Οι πρόσφατοι σεισμοί στην Ελλάδα έχουν προκαλέσει ένα κύμα ανησυχίας και φόβου στους πολίτες, οι οποίοι ανησυχούν συνεχώς για το πότε θα συμβεί ο επόμενος σεισμός στην περιοχή τους. Για να βοηθήσει στην αντιμετώπιση αυτής της ανησυχίας και να προετοιμάσει τους πολίτες, είναι τώρα διαθέσιμος ένας ψηφιακός χάρτης που παρουσιάζει όλα τα σεισμικά ρήγματα της χώρας, μαζί με τα χαρακτηριστικά τους. Αυτός ο χάρτης είναι αποτέλεσμα μιας διετούς εργασίας της Ελληνικής Αρχής Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών (ΕΑΓΜΕ) και δημιουργήθηκε σε συνεργασία με το Γεωδυναμικό Ινστιτούτο και τα Πανεπιστήμια Αθηνών, Αριστοτελείου Θεσσαλονίκης και Πατρών, καθώς και το Ελληνικό Κέντρο Θαλάσσιων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ), υπό την καθοδήγηση του Οργανισμού Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας (ΟΑΣΠ).
Σύμφωνα με τον γεωλόγο της ΕΑΓΜΕ, Δημήτρη Γαλανάκη, όπως δήλωσε στην εφημερίδα Καθημερινή, ο χάρτης περιλαμβάνει προς το παρόν 5.500 καταγεγραμμένα σεισμικά ρήγματα στη χώρα, προσφέροντας σημαντικές πληροφορίες για την κατανόηση και την προετοιμασία απέναντι στους σεισμικούς κινδύνους. «Πρέπει να σημειωθεί ότι ο αριθμός αυτός δεν αντιστοιχεί απαραίτητα στον αριθμό των ρηγμάτων, καθώς για παράδειγμα, ένα ρήγμα μήκους 40.000 χιλιομέτρων μπορεί να εμφανίζεται σε 10 διαφορετικές αναγραφές».
Ο Ειδικός Χάρτης
Ο ψηφιακός χάρτης, που είναι προσβάσιμος στο διαδίκτυο (activefaults.eagme.gr), απεικονίζει τα σεισμικά ρήγματα με χρωματικούς κωδικούς που δείχνουν τη διαφορετική επικινδυνότητα τους. Τα ρήγματα απεικονίζονται με τρεις βασικές αποχρώσεις:
– Το μοβ χρώμα δείχνει τα «σεισμικά ρήγματα», τα οποία έχουν συνδεθεί με έναν ή περισσότερους σεισμούς, είτε στην προϊστορική είτε στην ιστορική περίοδο. Αυτά θεωρούνται τα πιο επικίνδυνα λόγω της προηγούμενης δραστηριότητάς τους.
– Το κόκκινο χρώμα αντιπροσωπεύει τα «ενεργά ρήγματα», για τα οποία έχει καταγραφεί τουλάχιστον μία μετατόπιση κατά την τελευταία περίοδο του Ανώτερου Πλειστόκαινου, δηλαδή τα τελευταία 126.000 χρόνια. Η ενεργότητα αυτών των ρηγμάτων υποδεικνύει τη δυνατότητα να προκαλέσουν μελλοντικούς σεισμούς.
– Το κίτρινο χρώμα σημαίνει τα «δυνητικά ενεργά ρήγματα». Αυτά τα ρήγματα έχουν εμφανίσει δραστηριότητα τουλάχιστον μία φορά κατά τη διάρκεια του Τεταρτογενούς, δηλαδή στα τελευταία 2.600.000 χρόνια.
Αυτός ο χάρτης παρέχει μια πολύτιμη απεικόνιση των σεισμικών κινδύνων στην Ελλάδα, διευκολύνοντας την κατανόηση τους.
«Αρκετά ενεργά ρήγματα έχουν αποκαλυφθεί μέχρι σήμερα», αναφέρει ο καθηγητής Φυσικής Λιθόσφαιρας, Σεισμολογίας & Εφαρμοσμένης Γεωφυσικής στο ΑΠΘ, Κώστας Παπαζάχος. «Ο ΟΑΣΠ έχει αναλάβει την πρωτοβουλία να οργανώσει αυτές τις γνώσεις και να τις αναπτύξει. Αυτή η βάση δεδομένων είναι μια πρώτη προσφορά για να κατανοήσουμε τι γνωρίζουμε και τι όχι από τους σεισμικούς κινδύνους».
Ο Χάρτης θα Ενημερώνεται Τακτικά
Ο χάρτης θα είναι δυναμικός, που σημαίνει ότι θα ενημερώνεται τακτικά και θα εμπλουτίζεται με νέα δεδομένα. Αν και η διαχείριση του χάρτη αποτελεί ευθύνη ειδικών, οι πληροφορίες θα είναι διαθέσιμες και για άλλους επαγγελματίες, όπως πολιτικούς μηχανικούς και πολεοδόμους, οι οποίοι χρειάζονται αυτές τις πληροφορίες για τις μελέτες τους.
«Είναι κρίσιμο να έχουμε πρόσβαση στην βάση δεδομένων για έργα υψηλής επικινδυνότητας, ώστε να μην χωροθετούνται σε ενεργά ρήγματα. Για παράδειγμα, δεν είναι ασφαλές να κατασκευάζουμε χώρους υγειονομικής ταφής απορριμμάτων σε τέτοια σημεία, διότι μπορεί να προκληθούν διαρροές από τα απόβλητα», προσθέτει ο καθηγητής Παπαζάχος. Αυτή η βάση δεδομένων είναι επίσης σημαντική για την ανάπτυξη αντισεισμικής πολιτικής.
Παρ’ ότι οι έρευνες συνεχίζονται, εξακολουθούν να υπάρχουν πολλά ενεργά ρήγματα που δεν έχουν αναγνωριστεί. «Τα μεγαλύτερα ρήγματα καταγράφονται στο χάρτη, αλλά τα μικρότερα, ιδίως αυτά που βρίσκονται στο θαλάσσιο χώρο, αποτελούν πρόκληση, καθώς πολλές φορές δε φτάνουν στην επιφάνεια», καταλήγει.
