Μία πρόσφατη ανακάλυψη στον Τύμβο ΙΙ στη Βεργίνα φαίνεται να έχει αποκαλύψει τον ιερό χιτώνα του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Αυτή η ανακάλυψη θα μπορούσε να αλλάξει την ιστορική μας κατανόηση για τα αντικείμενα που σχετίζονται με τον Βασιλιά του αρχαίου ελληνικού βασιλείου της Μακεδονίας.
Η ανακάλυψη αυτή προήλθε από την εργασία μιας ομάδας αρχαιολόγων, υπό την καθοδήγηση του Αντώνιου Μπαρτζιώκα, ομότιμου καθηγητή στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης. Ο Μπαρτζιώκας έχει δημοσιεύσει έρευνες σχετικά με τους βασιλικούς τάφους της Βεργίνας στο Journal of Archaeological Science. Η ομάδα του φέρεται να ταυτοποίησε ένα μωβ βαμβακερό ύφασμα γνωστό ως σάραπης, το οποίο ήταν το ένδυμα των Περσών βασιλιάδων και υιοθετήθηκε από τον Μέγα Αλέξανδρο μετά την νίκη του επί του Δαρείου Γ’ της Περσίας.
Το σάραπης ανακαλύφθηκε στο χρυσό οστεοφυλάκιο του Τύμβου ΙΙ, μαζί με τα λείψανα ενός άνδρα και το στεφάνι της Βεργίνας, που περιλάμβανε χρυσά φύλλα και άνθη μυρτιάς, χρονολογούμενα από την ελληνιστική περίοδο (300-30 π.Χ.). Το στεφάνι θεωρείται ότι ανήκε στη Μήδα της Οδησσού, πριγκίπισσα και πέμπτη σύζυγο του Φιλίππου Β’ της Μακεδονίας.
Μετά από εκτενείς χημικές και μικροσκοπικές αναλύσεις, οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι το ύφασμα είναι κατασκευασμένο από βαμβάκι, ένα σπάνιο υλικό για την εποχή, και έχει βαφτεί με το βασιλικό μωβ χρώμα.
Ανάμεσα στα υλικά του υφάσματος, βρέθηκε χουντίτης, ένα λαμπερό, λευκό ορυκτό που χρησιμοποιούνταν στην αρχαία Περσία. Αυτό ενισχύει την πεποίθηση ότι το ένδυμα προήλθε από την Ανατολή. Η ανακάλυψη αυτή έχει σημαντικές συνέπειες, καθώς υποδηλώνει ότι πολλά από τα αντικείμενα που βρέθηκαν στον Τύμβο ΙΙ ανήκαν πραγματικά στον Μέγα Αλέξανδρο και όχι στον Φίλιππο της Μακεδονίας, όπως είχε πιστευθεί μέχρι τώρα.
Υπάρχουν έρευνες που προτείνουν ότι ο Τύμβος ΙΙ, που βρίσκεται στους Βασιλικούς Τάφους στη Βεργίνα, δεν ανήκει στον Φίλιππο, αλλά στον διάδοχό του, Φίλιππο Γ’ τον Αρριδαίο, ο οποίος κληρονόμησε πολλά από τα σύμβολα εξουσίας του Αλεξάνδρου μετά τον θάνατό του.
Ανάμεσα στα ευρήματα του τύμβου περιλαμβάνονται ένα χρυσό διάδημα, ένα σκήπτρο και ένα χρυσό στεφάνι μυρτιάς. Όλα αυτά τα αντικείμενα αναφέρονται σε ιστορικές πηγές ως τα βασιλικά διακριτικά του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Η ανακάλυψη της σαράπιδος είναι ιδιαίτερα σημαντική, καθώς το ένδυμα αυτό είχε μεγάλη συμβολική αξία στα περσικά ανάκτορα.
Η σάραπης ήταν ένα μωβ χιτώνιο με λευκή ρίγα στο στρίφωμα, το οποίο φορούσαν αποκλειστικά οι Πέρσες βασιλείς. Η υιοθέτησή του από τον Μέγα Αλέξανδρο σηματοδότησε την κυριαρχία του στην εκτενή Περσική αυτοκρατορία.
