Η Μέση Ανατολή βρίσκεται και πάλι σε κρίση, με το Ισραήλ να συνεχίζει τους βομβαρδισμούς στη Λωρίδα της Γάζας και το Λίβανο, δηλώνοντας ότι δεν θα σταματήσει μέχρι να εξαλείψει τη Χαμάς και τη Χεζμπολάχ. Σε αυτό το πλαίσιο, η συμπλήρωση 24 ετών από την έναρξη της δεύτερης Ιντιφάντα αποκτά μια ιδιαίτερα βαρύτητα και σημασία.
Ιντιφάντα: Η έννοια της εξέγερσης
Ο όρος «Ιντιφάντα» προέρχεται από την αραβική γλώσσα και σημαίνει «τίναγμα» ή «ταρακούνημα». Με την πάροδο του χρόνου, έχει καθιερωθεί ως συνώνυμο της «εξέγερσης» ή «αντίστασης». Ιστορικά, η λέξη έχει χρησιμοποιηθεί για να περιγράψει διάφορες εξεγέρσεις, όπως την αριστερή εξέγερση στο Μπαχρέιν το 1965, την αντίσταση κατά της ισπανικής αποικιοκρατίας το 1970, και τις διαδηλώσεις στη Γαλλία το 2005.
Ωστόσο, μόνο δύο εξεγέρσεις έχουν χαρακτηριστεί επίσημα ως Ιντιφάντα: η πρώτη, που ξεκίνησε τον Δεκέμβριο του 1987, και η δεύτερη, που ξέσπασε σχεδόν επτά χρόνια αργότερα. Αν και υπήρξαν πολλές εξεγερσιακές εκδηλώσεις από τον παλαιστινιακό λαό, μόνο αυτές οι δύο έχουν αναγνωριστεί με τον συγκεκριμένο όρο.
Η πρώτη παλαιστινιακή Ιντιφάντα
Η πρώτη Ιντιφάντα ξεκίνησε στις 9 Δεκεμβρίου 1987, όταν οι Παλαιστίνιοι αντέδρασαν στην καταπίεση από το Ισραήλ, η οποία εκδηλώθηκε με δολοφονίες, μαζικές φυλακίσεις και κατεδαφίσεις σπιτιών. Οι νεαροί Παλαιστίνιοι χρησιμοποίησαν κυρίως πέτρες για να αντισταθούν, γεγονός που οδήγησε στην ονομασία «πετροπόλεμος».
Η σπίθα που προκάλεσε την εξέγερση ήταν ένα θανατηφόρο τροχαίο ατύχημα στις 8 Δεκεμβρίου 1987, όπου τέσσερις Παλαιστίνιοι σκοτώθηκαν. Την επόμενη ημέρα, οι κηδείες τους οδήγησαν σε βίαιες συγκρούσεις με τον ισραηλινό στρατό, προκαλώντας αναταραχή στους προσφυγικούς καταυλισμούς της Λωρίδας της Γάζας.
Κατά τη διάρκεια της πρώτης Ιντιφάντα, περίπου 1.500 Παλαιστίνιοι και 400 Ισραηλινοί έχασαν τη ζωή τους, ενώ πολλές χιλιάδες Παλαιστίνιοι πέρασαν από τις φυλακές. Η εξέγερση τερματίστηκε το 1993 με τη συμφωνία του Όσλο, η οποία άνοιξε το δρόμο για την ίδρυση παλαιστινιακού κράτους.
Η δεύτερη παλαιστινιακή Ιντιφάντα
Η δεύτερη Ιντιφάντα, γνωστή και ως «Αλ-Ακσά Ιντιφάντα», ξέσπασε ακριβώς επτά χρόνια αργότερα, στις 28 Σεπτεμβρίου 2000, και προκλήθηκε από την επίσκεψη του Αριέλ Σαρόν στο Όρος του Ναού, γεγονός που θεωρήθηκε προκλητικό από τους Παλαιστίνιους. Οι διαδηλωτές αντέτειναν με πέτρες, και οι συγκρούσεις οδήγησαν σε πολλούς θανάτους και τραυματισμούς.
Η δεύτερη Ιντιφάντα διακρίνεται από την αύξηση της οργανωμένης ένοπλης αντίστασης, με τη Χαμάς να αναλαμβάνει ηγετικό ρόλο. Ο Γιάσερ Αραφάτ πρότεινε τη λύση των δύο κρατών, αλλά η πρότασή του αντιμετωπίστηκε με σκεπτικισμό από διεθνείς παράγοντες.
Η δεύτερη Ιντιφάντα τερματίστηκε σταδιακά, με την υπογραφή συμφωνιών κατάπαυσης του πυρός και την επαναβεβαίωση της δέσμευσης για ειρηνικές διαδικασίες. Ο αριθμός των θυμάτων εκτιμάται ότι ανήλθε σε περίπου 3.000 Παλαιστίνιους και 1.000 Ισραηλινούς, καθώς και 64 αλλοδαπούς.
Σήμερα, καθώς η περιοχή βρίσκεται και πάλι σε αναταραχή, η μνήμη των Ιντιφάντα επανέρχεται στο προσκήνιο, υπογραμμίζοντας τις συνεχιζόμενες προκλήσεις και τις αντιφάσεις που χαρακτηρίζουν τη σύγκρουση.
