Η κατάσταση στη Συρία φαίνεται να αλλάζει ραγδαία, με γεγονότα που δεν έχουν συμβεί σε 14 χρόνια εμφυλίου πολέμου να εκτυλίσσονται μέσα σε λίγες εβδομάδες. Η ταχεία προέλαση των Σύρων ανταρτών προς τον Νότο και τη Δαμασκό έχει σοβαρές συνέπειες, καθώς απειλεί να απομονώσει την πρωτεύουσα από τις ακτές και τις ρωσικές στρατιωτικές βάσεις στη Λατάκια και την Ταρτούς. Αυτές οι βάσεις είναι ζωτικής σημασίας για τη Ρωσία, καθώς είναι οι μόνες που διαθέτει στη Μεσόγειο, και φαίνεται ότι η ικανότητά τους να υποστηρίξουν τον Άσαντ, όπως έκαναν για μια δεκαετία, έχει μειωθεί σημαντικά. Το Ιράν, από την πλευρά του, δεν μπορεί πλέον να προσφέρει την υποστήριξη που παρείχε μέσω πολιτοφυλακών, οι οποίες δέχονται επιθέσεις από την αμερικανική αεροπορία, ενώ η Τεχεράνη αποσύρει στελέχη των Φρουρών της Επανάστασης από τη Δαμασκό.
Οι Δρούζοι και οι σουνίτες
Στον Νότο, κοντά στα σύνορα με την Ιορδανία, μια συμμαχία Δρούζων και σουνιτικών ομάδων έχει καταλάβει την περιοχή Νταράα μέσω εξέγερσης. Οι Δρούζοι της Συρίας, που αριθμούν πάνω από 700.000, έχουν δηλώσει ότι υποστηρίζουν τον Αλ Τζολάνι και επιδιώκουν να δημιουργήσουν μια αυτόνομη ζώνη, μιμούμενοι τους Λιβανέζους Δρούζους με επικεφαλής τη φυλή Τζούμπλατ.
Έχασε την ευκαιρία
Στο επίκεντρο των εξελίξεων βρίσκεται ο Μπασάρ αλ Άσαντ, ο οποίος, σύμφωνα με την ιταλική εφημερίδα «Corriere della Sera», έχασε μια σημαντική ευκαιρία όταν απέρριψε το αίτημα του Ερντογάν να παραδώσει την εξουσία σε μια μεταβατική κυβέρνηση. Η Τουρκία φαίνεται να ενισχύει τη θέση της στην περιοχή και αναμένεται να προσπαθήσει να περιορίσει την επιρροή των Κούρδων, οι οποίοι ελέγχουν περιοχές στα βορειοανατολικά. Οι διαπραγματεύσεις μεταξύ Άσαντ και της νόμιμης αντιπολίτευσης είναι αβέβαιες, καθώς είναι δύσκολο να εξαιρεθούν οι δυνάμεις των τζιχαντιστών, όπως η οργάνωση Χαγιάτ Ταχρίρ αλ Σαμ, που προχωρούν σε επιθέσεις.
Η Δύση ανησυχεί για την πιθανότητα να δημιουργηθεί ένα ισλαμικό χαλιφάτο στη Μεσόγειο, κάτι που δεν επιθυμούν ούτε η Σαουδική Αραβία ούτε τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, καθώς δεν θέλουν τη Μουσουλμανική Αδελφότητα να συμμετέχει στις διεργασίες στη Δαμασκό. Η Τουρκία μπορεί να αναζητήσει μια προσέγγιση με το Ισραήλ, προσφέροντας τη μεσολαβητική της δυνατότητα. Το Ισραήλ, αν και δεν επιθυμεί τον Άσαντ λόγω της φιλοϊρανικής του στάσης, δεν θέλει επίσης μια τζιχαντιστική Συρία δίπλα του, καθώς αυτό θα μπορούσε να αναζωογονήσει τις εστίες τζιχαντιστών σε γειτονικές χώρες όπως το Ιράκ και η Ιορδανία.
Η ρωσική στρατηγική στη Λατάκια, όπου ένα εκατομμύριο Αλεβίτες εξοπλίζονται με την υποστήριξη της Μόσχας, είναι κρίσιμη. Η Ρωσία διαθέτει δύο στρατηγικές βάσεις στην περιοχή, τις οποίες δεν σκοπεύει να εγκαταλείψει. Η άμυνα αυτής της περιοχής δεν είναι εύκολη και φαίνεται ότι η μόνη λύση μπορεί να είναι μια συμφωνία με τους τζιχαντιστές.
Το κουρδικό καντόνι
Το κουρδικό καντόνι, που είναι ήδη διαιρεμένο, περιλαμβάνει τη Ροζάβα, η οποία φυλάσσεται από τις πολιτοφυλακές YPG, που η Τουρκία χαρακτηρίζει «τρομοκρατική». Αυτή η οργάνωση έχει πολεμήσει μαζί με τις διεθνείς δυνάμεις κατά των τζιχαντιστών του Ισλαμικού Κράτους και έχει καταλάβει περιοχές μεταξύ Ράκας και Ντέιρ εζ Ζορ. Οι Κούρδοι είναι γνωστοί για την ανθεκτικότητά τους στη μάχη, αλλά το μέλλον τους είναι αβέβαιο, καθώς ο Τούρκος πρόεδρος Ερντογάν επιθυμεί να τους εκδιώξει από τις περιοχές κοντά στα τουρκικά σύνορα, χρησιμοποιώντας τζιχαντιστές και αεροπορικές επιθέσεις. Οι δηλώσεις του εκλεγμένου προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, ότι «αυτός δεν είναι ο πόλεμός μας», προμηνύουν δύσκολες στιγμές για τους Κούρδους, οι οποίοι ενδέχεται να χάσουν την υποστήριξη της αμερικανικής αεροπορίας.
Η σημερινή κατάσταση θυμίζει έντονα τα γεγονότα του 2013, όταν ο εμφύλιος πόλεμος είχε δημιουργήσει ένα κενό που οδήγησε στην άνοδο του Ισλαμικού Κράτους.
