Η πολυαναμενόμενη συμφωνία μεταξύ Ελλάδας και Βρετανικού Μουσείου για τα Γλυπτά του Παρθενώνα φαίνεται να προχωρά, χάρη στη χθεσινή συνάντηση του Κιρ Στάρμερ με τον Κυριάκο Μητσοτάκη στο Λονδίνο. Βρετανική πηγή ανέφερε στα «ΝΕΑ» ότι ο Βρετανός πρωθυπουργός διαβεβαίωσε τον Έλληνα ομόλογό του ότι «η θέση της κυβέρνησής του παραμένει σταθερή». Αυτή η θέση είναι ότι το Λονδίνο «δεν θα αποτελέσει εμπόδιο σε πιθανή συμφωνία, καθώς το ζήτημα ανήκει στο Βρετανικό Μουσείο». Ένας αξιωματούχος της Ντάουνινγκ Στριτ επανέλαβε ότι «η βρετανική κυβέρνηση δεν σκοπεύει να τροποποιήσει τη νομοθεσία», γνωρίζοντας ότι ο Μητσοτάκης διαπραγματεύεται με τον Τζορτζ Οσμπορν, τον πρόεδρο του Μουσείου, μια λύση «που δεν θα απαιτεί νομοθετική παρέμβαση» – τουλάχιστον όχι σε αυτή τη φάση.
Πρακτικές λεπτομέρειες
Όλες οι πληροφορίες δείχνουν ότι η επίτευξη συμφωνίας είναι κοντά. Μια πηγή εκτιμά ότι μπορεί να ανακοινωθεί μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2025, εκτός αν υπάρξουν απρόοπτα. Από τις 16 Νοεμβρίου, αξιόπιστες πηγές είχαν ενημερώσει «ΤΑ ΝΕΑ» ότι οι συζητήσεις μεταξύ του Οσμπορν και του Έλληνα υπουργού Εξωτερικών, Γιώργου Γεραπετρίτη, βρίσκονται σε «πολύ προχωρημένο στάδιο». Την προηγούμενη εβδομάδα, πηγή του Βρετανικού Μουσείου δήλωσε ότι είναι πιθανό να βρεθεί λύση «στο όχι πολύ μακρινό μέλλον». Παρόμοιες πληροφορίες δημοσίευσαν και άλλες βρετανικές εφημερίδες, όπως η «Γκάρντιαν» και οι «Τάιμς», οι οποίες ανέφεραν ότι οι διαπραγματεύσεις επικεντρώνονται στις πρακτικές λεπτομέρειες της μεταφοράς των Γλυπτών.
Μετά τη συνάντηση διάρκειας 32 λεπτών, ο Μητσοτάκης αποχώρησε χωρίς να κάνει δηλώσεις. Κατά την είσοδό του στην Ντάουνινγκ Στριτ 10, ένας Βρετανός δημοσιογράφος ρώτησε τον Στάρμερ: «Κύριε Στάρμερ, θα χάσετε τα Μάρμαρά σας;», χωρίς να λάβει απάντηση.
Ο όρος «κατάθεση»
Όπως έχουν αναφέρει «ΤΑ ΝΕΑ» από τον Φεβρουάριο του 2022, η προτεινόμενη λύση για τον επαναπατρισμό μέρους των Γλυπτών είναι η «κατάθεση» («deposit»), που είχε εφαρμοστεί στην επιστροφή του λίθου VI της ανατολικής ζωφόρου του Παρθενώνα από το Παλέρμο. Πολλά βρετανικά μέσα αναφέρονται σε «δάνειο», ωστόσο θεωρείται πιθανό ότι η Ελλάδα δεν θα χρειαστεί να αναγνωρίσει ρητά τη βρετανική κυριότητα επί των αρχαίων τεχνουργημάτων. Ένας αξιωματούχος του Βρετανικού Μουσείου δήλωσε ότι η «Σύμπραξη για τον Παρθενώνα», που προτείνει ο Οσμπορν, βασίζεται σε «ανταλλαγές» πολιτιστικών αγαθών και ότι το ζήτημα της ιδιοκτησίας μπορεί να παρακαμφθεί. Ωστόσο, τόνισε ότι «παρά την εποικοδομητική φύση των συζητήσεων, υπάρχει ακόμη δρόμος να διανυθεί».
Πριν ακόμα ανακοινωθεί η συμφωνία, η βρετανική αντιπολίτευση χρησιμοποίησε το θέμα για πολιτική κριτική. Ο σκιώδης υφυπουργός Πολιτισμού των Συντηρητικών, Σάκιμπ Μπάτι, δήλωσε ότι «ο Στάρμερ φαίνεται έτοιμος να υποκύψει στη ριζοσπαστική Αριστερά και να επιστρέψει τα Ελγίνεια στην Ελλάδα».
Διμερείς συμφωνίες
Μετά τη συνάντηση, εκπρόσωπος του Στάρμερ υπογράμμισε τη σημασία της σχέσης μεταξύ Ηνωμένου Βασιλείου και Ελλάδας, αναφέροντας ότι οι δύο ηγέτες συμφώνησαν σε σημαντικές ευκαιρίες ανάπτυξης στους τομείς του εμπορίου, των επενδύσεων, της εκπαίδευσης και της άμυνας. Επίσης, συμφωνήθηκε να ενταθούν οι δράσεις κατά της παράνομης μετανάστευσης. Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, οι τομείς συνεργασίας που ενδιαφέρουν περισσότερο την Ελλάδα είναι η ναυτιλία και ο τουρισμός, με αναμενόμενες διμερείς συμφωνίες στο προσεχές διάστημα. Επίσης, συζητήθηκε το Κυπριακό, με προοπτική την άτυπη πενταμερή διάσκεψη υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών.
