Οι γιαγιάδες, οι διατηρητές των παραδόσεων, το έλεγαν πάντα με έναν συγκεκριμένο τρόπο. Η φανουρόπιτα είναι η παραδοσιακή γλυκιά και νηστίσιμη πίτα της ελληνικής κουζίνας, την οποία προσφέρουμε την ημέρα που η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά τον Άγιο Φανούριο, δηλαδή στις 27 Αυγούστου.
Φανουρόπιτα: Πότε και γιατί τη φτιάχνουμε – Όλα τα μυστικά
Η φανουρόπιτα δεν είναι μια τυπική πίτα με φύλλα, αλλά ένα αρωματικό κέικ χωρίς αυγά και βούτυρο, που παρασκευάζεται αποκλειστικά με λάδι για να είναι νηστήσιμο. Αυτή η πίτα, γνωστή ως φανουρόπιτα, πρέπει να περιέχει επτά ή εννέα συστατικά και όσο την ετοιμάζετε, θα πρέπει να έχετε ένα αναμμένο κερί. Σε πολλές περιοχές, πριν ξεκινήσουν την προετοιμασία, θυμιατίζουν και λίγο το χώρο.
Συστατικά για τη φανουρόπιτα
Τα κύρια συστατικά περιλαμβάνουν το λάδι, το αλεύρι και τη ζάχαρη. Επιπλέον, θα χρειαστείτε χυμό πορτοκαλιού, καρύδια, σταφίδες, κανέλα και γαρίφαλο. Σε μία συνταγή που έχω από τη Ρόδο, αντί για πορτοκάλι προσθέτουν ημίγλυκο κρασί, γεγονός που αποδεικνύει πόσο νόστιμο είναι το αποτέλεσμα. Μάλιστα, πρόσφυγες από την Καππαδοκία μου είπαν ότι φτιάχνουν και φανουρόπιτα ανεβατή (δηλαδή με μαγιά), αρωματισμένη με γλυκάνισο αντί για γαρίφαλο.
Συστατικά:
1 κούπα σπορέλαιο
3 (περίπου) κούπες αλεύρι (που φουσκώνει μόνο του)
1 κούπα ζάχαρη
1 κούπα φυσικό χυμό πορτοκαλιού
1 κουταλάκι γλυκού σόδα
1/2 κούπα μέτρια κομμένα καρύδια
1/2 κούπα ξανθές σταφίδες
1/2 κουταλάκι γλυκού γαρίφαλο
3/4 κουταλάκι γλυκού κανέλα
Εναλλακτική: Μπορείτε να παραλείψετε τη σόδα και να προσθέσετε βανίλια σε σκόνη ή μερικές σταγόνες νερά (για τα δάκρυα της Παναγίας).
Εκτέλεση
Ξεκινάμε χτυπώντας το λάδι με τη ζάχαρη μέχρι να λιώσει η ζάχαρη όσο το δυνατόν περισσότερο. Στη συνέχεια, προσθέτουμε το χυμό πορτοκαλιού, στον οποίο έχουμε διαλύσει τη σόδα, και συνεχίζουμε το χτύπημα για 3-4 λεπτά. (Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε μίξερ σε αυτή τη φάση αν το προτιμάτε). Σε ένα μπολ, ανακατεύουμε το αλεύρι, το γαρίφαλο, την κανέλα, τα καρύδια και τις σταφίδες με τα χέρια μας μέχρι να αναμειχθούν καλά.
Αδειάζουμε το μείγμα σε ένα λαδωμένο ταψάκι νούμερο 28. Ψήνουμε σε προθερμασμένο φούρνο στους 160-170 βαθμούς, ανάλογα με την ένταση του φούρνου, για 40-60 λεπτά. Όταν η φανουρόπιτα είναι έτοιμη, την αφήνουμε να κρυώσει και ύστερα την κόβουμε σε κομμάτια που είναι μονός αριθμός. Αν αφαιρέσετε δύο υλικά, η πίτα θα είναι πιο απλή αλλά εξίσου νόστιμη.
Το τελετουργικό και η ιστορία του Αγίου Φανουρίου
Αφού ψηθεί η φανουρόπιτα, οι ευσεβείς την πηγαίνουν στην εκκλησία για να διαβαστεί, και στη συνέχεια τη μοιράζουν. Αρχικά, θα πρέπει να μοιραστούν τουλάχιστον επτά κομμάτια έξω από την εκκλησία.
Το υπόλοιπο μπορεί να το πάρουν στο σπίτι για να το μοιράσουν στα μέλη της οικογένειας, σε γείτονες και φίλους. Σε πολλές εκκλησίες υπάρχουν παρεκκλήσια του Αγίου Φανουρίου, όπου κάθε Δευτέρα διαβάζονται οι φανουρόπιτες. Πολλοί επιλέγουν να μην τις πηγαίνουν στην εκκλησία, αλλά απλώς τις μοιράζουν. Πριν φάτε το κομμάτι της φανουρόπιτας, πρέπει να πείτε τρεις φορές: «Θεός συγχωρέσει τη μάνα του Άη Φανούρη».
