Η νόσος HIV/AIDS θεωρείται πανδημία σε πολλές περιοχές του κόσμου, με σχεδόν 30 εκατομμύρια θανάτους από το 1981 έως το 2009. Ωστόσο, μετά από περισσότερες από τέσσερις δεκαετίες, φαίνεται ότι υπάρχει ελπίδα για μια νέα λύση.
Κλινικές δοκιμές που πραγματοποιήθηκαν στη Νότια Αφρική και την Ουγκάντα έδειξαν ότι ένα εμβόλιο που χορηγείται κάθε έξι μήνες μπορεί να προσφέρει 100% προστασία από τη μόλυνση με τον ιό HIV, ειδικά στις νεαρές γυναίκες.
Συγκεκριμένα, οι επιστήμονες δοκίμασαν το εμβόλιο λενακαπαβίρης, το οποίο προσφέρει καλύτερη προστασία από τον HIV σε σύγκριση με δύο άλλα φάρμακα, τα οποία είναι καθημερινά χάπια. Και τα τρία φάρμακα ανήκουν στην κατηγορία της προφύλαξης πριν από την έκθεση (PrEP – Pre-Exposure Prophylaxis).
Τα δύο καθημερινά χάπια είναι το Truvada (F/TDF), το οποίο χρησιμοποιείται ευρέως για περίπου μια δεκαετία, και το νεότερο Descovy (F/TAF), το οποίο είναι εξίσου αποτελεσματικό με το προηγούμενο.
Η λενακαπαβίρη (Len LA) είναι ένας αναστολέας του καψιδίου σύντηξης, που επηρεάζει το καψίδιο του HIV, ένα πρωτεϊνικό κέλυφος που προστατεύει το γενετικό υλικό και τα ένζυμα του ιού. Χορηγείται με ένεση μία φορά κάθε έξι μήνες.
Ανώτερη από τα υπάρχοντα φάρμακα
Η δοκιμή έγινε σε ένα μεγάλο δείγμα 5.000 γυναικών σε τρεις τοποθεσίες στην Ουγκάντα και 25 τοποθεσίες στη Νότια Αφρική για να αξιολογηθεί η αποτελεσματικότητα της λενακαπαβίρης σε σύγκριση με τα άλλα δύο φάρμακα.
Από τα αποτελέσματα της τυχαιοποιημένης φάσης της δοκιμής, καμία από τις 2.134 γυναίκες που πήραν λενακαπαβίρη δεν μολύνθηκε από τον HIV, προσφέροντας 100% αποτελεσματικότητα.
Αντίθετα, 16 από τις 1.068 γυναίκες (1,5%) που έλαβαν Truvada και 39 από τις 2.136 (1,8%) που έλαβαν Descovy μολύνθηκαν από τον HIV.
«Αυτή η σημαντική ανακάλυψη μας δίνει ελπίδα ότι έχουμε ένα αποδεδειγμένο, εξαιρετικά αποτελεσματικό εργαλείο πρόληψης για την προστασία από τον ιό HIV,» δήλωσε η Δρ. Λίντα-Γκέιλ Μπέκερ, κύρια ερευνήτρια της μελέτης στη Νότια Αφρική και πρώην πρόεδρος της Διεθνούς Εταιρείας για το AIDS.
Η Δρ. Λίντα-Γκέιλ Μπέκερ, ερευνήτρια
Πέρυσι, υπήρξαν 1,3 εκατομμύρια νέες μολύνσεις παγκοσμίως. Αν και αυτός ο αριθμός είναι λιγότερος από τα 2 εκατομμύρια μολύνσεις το 2010, είναι σαφές ότι δεν θα επιτύχουμε τον στόχο του UNAIDS για λιγότερες από 500.000 νέες μολύνσεις έως το 2025 ή τον στόχο να τερματιστεί το AIDS έως το 2030.
Για τους νέους, η καθημερινή απόφαση να πάρουν ένα χάπι, να χρησιμοποιήσουν προφυλακτικό ή να πάρουν φάρμακο τη στιγμή της σεξουαλικής επαφής μπορεί να είναι δύσκολη.
Επιστήμονες και ακτιβιστές του HIV ελπίζουν ότι οι νέοι θα διαπιστώσουν ότι η λήψη αυτής της “απόφασης πρόληψης” μόνο δύο φορές το χρόνο μπορεί να απλοποιήσει τη διαδικασία και να μειώσει τα εμπόδια.
Για μια νεαρή γυναίκα που έχει δυσκολίες να επισκεφθεί μια κλινική ή που φοβάται το στίγμα και τη βία, μια ένεση κάθε έξι μήνες μπορεί να είναι η λύση που θα την προστατέψει από τον ιό HIV.
Ωστόσο, όπως επισημαίνει η ερευνήτρια, οι δοκιμές συνεχίζονται και σε άλλες ομάδες, όπως άνδρες cisgender, τρανς και μη δυαδικά άτομα που κάνουν σεξ με άνδρες.
«Είναι σημαντικό να διεξάγουμε δοκιμές σε διάφορες ομάδες, καθώς έχουμε παρατηρήσει διαφορές στην αποτελεσματικότητα. Το αν η σεξουαλική επαφή είναι πρωκτική ή κολπική μπορεί να επηρεάσει την αποτελεσματικότητα του εμβολίου,» τονίζει η Μπέκερ.
