Ανησυχητικές εξελίξεις προκύπτουν από την αντιπροσφυγική στροφή της Γερμανίας. Πιεζόμενη από την εγχώρια ακροδεξιά, η χώρα αποφάσισε να επιβάλει ελέγχους σε όλα τα σύνορα της, με σκοπό να περιορίσει τις δευτερογενείς προσφυγικές ροές.
Η Γερμανία, που για πολλά χρόνια υποστήριζε την πολιτική των «ανοιχτών συνόρων», έχει κάνει στροφή 180 μοιρών. Τώρα είναι η πρώτη χώρα που «κλείνει» τα σύνορά της, κάτι που αυξάνει την πίεση στις χώρες πρώτης υποδοχής, όπως η Ελλάδα. Η ελληνική κυβέρνηση προσπαθεί να προλάβει τις πιθανές αλυσιδωτές αντιδράσεις που μπορεί να προκύψουν.
Η Αθήνα και οι άλλες χώρες πρώτης υποδοχής συνεργάζονται για να ζητήσουν και πάλι στήριξη και καταμερισμό του βάρους που προκύπτει από τη διαχείριση των μεταναστευτικών και προσφυγικών ροών.
Η ελληνική κυβέρνηση έχει δηλώσει ότι δεν θα δεχθεί επιστροφές μεταναστών κατά παρέκκλιση του Συμφώνου Μετανάστευσης και Ασύλου και σχεδιάζει τις επόμενες κινήσεις της. Ταυτόχρονα, υποστηρίζει την ενίσχυση των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ, επιμένοντας στη στρατηγική της «ενεργητικής αποτροπής» από το Λιμενικό.
Διάσκεψη
Με τις νέες συνθήκες, η κυβέρνηση αναζητά συμμαχίες και βρίσκεται σε επαφή με τις κυβερνήσεις της Αυστρίας και της Πολωνίας. Αναμένεται επίσης να επιδιώξει συνεργασία με την Ιταλία, την Ισπανία, τη Μάλτα και τη Βουλγαρία.
Η πρώτη κρίσιμη συνάντηση για το θέμα θα πραγματοποιηθεί σήμερα στη Διάσκεψη για την Ασφάλεια και τη Μετανάστευση στο Βερολίνο.
Ο αρμόδιος υπουργός, Νίκος Παναγιωτόπουλος, αναμένεται να τονίσει ότι δεν είναι λύση για το μεταναστευτικό η μονομερής κατάργηση της Συνθήκης Σένγκεν και ότι τα κράτη μέλη του Βορρά δεν μπορούν να μεταθέτουν τις ευθύνες στις χώρες πρώτης υποδοχής χωρίς να αυξάνουν τη χρηματοδότηση.
Ενδεικτική είναι η δήλωση του Κυριάκου Μητσοτάκη την περασμένη εβδομάδα κατά τη συνάντησή του με τον καγκελάριο της Αυστρίας. Ο πρωθυπουργός υπογράμμισε ότι η Ελλάδα δεν θα αναλάβει το δυσανάλογο βάρος του μεταναστευτικού και ότι δεν μπορεί να γίνεται μονομερής κατάργηση ευρωπαϊκών συνθηκών και συμφωνιών.
«Δεν είναι σωστό να προχωρήσουμε σε μια λογική ad hoc εξαιρέσεων από τη Συνθήκη Σένγκεν, με συνοριακούς ελέγχους που μπορεί να περιορίσουν την ελεύθερη διακίνηση πολιτών και να βλάψουν μία από τις θεμελιώδεις κατακτήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης», δήλωσε, προσθέτοντας ότι «η εφαρμογή του Συμφώνου για τη Μετανάστευση και το Άσυλο είναι ένας δίκαιος συμβιβασμός μεταξύ όλων των ευρωπαϊκών κρατών, που αναγνωρίζει τη σημασία της εξωτερικής φύλαξης των συνόρων. Χρειαζόμαστε περισσότερους πόρους για να μπορέσουμε να επιτελούμε αυτή την αποστολή».
«Ενεργητική αποτροπή»
Ο πρωθυπουργός επανέλαβε την αντίθεσή του στις παράνομες επαναπροωθήσεις, χαρακτηρίζοντας τις ως «θεωρίες συνωμοσίας που δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα». Ωστόσο, υπογράμμισε τη σημασία της πολιτικής της «ενεργητικής αποτροπής», λέγοντας ότι «αποτελεί αποστολή του Λιμενικού».
Στο ίδιο πλαίσιο, δήλωσε ότι «στείλαμε ένα μήνυμα με αυτή την ενεργητική πολιτική, ότι οι διακινητές δεν θα έχουν τον έλεγχο».
Ο κ. Μητσοτάκης θα θέσει το ζήτημα τον Οκτώβριο, τόσο στην επόμενη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ στις Βρυξέλλες, όσο και στη Διάσκεψη του Βερολίνου για τα Δυτικά Βαλκάνια.
Ο παράγοντας Ερντογάν
Επιπλέον, στις 27 Σεπτεμβρίου, ο κ. Μητσοτάκης θα συναντηθεί ξανά με τον πρόεδρο της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη.
Αν και οι τουρκικές αξιώσεις δεν ευνοούν έναν ουσιαστικό διάλογο, η ελληνική κυβέρνηση επιθυμεί να διατηρήσει τους διαύλους επικοινωνίας ανοιχτούς, ώστε να συνεχιστεί η συνεργασία στο μεταναστευτικό.
«Το μεταναστευτικό είναι ένας από τους βασικούς λόγους που επιβάλλουν τη συνεργασία μεταξύ ελληνικών και τουρκικών αρχών. Μετά το 2020 και την μεγάλη μεταναστευτική κρίση, παρατηρείται μια σταδιακή ηρεμία», δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης, σε πρόσφατη συνέντευξή του.
Με το βλέμμα προς τα δεξιά
Σε κάθε περίπτωση, οι ελληνοτουρκικές σχέσεις και η πιθανή αναζωπύρωση μιας μεταναστευτικής κρίσης προκαλούν ανησυχία στο Μαξίμου, καθώς αυτά τα θέματα θεωρούνται προνομιακά για τη δεξιά πτέρυγα της ΝΔ και ενδέχεται να δημιουργήσουν εσωκομματικές αναταραχές.