Αιφνίδιος Καρδιακός Θάνατος: Αίτια και Συσχέτιση με Αντικαταθλιπτικά
Ο αιφνίδιος καρδιακός θάνατος είναι μια σοβαρή και απροσδόκητη κατάσταση, που αφορά τον θάνατο ενός ατόμου που είτε φαίνεται υγιές είτε παρουσιάζει σταθερή χρόνια ασθένεια. Αυτό το δραματικό γεγονός εκτυλίσσεται εντός μιας ώρας από την έναρξη των συμπτωμάτων, αν υπάρχει αυτόπτης μάρτυρας. Σε περίπτωση που το άτομο βρίσκεται μόνο του, ο θάνατος συνήθως διαπιστώνεται εντός 24 ωρών από την τελευταία του εμφάνιση ζωντανό.
Ποια είναι τα συχνότερα αίτια αιφνίδιου καρδιακού θανάτου;
Για τους νεότερους, ειδικά όσους είναι κάτω των 39 ετών, κύριες αιτίες είναι η μυοκαρδιακή υπερτροφία και οι ηλεκτρικές διαταραχές στην καρδιά. Αντίθετα, στους ηλικιωμένους, οι οποίοι κινδυνεύουν περισσότερο, η αιτία σχετίζεται κυρίως με τη στένωση των στεφανιαίων αγγείων.
Supported by various studies, επισημαίνεται ότι οι ασθενείς με ψυχιατρικές διαταραχές εμφανίζουν αυξημένα ποσοστά θνησιμότητας, καθώς και διπλάσιο κίνδυνο αιφνίδιου καρδιακού θανάτου σε όλες τις ηλικιακές ομάδες. Ωστόσο, η ακριβής σύνδεση μεταξύ της λήψης αντικαταθλιπτικών φαρμάκων και του κινδύνου δεν είχε διευκρινιστεί έως πρόσφατα.
Σύνδεση μεταξύ αντικαταθλιπτικών και αιφνίδιου καρδιακού θανάτου
Μια πρόσφατη μελέτη που παρουσιάστηκε στο EHRA 2025, το συνέδριο της Ευρωπαϊκής Καρδιολογικής Εταιρείας, αποδεικνύει ότι τα άτομα με ιστορικό λήψης αντικαταθλιπτικών έχουν αυξημένο κίνδυνο σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό. Αυτή η σύνδεση φαίνεται να κυμαίνεται ανάλογα με την ηλικία και τη διάρκεια έκθεσης στα φάρμακα.
Μέθοδοι μελέτης
Για τη μελέτη αυτή, οι ερευνητές ανάλυσαν ένα σύνολο θανάτων από την Δανία για το 2010, εστιάζοντας σε άτομα ηλικίας 18 έως 90 ετών. Οι περιπτώσεις ταξινομήθηκαν σε αιφνίδιους καρδιακούς θανάτους και λοιπούς, με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία και τις αυτοψίες. Ως «έκθεση» στα αντικαταθλιπτικά θεωρήθηκε η λήψη τουλάχιστον δύο συνταγογραφήσεων μέσα σε ένα έτος κατά την 12ετή περίοδο πριν από το 2010.
Από ένα σύνολο 4,3 εκατομμυρίων πολιτών, καταγράφηκαν 45.701 θάνατοι, εκ των οποίων οι 6.002 κατηγοριοποιήθηκαν ως αιφνίδιοι καρδιακοί. Από αυτούς, οι 1.981 προήλθαν από άτομα με ιστορικό αντικαταθλιπτικών, ενώ οι 4.021 από άτομα χωρίς τέτοιο ιστορικό.
Ποιες ηλικιακές ομάδες διατρέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο;
Η μελέτη έδειξε ότι οι άνθρωποι που είχαν λάβει αντικαταθλιπτικά είχαν σημαντικά υψηλότερη πιθανότητα να υποστούν αιφνίδιο καρδιακό θάνατο, εκτός από την ηλικιακή ομάδα 18-29 ετών, όπου η σύνδεση δεν ήταν στατιστικά σημαντική.
Συγκεκριμένα, τα αποτελέσματα είναι τα εξής:
- Άτομα 30-39 ετών: Έκθεση ενός έως πέντε ετών, σχεδόν τριπλάσιος κίνδυνος. Έκθεση έξι ή περισσότερων ετών, πενταπλάσιος κίνδυνος.
- Άτομα 50-59 ετών: Κίνδυνος διπλάσιος για έκθεση ενός έως πέντε ετών και τετραπλάσιος για μεγαλύτερη έκθεση.
- Άτομα 70-79 ετών: Κίνδυνος 83% υψηλότερος για έναν έως πέντε ετών έκθεση, ενώ 2,2 φορές υψηλότερος για έκθεση έξι ετών και άνω.
Ρόλος της διάρκειας έκθεσης στα αντικαταθλιπτικά
Για άτομα ηλικίας 40-79 ετών, η μακροχρόνια χρήση (έξι ή περισσότερα χρόνια) σχετίζεται με σημαντικά αυξημένο κίνδυνο αιφνίδιου καρδιακού θανάτου. Οι αναλύσεις καταγράφουν τον επικίνδυνο «συντελεστή»:
- 40-49 ετών: +70% κίνδυνος
- 50-59 ετών: +100% κίνδυνος
- 60-69 ετών: +40% κίνδυνος
- 70-79 ετών: +20% κίνδυνος
Για τις ηλικιακές ομάδες 39 ετών και κάτω, καθώς και άτομα 80 ετών και άνω, οι διαφοροποιήσεις δεν ήταν στατιστικά σημαντικές.
Ο Δρ. Jasmin Mujkanovic, από το Κέντρο Καρδιάς του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Κοπεγχάγης, επισημαίνει ότι η διάρκεια έκθεσης σε αντικαταθλιπτικά συνδέεται με τον αυξημένο κίνδυνο. Σύμφωνα με τα λόγια του, «όσο μεγαλύτερη είναι η διάρκεια λήψης, τόσο αυξάνεται ο κίνδυνος».
Επιπλέον, οι αρνητικές καρδιαγγειακές επιδράσεις ορισμένων αντικαταθλιπτικών είναι πιθανές. Όμως, η διάρκεια της έκθεσης μπορεί να υποδεικνύει τη σοβαρότητα της ψυχικής κατάστασης του ασθενούς. Απαιτούνται περισσότεροι ερευνητικοί μηχανισμοί για την απαραίτητη διερεύνηση αυτών των ευρημάτων.
Συμπεράσματα
Ο αιφνίδιος καρδιακός θάνατος αποτελεί σημαντική ιατρική πρόκληση, και η σχέση του με την ψυχική υγεία αλλά και τις φαρμακευτικές θεραπείες, όπως τα αντικαταθλιπτικά, προϊδεάζει για την ανάγκη ακόμη και περισσότερης έρευνας και προσοχής στον τομέα αυτό. Η κατανόηση των παραγόντων κινδύνου μπορεί να βοηθήσει στη βελτίωση της πρόληψης και της θεραπείας.