Η ομάδα των ερευνητών χρησιμοποίησε προηγμένες τεχνικές ανάλυσης, όπως φασματοσκοπία υπερύθρου με μετασχηματισμό Fourier (FTIR) και αεριοχρωματογραφία/φασματομετρία μάζας, για να προσδιορίσει τα συστατικά του υφάσματος. Τα εργαστηριακά αποτελέσματα επιβεβαίωσαν την ύπαρξη βαμβακιού και βασιλικής μωβ βαφής, καθώς και του χουντίτη, που αποδεικνύει την περσική επιρροή.
Η χρήση του χουντίτη, γνωστού για την ικανότητά του να δημιουργεί λαμπερό λευκό χρώμα, ενισχύει την υπόθεση ότι η σάραπης που βρέθηκε στον Τύβο ΙΙ ήταν αυτή που φορούσε ο Μέγας Αλέξανδρος σε επίσημες τελετές. Η παραγωγή αυτού του είδους υφάσματος ήταν εξαιρετικά δαπανηρή, καθώς η μωβ βαφή προερχόταν από τις μουρικίδες (θαλάσσια σαλιγκάρια), με αποτέλεσμα να απαιτούνται τεράστιες ποσότητες για τη βαφή ενός μόνο τμήματος του υφάσματος.
Η ταυτότητα των ατόμων που βρέθηκαν στους Βασιλικούς τάφους της Βεργίνας αποτελεί ένα διαχρονικό θέμα συζήτησης μεταξύ αρχαιολόγων. Ο Τύμβος ΙΙ παραδοσιακά αποδίδεται στον Φίλιππο τον ΙΙ, αλλά η πρόσφατη ανακάλυψη προσφέρει περισσότερα στοιχεία που υποδεικνύουν ότι μπορεί να ανήκει στον Φίλιππο Γ’ τον Αρριδαίο.
Ο Φίλιππος Γ’ ο Αριδαίος, διάδοχος του ετεροθαλούς αδελφού του Μεγάλου Αλεξάνδρου, φέρεται να ανέλαβε τον θρόνο μόνο ονομαστικά, καθώς στερούνταν ουσιαστικής εξουσίας μετά τον θάνατο του Μακεδόνα βασιλιά.
Η ανακάλυψη της σαράπιδος του Αλεξάνδρου στον Τύβο ΙΙ της Βεργίνας υποστηρίζεται επίσης από τις αναπαραστάσεις στο διάζωμα του τύμβου. Σε μία από τις σκηνές που απεικονίζουν κυνήγι, ένας από τους κυνηγούς, πιθανώς ο Μέγας Αλέξανδρος, φορά ένα μωβ χιτώνιο με λευκές ρίγες, παρόμοιο με την περιγραφή της σαράπιδος όπως αναφέρεται σε ιστορικές πηγές.
Αυτή η οπτική αναπαράσταση ενισχύει τη σύνδεση ανάμεσα στα αντικείμενα που έχουν ανακαλυφθεί και τον Μέγα Αλέξανδρο. Η ανακάλυψη του ιερού χιτώνα του Μεγάλου Αλεξάνδρου δεν είναι απλώς μία ακόμη προσθήκη στο αρχαιολογικό μυστήριο της Βεργίνας. Παρέχει νέα στοιχεία σχετικά με την περσική επιρροή στο Βασίλειο των Μακεδόνων και τις ιδιότητες του Μεγάλου Αλεξάνδρου ως Φαραώ της Αιγύπτου, Βασιλιά της Ελλάδας και Αυτοκράτορα της Περσίας.
Η ταυτοποίηση του ενδύματος μπορεί να αποτελέσει αφετηρία για νέες μελέτες σχετικά με τον ρόλο της βασιλικής ενδυμασίας στον Ελληνιστικό και Περσικό πολιτισμό, καθώς και στα ταφικά έθιμα της εποχής.
