Είμαστε σχεδόν μια εβδομάδα μετά από την αμφιλεγόμενη διαδικασία επιλογής ταινίας για τα Όσκαρ στην Ελλάδα, που μετατράπηκε σε μια κακή φάρσα εξαιτίας αποφάσεων του Υπουργείου Πολιτισμού, το οποίο άλλαξε ξαφνικά την επιτροπή που ανέλαβε την επιλογή της ελληνικής ταινίας.
Από τις 23 ταινίες που αρχικά είχαν επιλεγεί, μόλις 2 παρέμειναν υποψήφιες για να συμμετάσχουν στα 97α Όσκαρ και εκπρόσωποι του κινηματογραφικού κλάδου συναντήθηκαν με κυβερνητικούς αξιωματούχους αυτή την εβδομάδα για να εκφράσουν τα παράπονά τους σχετικά με την κατάσταση.
Στις αρχές Αυγούστου, το Υπουργείο Πολιτισμού είχε καλέσει μέλη της Ένωσης Ανεξάρτητων Κινηματογραφιστών, όπως τον σκηνοθέτη Βασίλη Κεκάτο, την κριτικό Λήδα Γαλανού, την ηθοποιό Κόρα Καρβούνη και τη σεναριογράφο Κάλλια Παπαδάκη, οι οποίοι αποδέχτηκαν την πρόταση να συμμετάσχουν στην επιτροπή.
Δυστυχώς, αργότερα το Υπουργείο Πολιτισμού ακύρωσε την επιτροπή αυτή, στέλνοντας στα μέλη ένα email που ανέφερε ότι η συμμετοχή τους υποβλήθηκε «κατά λάθος» και ότι δεν ισχύει πια. Γρήγορα ακολούθησε νέα επιτροπή, με τους εκπροσώπους της ελληνικής κινηματογραφικής βιομηχανίας να αντιδρούν έντονα, χαρακτηρίζοντας τον χειρισμό της κατάστασης «απαράδεκτο και οδυνηρό».
Η κατάσταση αυτή έχει προκαλέσει διεθνή ανησυχία. Όπως αναφέρει το Variety, αρκετά μέλη της νέας επιτροπής υπέβαλαν τις παραιτήσεις τους, με ανάμεσα τους και την σκηνοθέτιδα Ασημίνα Προέδρου, που είχε αναλάβει την περσινή ελληνική υποψηφιότητα για τα Όσκαρ με την ταινία «Πίσω από τις Θημωνιές». Ενημέρωσε για την παραίτησή της στο Facebook, δηλώνοντας ότι «αρνείται να νομιμοποιήσει» τη διαδικασία επιλογής που ακολουθήθηκε.
«Ψάχνουν για αποδιοπομπαίους τράγους»
Η κατάσταση επιδεινώθηκε, με τον υφυπουργό Πολιτισμού Ιάσονα Φωτήλα να προσπαθεί να ρίξει ευθύνες σε έναν ανώνυμο υπάλληλο κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου, κάνοντας λόγο για «παράνομες» ενέργειες στην επιλογή.
Ένα σωματείο υπαλλήλων του υπουργείου Πολιτισμού αντέτεινε, μέσω επιστολής στο Variety, ότι ο Φωτήλας «ψάχνει για αποδιοπομπαίους τράγους» και υπενθύμισε ότι οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι οφείλουν να αναλάβουν πλήρως τις ευθύνες τους χωρίς να επιρρίπτουν τις ευθύνες στους υπαλλήλους, οι οποίοι εργάζονται με εντιμότητα και σοβαρότητα.
Η παραγωγός Μαρία Δρανδάκη, μέλος της αντιπροσωπείας της Ένωσης Παραγωγών Οπτικοακουστικών Μέσων Ελλάδας (ΣΑΠΟΕ), ανέφερε ότι το φιάσκο των Όσκαρ είναι μόνο «η κορυφή του παγόβουνου».
