Η αυξανόμενη κοινωνική δυσαρέσκεια, κυρίως λόγω της ακρίβειας και της γενικότερης οικονομικής κατάστασης, έχει αρχίσει να επηρεάζει την κυβέρνηση. Ταυτόχρονα, η κρίση που αντιμετωπίζει ο ΣΥΡΙΖΑ επιτρέπει στο ΠΑΣΟΚ να αναδειχθεί ως η κύρια αξιωματική αντιπολίτευση, ενώ η Ακροδεξιά συνεχίζει να κερδίζει έδαφος. Αυτά είναι τα κύρια ευρήματα από τη μεγάλη δημοσκόπηση της Metron Analysis για το MEGA, η οποία παρουσιάστηκε στο βραδινό δελτίο ειδήσεων στις 12 Σεπτεμβρίου.
Αύξηση της δυσαρέσκειας – 71% πιστεύουν ότι η χώρα πηγαίνει προς τη λάθος κατεύθυνση
Η αύξηση της κοινωνικής δυσαρέσκειας φαίνεται ξεκάθαρα από τις απαντήσεις των πολιτών σχετικά με την κατεύθυνση της χώρας. Συγκεκριμένα, το 71% θεωρεί ότι η χώρα κινείται προς τη λάθος κατεύθυνση, αυξάνοντας από το 65% τον Ιούνιο, ενώ μόλις το 23% πιστεύει ότι η κατεύθυνση είναι σωστή, μειωμένο από το 28% τον Ιούνιο.
Όσον αφορά τα σημαντικότερα προβλήματα που απασχολούν τους πολίτες, η ακρίβεια και η οικονομία βρίσκονται στην κορυφή της λίστας. Εντυπωσιακό είναι ότι η σημασία της ιατρικής περίθαλψης και των σχετικών προβλημάτων αυξάνεται, υποδηλώνοντας ότι η κυβερνητική ρητορική περί βελτίωσης στο ΕΣΥ δεν πείθει. Επίσης, το πρόβλημα της κρίσης των θεσμών κατατάσσεται ψηλά στις ανησυχίες των πολιτών.
Η απαισιοδοξία για την οικονομία αποτυπώνεται και στην πτώση του δείκτη οικονομικής εμπιστοσύνης, ο οποίος βρίσκεται στο -52%.
Ενδιαφέρον για τη διαδικασία εκλογής προεδρίας του ΠΑΣΟΚ
Καθώς η διαδικασία εκλογής προεδρίας στο ΠΑΣΟΚ πλησιάζει στην ολοκλήρωσή της, η δημοσκόπηση δείχνει ότι το ενδιαφέρον για συμμετοχή είναι ελαφρώς αυξημένο σε σχέση με την προηγούμενη εκλογική διαδικασία.
Σημαντική υποχώρηση της κυβέρνησης στις δημοσκοπήσεις
Η δημοσκόπηση αποκαλύπτει την εκλογική φθορά της Νέας Δημοκρατίας. Στην ερώτηση για την πολιτική επιρροή, το ΠΑΣΟΚ διατηρεί την πρώτη θέση, ενώ η Νέα Δημοκρατία καταγράφει μείωση στην επιρροή της, γεγονός που ισχύει και για τον ΣΥΡΙΖΑ.
Συγκεκριμένα, η Νέα Δημοκρατία καταγράφει ποσοστό πρόθεσης ψήφου στο 22%, μειωμένο από 24.4% τον Ιούνιο. Ο ΣΥΡΙΖΑ παρουσιάζει επίσης μεγάλη πτώση, από 11.1% σε 7%. Αντίθετα, το ΠΑΣΟΚ σημειώνει άνοδο στο 11.6% από 10.3% τον Ιούνιο. Μικρή πτώση παρατηρείται και στο ΚΚΕ, το οποίο βρίσκεται στο 7.2% από 7.9%. Σημαντική άνοδο έχουν οι ακροδεξιές παρατάξεις, με την Ελληνική Λύση στο 8.1% από 7.4%, τη Νίκη στο 3.3% από 2.2% και τη Φωνή της Λογικής στο 4% από 2.5%. Η Πλεύση Ελευθερίας υποχωρεί από το 4.6% στο 3.9%, ενώ η Νέα Αριστερά και το ΜέΡΑ25 καταγράφουν χαμηλότερα ποσοστά.
Αυτά τα ποσοστά αντικατοπτρίζουν τους διαφορετικούς βαθμούς συσπείρωσης των κομμάτων και τις μετακινήσεις των ψηφοφόρων. Η Νέα Δημοκρατία παραμένει το κόμμα με την υψηλότερη συσπείρωση, αλλά έχει σημαντικές διαρροές προς το ΠΑΣΟΚ και τα ακροδεξιά κόμματα. Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει πολύ χαμηλή συσπείρωση (52.5%), που εξηγεί και την πτώση του, με σημαντικές διαρροές προς το ΠΑΣΟΚ, το ΚΚΕ και την Πλεύση Ελευθερίας. Το ΠΑΣΟΚ έχει συσπείρωση 72%, με τις μεγαλύτερες διαρροές του να είναι προς τη Νέα Δημοκρατία.
