Στις 10 Νοεμβρίου 2024, ο γνωστός σκιτσογράφος Αρκάς μας προσφέρει έναν μοναδικό χαιρετισμό. Στο σκίτσο του, ο σοφός Προφήτης καλείται να απαντήσει σε ένα ερώτημα που έχει απασχολήσει την ανθρωπότητα από καταβολής κόσμου: Πώς διακρίνουμε έναν έξυπνο από έναν βλάκα;
Η απάντηση του Προφήτη είναι απλή και ουσιαστική: «Ρωτήστε τους: “Ποιος από τους δυο είναι πιο έξυπνος;” Αυτός που θα πει “ΕΓΩ” είναι ο βλάκας». Με αυτόν τον τρόπο, ο Αρκάς μας προκαλεί να σκεφτούμε για τη φύση της εξυπνάδας και της βλακείας.
Drop mic.
Ο Μπρεχτ και η ακατανίκητη βλακεία
Συνδυάζοντας την πολιτική πραγματικότητα με τις στοχαστικές σκέψεις του Μπέρτολτ Μπρεχτ, επανερχόμαστε σε ένα από τα πιο επίκαιρα κείμενά του, με τίτλο: «Η ανθρώπινη βλακεία είναι ακατανίκητη, κυριολεκτικά!»
Ο κ. Κόινερ, σε μια συζήτηση για τη βλακεία, αναρωτιέται: «Ποιο είναι το μεγάλο μυστικό του βλάκα;» Η απάντηση είναι ότι ο βλάκας δεν διανοείται ποτέ ότι μπορεί να έχει άδικο. Ακόμα και αν υποπτευθεί κάτι τέτοιο, γρήγορα το απορρίπτει. Αυτή η αδυναμία του να αποδεχθεί την αμφιβολία τον καθιστά επικίνδυνο και αλαζόνα, ενώ πάντα υπάρχουν αρκετοί άλλοι βλάκες για να τον υποστηρίξουν.
Μια άλλη ερώτηση που προκύπτει είναι αν η βλακεία οδηγεί στην κακία ή το αντίστροφο. Ο κ. Κόινερ απαντά ότι και τα δύο είναι απλώς συμπτώματα ενός βαθύτερου εσωτερικού κενού. Ο βλάκας το υποψιάζεται, αλλά προσπαθεί να το καλύψει είτε με υλιστική επιθυμία είτε με κακία.
Όσον αφορά τις δραστηριότητες που επιλέγει ο βλάκας, αυτές συχνά του προσφέρουν μια ψευδαίσθηση δύναμης. Διαθέτει χαρακτηριστικά όπως οργανωτικότητα και επιμονή, γεγονός που του επιτρέπει να καρπώνεται τους κόπους άλλων χωρίς να αντιλαμβάνεται την αδικία.
Η αλογόμυγα είναι ίσως η ύπαρξη που ενοχλεί περισσότερο τον βλάκα, καθώς του προκαλεί υποψίες αυτογνωσίας. Παρά την ισχύ του, ο βλάκας δεν μπορεί να την εξοντώσει αποτελεσματικά, καθώς η προσπάθειά του είναι συνήθως υπερβολική και ακατάλληλη.
«Πώς είναι δυνατόν ο βλάκας να μην έχει καθόλου αίσθηση του χιούμορ;» ρωτούν τον κ. Κόινερ. Η απάντηση είναι ότι η έλλειψη χιούμορ τον προστατεύει, διότι αν είχε τη δυνατότητα να γελάσει με τον εαυτό του, θα έπαυε να είναι βλάκας.
Τέλος, ο κ. Κόινερ αναφέρει ότι ο βλάκας δεν έχει καμία ικανότητα μεταφορικής σκέψης και λαμβάνει τα πάντα κυριολεκτικά. Αυτό τον εμποδίζει να κατανοήσει τις απόψεις άλλων, οδηγώντας τον σε παρεξηγήσεις.
«Υπάρχει Θεός;» ρωτούν. Ο κ. Κόινερ απαντά ότι δεν γνωρίζει, αλλά είναι βέβαιος για ένα πράγμα: «Η ανθρώπινη βλακεία είναι ακατανίκητη, κυριολεκτικά!»
* Ιστορίες του κ. Κόινερ του Μπέρτολτ Μπρεχτ
Φωτογραφία: Wikimedia Commons
