Καλοκαίρι, λιακάδα, υπερθερμία!
Είμαστε ακόμα στις πρώτες μέρες του καλοκαιριού και η θερμοκρασία έχει φτάσει τους 40°C! Παράλληλα, οι νότιοι άνεμοι, που μαζί με τη σκόνη της Σαχάρας, μεταφέρουν υγρές αέριες μάζες, προκαλούν δυσκολία στην αναπνοή και ερεθισμό των βλεννογόνων (μάτια, μύτη, στόμα).
Από τον παιδίατρο και εντατικό Τάσο Χατζή*
Το ιδιαίτερα ζεστό κλίμα και οι μεγάλες μέρες, ακολουθούμενες από μεγάλες περιόδους ηλιοφάνειας, κάνουν την καθημερινότητα πιο δύσκολη. Αλλά ακόμα και όταν δύει ο ήλιος, όταν η αυξημένη θερμοκρασία της ημέρας υποχωρεί, τα κτίρια (ήδη θερμικά φορτισμένα) απελευθερώνουν τη θερμική ενέργεια στο περιβάλλον (φαινόμενο του θερμοκηπίου).
Γι’ αυτό η υπερβολική ζέστη δεν υποχωρεί ούτε τη νύχτα.
Τουλάχιστον στις μεγάλες πόλεις υποφέρουν όλοι, αλλά κυρίως τα μικρά παιδιά και οι ηλικιωμένοι.
- Υπάρχουν τρία βασικά προβλήματα που απειλούν άμεσα κάθε άνθρωπο:
Πρώτον, η έκθεση σε Ηλιακή ακτινοβολία, με αποτέλεσμα εγκαύματα στο εκτεθειμένο δέρμα.
Δεύτερον, το υπερβολική ζέστηπου επηρεάζει όλες τις λειτουργίες του οργανισμού μας.
Τρίτον, το υγρό και σωματιδιακό αέρα που (όπως προαναφέρθηκε) ερεθίζει τα μάτια, τη μύτη και το στόμα, καθώς και ολόκληρο το τραχειοβρογχικό δέντρο.
- Δεν υπάρχουν μαγικές λύσεις σε κανένα από τα παραπάνω προβλήματα
Δεν μπορούμε όλοι να κλειστούμε στο σπίτι μας – τι να κάνουμε;
Είναι άσκοπο να προτείνουμε να κλειστούμε όλοι στα σπίτια μας όσο αυτή η κατάσταση συνεχίζεται. Η οικονομία θα καταρρεύσει! Ας θυμηθούμε την καραντίνα στην πρόσφατη πανδημία…
Φαίνεται πιο λογικό και πρακτικό να επιδιώκουμε «ενδιάμεσες λύσεις»:
- Αποφύγετε την οδήγηση κατά τις συνήθεις ώρες γεύματος, δηλαδή μεταξύ 12:00 και 4:00 μ.μ.
- Όταν είμαστε έξω, όταν υπάρχει αυξημένη συγκέντρωση ρύπων, φοράμε ελαφριά και φαρδιά ρούχα σε ανοιχτόχρωμο, κατά προτίμηση φαρδύ ψάθινο ή πάνινο καπέλο, γυαλιά ηλίου και πιθανώς μάσκα.
- Περπατήστε σε σκιερά μέρη και πιείτε άφθονο δροσερό νερό και όχι αναψυκτικά ή αλκοολούχα ποτά.
- Πλένετε συχνά το πρόσωπό σας με νερό βρύσης για να απομακρύνετε τον ιδρώτα και τη βρωμιά.
- Αποφύγετε την έντονη σωματική δραστηριότητα, συμπεριλαμβανομένου του μεγάλου περπατήματος.
- Αν χρειαστεί να περπατήσουμε, μπορούμε να το κάνουμε με διάλειμμα μετά από 15-20 λεπτά περπάτημα. Θα πρέπει να προτιμάμε ελαφριά αθλητικά παπούτσια χωρίς λαστιχένιες σόλες για να αερίζονται τα πόδια μας.
