Η αγγλίδα συγγραφέας Μαίρη Σέλλεϋ κατάφερε να τρομάξει εκατομμύρια αναγνώστες με τον χαρακτήρα του δρ. Φρανκενστάιν, ενός νεαρού επιστήμονα που συνδύασε κομμάτια από διαφορετικούς ανθρώπους για να δημιουργήσει έναν νέο. Ωστόσο, η φύση είχε ήδη ανακαλύψει μια παρόμοια ιδέα εκατομμύρια χρόνια νωρίτερα: ένα θαλάσσιο πλάσμα που, όταν τραυματίζεται, αναζητά το κομμάτι που του λείπει σε άλλα άτομα του είδους του.
Αυτή η εκπληκτική ανακάλυψη προήλθε τυχαία, όταν Ιάπωνες ερευνητές παρατήρησαν ότι ένα από τα κτενοφόρα (Mnemiopsis leidyi) που μελετούσαν στο ενυδρείο τους είχε δύο στόματα και δύο πρωκτούς. Ωστόσο, δεν επρόκειτο για σιαμαία δίδυμα, αλλά για τη συγχώνευση δύο τραυματισμένων κτενοφόρων.
Οι ερευνητές, όταν έκοψαν κτενοφόρα στη μέση και τα χώρισαν σε ετερόκλητα ζευγάρια, παρατήρησαν ότι τα πληγωμένα ζώα ενώθηκαν σε ένα σώμα στο 90% των περιπτώσεων. Κάθε κομμάτι χρειάστηκε μόλις μία ώρα για να ενωθεί με το έτερό του ήμισυ, χωρίς να υπάρχουν εμφανείς ραφές.
«Συγχωνευμένο» κτενοφόρο με δύο στόματα και δύο πρωκτούς (Mariana Rodriguez-Santiago)
Λίγες ώρες αργότερα, τα δύο μισά του κτενοφόρου είχαν συγχρονίσει πλήρως τις κινήσεις τους και αντέδρασαν με το ίδιο τίναγμα όταν το ένα μισό αιφνιδιάστηκε από ένα άγγιγμα των ερευνητών. Αυτό υποδεικνύει ότι τα νευρικά τους συστήματα είχαν ενωθεί σε ένα.
«Μείναμε έκπληκτοι όταν παρατηρήσαμε ότι ένα μηχανικό ερέθισμα που εφαρμόστηκε στη μία πλευρά του συγχωνευμένου κτενοφόρου είχε ως αποτέλεσμα συγχρονισμένες μυϊκές συσπάσεις στην άλλη πλευρά», δήλωσε ο Κελ Τζοκούρα από το Εθνικό Ινστιτούτο Φυσικών Επιστημών της Ιαπωνίας.
Παρόμοια ήταν και η κατάσταση με το πεπτικό σύστημα, καθώς η τροφή που εισερχόταν από το ένα στόμα κατέληγε σε ένα κοινό πεπτικό σύστημα και τελικά αποβαλλόταν από δύο πρωκτούς.
Αυτό το αλλόκοτο φαινόμενο συγχώνευσης είχε παρατηρηθεί μέχρι σήμερα μόνο σε απλούστερα ασπόνδυλα όπως οι ύδρες. Τα ευρήματα υποδεικνύουν ότι τα πρώτα ζώα δεν είχαν την ικανότητα να διακρίνουν τον εαυτό τους από τον μη-εαυτό, όπως αναφέρει η ερευνητική ομάδα στην επιθεώρηση Current Biology.
Η ικανότητα αυτή σχετίζεται με το ανοσοποιητικό σύστημα, δηλαδή την ικανότητα αναγνώρισης παθογόνων και ξένων σωμάτων, επισήμανε ο Τζοκούρα. Επιπλέον, η παρατηρούμενη ικανότητα συγχώνευσης μπορεί να αποδειχθεί σημαντική για τις προσπάθειες αναγέννησης ανθρώπινων ιστών.
Ωστόσο, παραμένει ασαφές αν αυτή η ικανότητα συγχώνευσης αφορά μόνο το είδος M.leidyi ή αν ισχύει και για άλλα κτενοφόρα. Μελλοντικές μελέτες ίσως εξετάσουν επίσης αν τα συγχωνευμένα άτομα αντιμετωπίζουν κρίση ταυτότητας.
