης και η Μιλένα Αποστολάκη, ανεξαρτητοποιήθηκαν, ενώ άλλοι παραιτήθηκαν ή διαγράφηκαν λόγω διαφοροποιήσεων σε νομοσχέδια που σχετίζονταν με το Μνημόνιο.
Η κοινωνία αντέτεινε την οργή της για την οικονομική κρίση, και το ΠΑΣΟΚ άρχισε να θεωρείται «κακό» που οδήγησε στη σημερινή κατάσταση. Το Σοσιαλιστικό Κίνημα πλήρωσε τις συνέπειες των λαθών του και απαξιώθηκε πλήρως.
Το Νοέμβριο του 2011, η κυβέρνηση Παπανδρέου έλαβε ψήφο εμπιστοσύνης, όμως ήταν ήδη αργά.
Παρέδωσε τη σκυτάλη ο Παπανδρέου
Λίγες μέρες αργότερα, ο Γιώργος Παπανδρέου, σε συνάντηση με τον πρόεδρο της Νέας Δημοκρατίας Αντώνη Σαμαρά και τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κάρολο Παπούλια, αποφάσισε τη δημιουργία κυβέρνησης συνεργασίας υπό τον Λουκά Παπαδήμο, για την εφαρμογή των πολιτικών λιτότητας.
Στην κυβέρνηση συμμετείχε και ο Λαϊκός Ορθόδοξος Συναγερμός του Γιώργου Καρατζαφέρη.
Η νέα κυβέρνηση συμφώνησε στη σύναψη νέας δανειακής σύμβασης, γνωστής ως 2ο Μνημόνιο.
Πολλοί βουλευτές του ΠΑΣΟΚ παραιτήθηκαν και εξέφρασαν τη δυσαρέσκειά τους για την οικονομική πολιτική της κυβέρνησης, με αποτέλεσμα 22 βουλευτές να καταψηφίσουν το νομοσχέδιο και να διαγραφούν.
ΠΑΣΟΚ: Φουλ της διαγραφής
Ανάμεσα στους βουλευτές που διεγράφησαν ήταν η Λούκα Κατσέλη και ο Χάρης Καστανίδης, οι οποίοι ίδρυσαν την Κοινωνική Συμφωνία, ενώ άλλοι πέντε προσχώρησαν στη Δημοκρατική Αριστερά.
Μετά την παραίτηση του Γιώργου Παπανδρέου από τη θέση του πρωθυπουργού, ξεκίνησαν διαδικασίες αλλαγής ηγεσίας.
Στην Εθνική Συνδιάσκεψη του ΠΑΣΟΚ, στις 12 Μαρτίου 2012, ο Ευάγγελος Βενιζέλος ανακηρύχθηκε υποψήφιος πρόεδρος του κόμματος, καθώς ήταν ο μόνος που συγκέντρωσε τον απαραίτητο αριθμό υπογραφών.
Στις 18 Μαρτίου, οι εσωκομματικές εκλογές ανέδειξαν τον Βενιζέλο ως τον τέταρτο πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ.
Η διάλυση της Βουλής τον Απρίλιο του 2012 και η προκήρυξη εκλογών βρήκε το ΠΑΣΟΚ με 129 βουλευτές, αποδυναμωμένο και αποψιλωμένο.
ΠΑΣΟΚ: Από την εντατική, στην αναγέννηση
Αυτό που ακολούθησε ήταν ένα ΠΑΣΟΚ στην «εντατική», που όμως κατάφερε να επιβιώσει:
- Εκλογές 6 Μαΐου 2012: Τρίτη θέση με Ευάγγελο Βενιζέλο στο τιμόνι, 41 έδρες και 13,18%.
- Εκλογές 17 Ιουνίου 2012: Τρίτη θέση με 12,28%.
- Εκλογές 25 Ιανουαρίου 2015: Έβδομη θέση με 4,68% και 13 βουλευτές, φτάνοντας στο ναδίρ του.
- Εκλογές 20 Σεπτεμβρίου 2015: Τέταρτο κόμμα ως ΔΗΣΥ με την Φώφη Γεννηματά στην ηγεσία και ποσοστό 6,29%, αρχίζοντας την ανακαμψή του.
- Εκλογές 7 Ιουλίου 2019: Τρίτο το ΠΑΣΟΚ, ως ΚΙΝΑΛ, με 8,10% και 22 έδρες, πίσω από τον ΣΥΡΙΖΑ που συγκέντρωσε 31,53%.
- Εκλογές 25 Ιουνίου 2023: Τρίτη θέση με 11,84% υπό τον Νίκο Ανδρουλάκη, πλησιάζοντας τον ΣΥΡΙΖΑ που συγκέντρωσε 17,83%.
Μπορεί το ΠΑΣΟΚ να πραγματοποιήσει μια πλήρη αναγέννηση και να αναρριχηθεί ξανά στην εξουσία; Αυτό θα φανεί και θα αποδειχθεί στις εκλογές που ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει δηλώσει ότι θα διεξαχθούν το καλοκαίρι του 2027.