- Καθίστε σε σκιερά, αεριζόμενα και κατά προτίμηση ανοιχτά μέρη, εκτός αν υπάρχει πολλή σκόνη.
- Απαιτείται κλιματισμός ή ανεμιστήρας σε κλειστούς χώρους.
- Οι ίδιοι κανόνες ισχύουν για τα μικρά παιδιά και τους ηλικιωμένους που βρίσκονται υπό την επίβλεψή μας.
Οδηγίες για παιδιά και ηλικιωμένους
Δίνουμε ιδιαίτερη προσοχή τόσο στα μικρά παιδιά όσο και στους ηλικιωμένους ώστε να μην συμβαίνουν τα εξής:
Αφυδάτωση: Όταν τα μικρά παιδιά διψούν ή πεινούν, το δείχνουν με κάποιο τρόπο, ανάλογα με την ηλικία τους. Αν είναι ακόμα σε πάνες, τα ελέγχουμε τακτικά για ούρα. Αν δεν έχει, φροντίζουμε να πίνουν νερό. Οι ηλικιωμένοι, ιδιαίτερα οι εξαρτημένοι, δεν μπορούν να εκφράσουν τη δίψα τους και αφυδατώνονται εύκολα. Θα πρέπει να τους προσφέρουμε νερό συχνά.
Εγκαύματα: Το δέρμα ενός μικρού παιδιού με ελάχιστο υποδόριο λίπος διαπερνάται εύκολα από τις ακτίνες του ήλιου και καίγεται. Επιλέγουμε να το προστατεύσουμε όχι με αντηλιακό, αλλά αποφεύγοντας την έκθεση στον ήλιο.
- Φυσικά τα παιδιά δεν κάνουν ηλιοθεραπεία!
Το ίδιο ισχύει και για τους ηλικιωμένους, ειδικά αν δεν μπορούν να αμυνθούν.
Ηλίαση: Αν και η λέξη δεν είναι ακριβής επιστημονικός όρος, μεταφέρει την ουσία, δηλαδή την επίδραση της ηλιακής ενέργειας στο σώμα μας και κυρίως της θερμικής ενέργειας, που υπερθερμαίνει το σώμα και κυρίως τον εγκέφαλο. Στα αρχικά στάδια, το σώμα ανταποκρίνεται διαχέοντας την περίσσεια θερμότητας με διάφορους τρόπους (αναπνοή, διούρηση, εφίδρωση), αλλά αργότερα δεν μπορεί πλέον να το κάνει και εμφανίζεται θερμοπληξία.
Θερμοπληξία: Είναι ισοδύναμο με πολυοργανική ανεπάρκεια, που σημαίνει ότι όλα τα ζωτικά όργανα δεν μπορούν πλέον να λειτουργήσουν και επέρχεται θάνατος.
Υπάρχουν παλαιότερες και πιο πρόσφατες περιπτώσεις μαζική θερμοπληξία σε ηλικιωμένους στη ζέστη της ημέρας που δεν έλαβαν την κατάλληλη φροντίδα, κυρίως σε κοινοτικά ή ατομικά περιβάλλοντα διαβίωσης.
Η πιο κοινή αιτία θερμοπληξίας στα παιδιά είναι το κλείδωμα σε αυτοκίνητο που εκτίθεται στο ηλιακό φως αλλά δεν αερίζεται. Χαρακτηριστικό παράδειγμα όταν οι γονείς “Fly to Shop” και αφήνουν το παιδί μόνο του στο αυτοκίνητο. Αυτό συνήθως πέφτει για ύπνο και δυστυχώς κινδυνεύει ακόμα κι αν μείνει για πολύ.
Αν δείτε ποτέ ένα παιδί κλειδωμένο σε αυτοκίνητο, μην ψάχνετε τους γονείς. Σπάστε ένα παράθυρο, ανοίξτε την πόρτα και βγάλτε το παιδί έξω.
- Τολμώ. Μπορείτε να το σώσετε από βέβαιο θάνατο!
*Αναστάσιος Δ. Χατζής
Παιδίατρος – Εντατική
Πρώην Συντονίστρια – Διευθύντρια Μονάδας Εντατικής Θεραπείας