«Το πρόβλημα είναι πλέον πολύ μεγαλύτερο από τα Όσκαρ», είπε, επισημαίνοντας τη γενική κακή διαχείριση που παρατηρείται στον οπτικοακουστικό τομέα. Ανέφερε επίσης: «Υπάρχει μεγάλη ένταση που προσπαθούσαμε να διαχειριστούμε… και δεν πήραμε καμία ανταπόκριση από την κυβέρνηση».
Για τη Δρανδάκη, παραγωγό της βραβευμένης ταινίας «Animal» της Σοφίας Εξάρχου, το σκάνδαλο αναδεικνύει τα διαρκή προβλήματα και παράπονα της βιομηχανίας απέναντι στην κυβέρνηση.
«Τα Όσκαρ είναι πολύ μικρό θέμα σε σύγκριση με τη γενική κατάσταση στην Ελλάδα», δήλωσε, αναφερόμενη και στην απογοήτευση για την καθυστέρηση ανακοινώσεων σχετικά με το Creative Greece, καθώς και τις συνεχείς ελλείψεις χρηματοδότησης στο Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου.
Η απάντηση του Υφυπουργού Πολιτισμού
Σε δηλώσεις του στο Variety, ο Φωτήλας επανέλαβε τους ισχυρισμούς του για «παράνομη συμπεριφορά» από δημόσιο υπάλληλο του υπουργείου, τονίζοντας: «Δεν έχω πρόβλημα με την ακαδημία ή τους παραγωγούς. Το πρόβλημά μου ήταν η διαδικασία».
Υποστήριξε ότι πρότεινε να σχηματιστεί μια νέα επιτροπή επιλογής απ’ τους εκπροσώπους του κλάδου και δήλωσε ότι επιθυμεί να αποδεχθεί τις προτάσεις τους. Επιπλέον, ανέφερε ότι προτίθεται να αλλάξει τον νόμο για να παραχωρήσει την ευθύνη της διαδικασίας επιλογής στα χέρια της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου, μια βήμα που υποστηρίζεται από σχεδόν 700 μέλη.
Απομένουν λιγότερο από δύο εβδομάδες μέχρι την προθεσμία υποβολής στις 13 Σεπτεμβρίου για την ελληνική υποψηφιότητα στα Όσκαρ.
Η Δρανδάκη δήλωσε ότι η βιομηχανία χρειάζεται περισσότερη υποστήριξη από την κυβέρνηση, προτού οι σκηνοθέτες εξετάσουν το ενδεχόμενο να υποβάλουν ξανά τις ταινίες τους, μια πιθανότητα που φαίνεται απομακρυσμένη. «Δυσκολεύομαι να επιστρέψω αν δεν μας ακούσουν πραγματικά», είπε. «Δεν ξέρω πώς μπορεί να γίνει αυτό μέσα σε δύο εβδομάδες».
Ο Φωτήλας εξέφρασε την ελπίδα ότι οι δεσμεύσεις του θα είναι αρκετές για να πείσουν την βιομηχανία να το ξανασκεφτούν. Διαφορετικά, φοβάμαι ότι θα καταστρέψουμε τον ελληνικό κινηματογράφο».
Την περασμένη εβδομάδα, η Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου δημοσίευσε ανοιχτή επιστολή ζητώντας την ακύρωση της φετινής διαδικασίας επιλογής και να μην υποβληθεί καμία ταινία από την Ελλάδα στην επόμενη χρονιά για τα Όσκαρ, που θα γίνουν στις 3 Μαρτίου.
«Είναι μια ριζοσπαστική απόφαση. Γνωρίζουμε ότι δεν είναι καλή για τη χώρα και τη φήμη της», δήλωσε ο πρόεδρος της ακαδημίας Λευτέρης Χαρίτος. Ωστόσο, σημείωσε ότι είναι «πολύ δύσκολο» να διορθωθούν οι ζημιές πριν την προθεσμία υποβολής στις 2 Οκτωβρίου. «Υπάρχει αλληλεγγύη αυτή τη στιγμή και οι περισσότεροι από εμάς είμαστε ενωμένοι προσπαθώντας να προχωρήσουμε με αποφασιστικά βήματα».