Σχετικά με την πρόθεση ψήφου, ο ΣΥΡΙΖΑ έχει το υψηλότερο ποσοστό μεταξύ των δηλωμένων αριστερών ψηφοφόρων, αλλά και εκεί δεν είναι ιδιαίτερα υψηλό. Το ΠΑΣΟΚ έχει την ισχυρότερη παρουσία μεταξύ των κεντροαριστερών, φτάνοντας το 33.6%. Η Νέα Δημοκρατία κυριαρχεί στους κεντροδεξιούς ψηφοφόρους, ενώ και οι ακροδεξιές παρατάξεις έχουν σημαντική παρουσία.
Όλα αυτά αποτυπώνονται και στην εκτίμηση ψήφου που κάνει η Metron Analysis. Σύμφωνα με αυτή, η Νέα Δημοκρατία υποχωρεί από το 30.4% του Ιουνίου στο 29.8%, ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ περνά στην πέμπτη θέση με εκτίμηση 9.5% από 13.8% τον Ιούνιο. Το ΠΑΣΟΚ ανεβαίνει στη δεύτερη θέση με 15.7% από 12.9%, ενώ η Ελληνική Λύση έρχεται τρίτη με 10.9% από 9.2%. Το ΚΚΕ σημειώνει ελάχιστη πτώση από το 9.9% στο 9.7%. Η Νίκη καταγράφει άνοδο στο 4.4% και η Πλεύση Ελευθερίας υποχωρεί στο 5.3%. Αντίθετα, η Φωνή της Λογικής σημειώνει άνοδο στο 5.4% από 3.1% τον Ιούνιο. Η Νέα Αριστερά δεν καταφέρνει να ξεπεράσει το 3%.
Το νέο πολιτικό τοπίο
Η Νέα Δημοκρατία παραμένει ο πιο σταθερός πόλος του πολιτικού σκηνικού αλλά δείχνει σημάδια φθοράς. Αυτό σημαίνει ότι αν και είναι κοινοβουλευτικά κυρίαρχη, εκπροσωπεί μια μειοψηφία που πιστεύει ότι τα πράγματα πηγαίνουν στη σωστή κατεύθυνση, κάτι που δεν είναι πλειοψηφικό στην κοινωνία.
Στον ευρύτερο χώρο της Κεντροαριστεράς και της Αριστεράς παρατηρούνται ανακατατάξεις. Η κρίση του ΣΥΡΙΖΑ έχει οδηγήσει σε σημαντική υποχώρηση της εκλογικής του επιρροής, δίνοντας την ευκαιρία στο ΠΑΣΟΚ να διεκδικήσει τη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Ωστόσο, δεν παρατηρείται ενίσχυση αυτού του χώρου παρά τη φθορά της κυβέρνησης. Η συνολική εκτίμηση ψήφου του ΣΥΡΙΖΑ και του ΠΑΣΟΚ ήταν 26.7% τον Ιούνιο και τώρα υποχωρεί στο 25.2%. Αν συμπεριληφθεί και η μικρή πτώση του ΚΚΕ, γίνεται σαφές ότι η δυσαρέσκεια δεν οδηγεί στην ενίσχυση των αριστερών δυνάμεων.
Αντίθετα, παρατηρείται αύξηση της εκλογικής επιρροής της Ακροδεξιάς. Στις Ευρωεκλογές του Ιουνίου, οι σχηματισμοί της Ακροδεξιάς είχαν αθροιστικά 16.7%, ενώ τώρα η εκτίμηση ψήφου γι’ αυτούς ανέρχεται στο 20.7%, δείχνοντας μια σημαντική αύξηση της επιρροής τους. Αυτό υποδηλώνει ότι η Ακροδεξιά αναδύεται ως σημαντικός πολιτικός πόλος, εκμεταλλευόμενη την κοινωνική δυσαρέσκεια και την κρίση της Κεντροαριστεράς και της Αριστεράς. Δεν είναι τυχαίο ότι η κυβέρνηση φαίνεται να προσπαθεί να περιορίσει τις διαρροές προς την Ακροδεξιά.
Αυτή η εκτίμηση ψήφου αποτυπώνει την αντίφαση της περιόδου. Η δυσαρέσκεια προς τη Νέα Δημοκρατία είναι ισχυρή, με αποτέλεσμα να είναι ο πόλος της πιο ισχυρής μειοψηφίας, αλλά δεν αναδεικνύεται κάποιος άλλος ηγεμονικός πόλος. Αντίθετα, υπάρχει μια πληθώρα εκφράσεων δυσαρέσκειας. Αυτό καθιστά την κυριαρχία της ΝΔ ισχυρή, αλλά σε ένα περιβάλλον πολιτικής ρευστότητας.
Η δημοσκόπηση αυτή αναδεικνύει μια μεταβατική στιγμή στην πολιτική σκηνή, με ασαφή περιγράμματα για τις πιθανές εξελίξεις. Η κοινωνική δυσαρέσκεια, επικεντρωμένη στην οικονομία και την ακρίβεια, είναι ο καταλύτης που τροφοδοτεί πολιτικές μετατοπίσεις, αλλά δεν έχει αναδειχθεί μέχρι στιγμής μια εναλλακτική πρόταση που να αναγνωρίζεται από την κοινωνία. Πολλά θα εξαρτηθούν από τις εξελίξεις στον αριστερό χώρο, ενώ η επιρροή της Ακροδεξιάς συνεχίζει να ενισχύεται. Αυτό σημαίνει ότι η κατεύθυνση της δυσαρέσκειας παραμένει ένα κρίσιμο ζήτημα.
Η ταυτότητα της έρευνας
